به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ طرح سامانه گرمسیری، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و منحصربه‌فردترین طرح‌های توسعه منابع آب و خاک در کشور و خاورمیانه، از جمله پروژه‌های کلیدی ملی به شمار می‌رود؛ این طرح با اهدافی همچون توسعه پایدار کشاورزی، ایجاد اشتغال پایدار، رونق تولید، مهار آب‌های مرزی و بهبود معیشت مرزنشینان در استان‌های کرمانشاه، ایلام و خوزستان، به ثمر نشسته است؛ نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی و تأمین مالی از محل صندوق توسعه ملی، نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه داشته است.  

بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، این طرح قرار است ۲۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان سرپل‌ذهاب را تحت پوشش قرار دهد؛ تاکنون بیش از ۱۷ هزار هکتار از این اراضی به سامانه متصل شده‌اند، اما روند اجرای این طرح در مناطق بشیوه و قلعه‌شاهین با کُندی چشمگیری مواجه است.  

طرح سامانه گرمسیری علاوه بر اهداف کشاورزی، به‌عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در تقویت امنیت غذایی و پایداری اقتصادی مناطق مرزی شناخته می‌شود؛ بهره‌گیری از منابع آبی مرزی، فرصتی بی‌نظیر برای افزایش بهره‌وری در کشاورزی این مناطق فراهم کرده است. در سرپل‌ذهاب، که بخش عمده‌ای از زمین‌های مستعد کشاورزی کشور را در خود جای داده، تکمیل این طرح می‌تواند جهشی قابل‌ توجه در تولیدات کشاورزی ایجاد کند.  

اگرچه این طرح پیشرفت قابل‌ توجهی در بخش عمده‌ای از اراضی داشته، اما روند اجرا در مناطقی مانند بشیوه و قلعه‌شاهین با تأخیر روبه‌رو است؛ از جمله دلایل این تأخیر، می‌توان به مشکلات زیرساختی، تأمین تجهیزات و تخصیص اعتبارات اشاره کرد؛ نبود برنامه‌ریزی منسجم و نظارت کافی نیز از دیگر عوامل کندی پیشرفت این طرح به شمار می‌رود.

طرح گرمسیری نیازمند همکاری همه‌جانبه دستگاه دولتی

صدرالله بابلی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: بخشی از گلایه‌های مردم نسبت به اجرای طرح سامانه گرمسیری در شهرستان سرپل‌ذهاب به‌حق است، چرا که اقدامات انجام‌شده در مناطق قلعه‌شاهین، بشیوه و پاطاق توسط پیمانکار روند کُندی دارد.  

فرماندار شهرستان سرپل‌ذهاب عنوان کرد: با توجه به اهمیت این طرح، جلسات کارگروه باید به‌صورت مستمر برگزار شود تا زمینه پیشرفت و تسریع در اتصال زمین‌های این مناطق به سامانه گرمسیری فراهم شود.

 بابلی با تأکید بر لزوم انسجام و هماهنگی در اجرای طرح گفت: رفع نواقص در دشت‌های قلعه‌شاهین، بشیوه و پاطاق و به سرانجام رساندن طرح نیازمند همکاری همه‌جانبه و تشکیل کارگروه‌های مرتبط است.

نماینده عالی دولت در شهرستان سرپل‌ذهاب تصریح کرد: مردم شهرستان سرپل‌ذهاب بارها تسریع در اجرای طرح و اتمام کار را مطالبه کرده‌اند؛ بنابراین، ادارات مربوطه باید با همکاری و اهتمام ویژه در اجرای سریع‌تر سامانه گرمسیری در این مناطق بکوشند.

بابلی تأکید کرد: اجرای این سامانه بدون هماهنگی و جلوگیری از اقدامات پراکنده توسط ادارات و مدیران ممکن نیست؛ انتظار داریم تمامی دستگاه‌ها اجرایی در راستای جلب رضایت مردم و کشاورزان منطقه تعامل بهتری داشته باشند.

