پیمان جسری در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: قرن سوم هجری قمری یکی از درخشان‌ترین دوران‌های تمدن اسلامی است که از آن به عنوان عصر طلایی اسلام یاد می‌شود.

رئیس گروه اداره فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه افزود: در این دوران، علوم مختلف به شکوفایی رسید و ایران، به‌عنوان یکی از مراکز مهم علمی، نقشی کلیدی در این پیشرفت ایفا کرد، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های علمی این دوره، احمد بن داود دینوری، مشهور به ابوحنیفه دینوری، بود که در حوزه‌های مختلف علمی و فرهنگی آثار ارزنده‌ای از خود به‌جا گذاشت.

زندگی‌نامه و دوران تحصیل

وی گفت: ابوحنیفه دینوری به نقلی در سال ۲۱۲ یا به نقلی دیگر سال۲۲۲ هجری قمری در شهر دینور از توابع استان کرمانشاه متولد شد وی در دوران حیات خود از اساتید بزرگی همچون ابن سکیت اهوازی بهره برد و برای تکمیل دانش خود به شهرهای مختلفی از جمله بصره، کوفه و اصفهان سفر کرد، این دانشمند برجسته در طی این سفرها توانست به دانش مکاتب مختلف، همچون مکتب بصری و کوفی، دست یابد.

زمینه‌های علمی و آثار ابوحنیفه دینوری

جسری خاطرنشان کرد: ابوحنیفه دینوری به‌عنوان فردی ذوالفنون شناخته می‌شود که در حوزه‌های متعددی همچون تاریخ، جغرافیا، گیاه‌شناسی، ریاضیات، ستاره‌شناسی، ادبیات عرب، فلزشناسی و حتی علم نحو و صرف عربی فعالیت داشته است، وی صاحب حدود ۲۱ تا ۲۶ اثر در موضوعات مختلف بوده است.

وی افزود: از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به مواردی اشاره کرد: کتاب النَّبات؛ اثری در حوزه گیاه‌شناسی که به‌عنوان یکی از منابع مهم در این علم شناخته می‌شود ابوحنیفه در این کتاب گیاهان را با روش علمی بررسی و توصیف کرده و از نقل‌قول صرف پرهیز کرده است.

جسری ادامه داد: اخبار الطوال از دیگر آثار ایشان است؛ اثری مهم در حوزه تاریخ که بر مبنای تاریخ ایران و اسلام نگاشته شده و اطلاعات ارزشمندی درباره انبیا، پادشاهان ایران، و رخدادهای دوران اسلامی ارائه می‌دهد، همچنین تفسیر القرآن؛ کتاب دیگر اوست که در تفسیر قرآن کریم است و نشان‌دهنده تسلط او بر علوم دینی است.

وی خاطرنشان کرد: اصلاح المنطق؛ کتابی در حوزه منطق و فلسفه است، همچنین کتاب البلدان؛ اثری جغرافیایی درباره مکان‌های مختلف جهان اسلام است و الجبر و المقابله نیز اثری در ریاضیات که به جبر و هندسه پرداخته و الشعر و الشعراء هم کتابی در زمینه شعر و ادبیات است.

اهمیت کتاب النَّبات و کتاب اخبار الطوال

جسری تصریح کرد: کتاب النبات که یکی از معروف‌ترین آثار دینوری است، اولین کتاب جامع در حوزه گیاه‌شناسی محسوب می‌شود، این کتاب در دو جلد تدوین شده و مورد توجه دانشمندانی همچون ابن بیطار و ابوریحان بیرونی قرار گرفته است. دینوری در این اثر بیش از ۵۰ گونه گیاه را که پیش از او شناخته نشده بودند، معرفی کرده است.

وی گفت: کتاب اخبار الطوال نیز یکی از منابع ارزشمند در تاریخ‌نگاری اسلامی است که به سه بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول: تاریخ انبیا و پادشاهان گذشته و بخش دوم: تاریخ ایران تا زمان خود دینوری و بخش سوم: تاریخ دوران اسلامی، با تمرکز بر رخدادهای مهمی همچون قیام ابومسلم خراسانی و حوادث کربلا.

وفات و میراث علمی

جسری افزود: ابوحنیفه دینوری در سال ۲۸۲ یا ۲۹۰ هجری قمری درگذشت، هرچند بسیاری از آثار او به‌طور کامل به دست ما نرسیده، اما آنچه باقی‌مانده، گواهی بر نبوغ و تلاش‌های علمی اوست،  او نه تنها در دوران خود مورد توجه بود، بلکه دانشمندان بعدی نیز از آثار و روش‌های او بهره فراوان برده‌اند.

وی گفت: ابوحنیفه دینوری نمادی از تلاش و علم‌گرایی در تاریخ اسلام است، او با فعالیت‌های علمی خود در حوزه‌های مختلف، پایه‌گذار بسیاری از علوم شد و آثارش همچنان به‌عنوان منبعی ارزشمند در تاریخ علم شناخته می‌شود لذا پاسداشت دانشمندان بزرگی چون او، نشان از احترام ما به میراث علمی و فرهنگی گذشتگان است.

انتهای خبر/