فرماندار سرپل‌ذهاب از مالکان زمین‌هایی که در طرح سامانه گرمسیری قرار دارند، خواست تا با ادارات مربوطه همکاری کنند و افزود: پیمانکار اجرایی باید مشکلات موجود در زمین‌های دچار نقص را برطرف کند؛ همچنین، کشاورزان در زمینه تعمیر شیرهای خودکار همکاری لازم را انجام دهند تا این طرح هرچه سریع‌تر اجرایی شود.

بابلی اذعان کرد: یکی از انتقادهای جدی کشاورزان و مسئولان محلی به اجرای این طرح، عدم پوشش کافی زمین‌های مستعد و حاصلخیز شهرستان سرپل‌ذهاب است. با وجود اینکه بخش عمده منابع آبی و اجرای طرح در استان کرمانشاه قرار دارد، آب این سامانه از زمین‌های سرپل‌ذهاب عبور کرده و به نمکزارهای خوزستان می‌رسد.  

فرماندار شهرستان سرپل‌ذهاب بیان کرد: این نوع تقسیم و توزیع منابع، علاوه بر هدررفت آب، باعث نگرش بی‌عدالتی در میان مردم شده است. 

نماینده عالی دولت در شهرستان سرپل‌ذهاب در این باره هشدار داد: چنین نگرشی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد و اجرای صحیح این طرح و توزیع عادلانه منابع، نقشی اساسی در تقویت امنیت غذایی و بهبود معیشت کشاورزان دارد.

بابلی در پایان گفت: با توجه به اهمیت سامانه گرمسیری به‌عنوان یکی از طرح‌های بزرگ ملی، انتظار می‌رود نهادهای مسئول با تقویت نظارت و هماهنگی، مشکلات موجود را رفع کرده و زمینه اجرای سریع‌تر و بهره‌وری بهتر از این طرح را فراهم کنند.

اجرای شبکه‌های فرعی بخش عمده مشکلات کشاورزان

مازیار موحد در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: طرح سامانه گرمسیری در استان کرمانشاه تاکنون ۲۳ هزار و ۲۶ هکتار از اراضی کشاورزی را تحت پوشش قرار داده که از این میزان، ۱۷ هزار و ۲۱۰ هکتار در حال بهره‌برداری است.

جانشین معاون اجرایی طرح سامانه گرمسیری عنوان کرد: دشت‌های بشیوه، پاطاق و قلعه‌شاهین آماده بهره‌برداری و تحویل آب به شبکه‌های فرعی برای استفاده کشاورزان هستند؛ این عملیات در روزهای آینده انجام خواهد شد.

موحد در ادامه افزود: در این سه دشت، بیش از ۴۷ هزار و ۸۱ متر لوله‌گذاری و چهار ایستگاه پمپاژ اصلی نصب شده است که با اتمام کار شبکه‌های فرعی، به بهره‌برداری کامل خواهند رسید.  

وی در ادامه به مشکلات کشاورزان این مناطق اشاره کرد و گفت: بخش عمده مشکلات کشاورزان به دلیل اجرای شبکه‌های فرعی در زمان کشت محصول است که با فعالیت‌های کشاورزی تداخل دارد؛ این موضوع موجب اعتراض‌هایی شده است اما با مدیریت و پیگیری فرماندار سرپل‌ذهاب، این مشکلات در حال رفع هستند.

موحد بیان کرد: با وجود پیشرفت‌های اعلام‌شده، طرح سامانه گرمسیری در مناطق بشیوه، پاطاق و قلعه‌شاهین با کندی روبه‌رو است و وعده‌های مسئولان برای تکمیل آن تاکنون محقق نشده است؛ این تأخیر، همراه با نبود تاریخ مشخص برای اجرای کامل طرح، باعث نارضایتی کشاورزان منطقه شده است.  

وی در پایان گفت: یکی دیگر از چالش‌های جدی این طرح، عدم اختصاص آب به اراضی باقی‌مانده است؛ این مشکل با وجود پیگیری‌های مستمر مسئولان، به‌ویژه نماینده مردم منطقه در مجلس شورای اسلامی، هنوز حل نشده است و اراضی مستعد کشاورزی این مناطق نیازمند تخصیص فوری منابع آبی هستند و پیگیری‌ها برای رفع این مسئله همچنان ادامه دارد.

لزوم بازنگری در تخصیص منابع سامانه گرمسیری  

 فتح‌الله حسینی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به اهمیت طرح سامانه گرمسیری اظهار داشت: این طرح، به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه توسعه منابع آب و خاک در کشور و حتی خاورمیانه، با نگاه ویژه مقام معظم رهبری در استان کرمانشاه اجرا شده است.

نماینده مردم شهرستان‌های قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب در مجلس شورای اسلامی، با تأکید بر اینکه استان کرمانشاه همچنان رتبه اول بیکاری در کشور را دارد، افزود: این طرح می‌تواند با شکوفایی کشاورزی منطقه، نقش مؤثری در اشتغال‌زایی و رونق تولید در شهرستان‌های قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب ایفا کند؛ اما جای تأسف است که اراضی حاصلخیز کشاورزی این مناطق، از طرح سامانه گرمسیری جا مانده‌اند و آب این سامانه، که منبع اصلی آن در استان کرمانشاه است، به سایر استان‌ها انتقال داده می‌شود؛ این در حالی است که بهره‌گیری از این منابع می‌تواند بسیاری از جوانان بیکار منطقه را مشغول به کار کند.

حسینی اذعان کرد: پیگیری‌های بسیاری از طریق ریاست مجلس شورای اسلامی و وزارتخانه‌های نیرو و کشاورزی انجام شده و بازدیدهای میدانی برای ارائه گزارش جامع صورت گرفته است؛ اکنون زمان آن رسیده است که بازنگری لازم در تخصیص منابع آبی این طرح بزرگ انجام شود.

رئیس فراکسیون ایثارگران مجلس شورای اسلامی، با اشاره به ایثار و مقاومت مردم این مناطق، گفت: مردم شهرستان‌های مرزی در دوران دفاع مقدس انواع سختی‌ها را تحمل کردند، سال‌هاست که مرزدار جمهوری اسلامی هستند، در زلزله سال ۱۳۹۶ ویرانی دیگری را تجربه کردند و بارها وفاداری خود را به نظام و رهبری ثابت کرده‌اند؛ امروز نظام اسلامی می‌تواند با تحقق مطالبات بحق این مردم، موجب خرسندی مرزنشینان و کشاورزان روستایی این مناطق شود.

وی خاطرنشان کرد: مردم این شهرستان‌ها از ما سئوال می‌کنند که چرا در استان کرمانشاه، با وجود مشکلات معیشتی و اقتصادی، نباید تمام اراضی کشاورزی مستعد از مزایای طرح سامانه گرمسیری بهره‌مند شوند؟ چرا باید بخشی از این اراضی جا مانده باشند؟ متأسفانه ما پاسخ قانع‌کننده‌ای برای این پرسش‌ها نداریم؛ بنابراین، انتظار داریم که تخصیص منابع آبی به اراضی جا مانده از این طرح، به‌عنوان یک مطالبه اصلی و به‌حق مردم، هرچه سریع‌تر ابلاغ شود.

حسینی تصریح کرد: طرح سامانه گرمسیری، به‌عنوان پروژه‌ای ملی، توانایی ایجاد تحولی بنیادین در بخش کشاورزی کشور را دارد. اما بی‌توجهی به اراضی حاصلخیز مناطقی نظیر سرپل‌ذهاب، نه‌تنها عدالت توزیعی را زیر سؤال می‌برد، بلکه موجب تضعیف اعتماد عمومی به این طرح خواهد شد؛ اصلاح روند اجرا و توجه به مطالبات کشاورزان، ضرورتی است که باید در اولویت اقدامات مسئولان قرار گیرد.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ تسریع در اجرای طرح سامانه گرمسیری در مناطق باقی‌مانده، از جمله بشیوه و قلعه‌شاهین، ضرورتی انکارناپذیر است؛ این اقدام نه‌تنها به ارتقای معیشت کشاورزان منطقه کمک می‌کند، بلکه به توسعه اقتصادی استان کرمانشاه و افزایش ظرفیت تولیدات کشاورزی کشور منجر خواهد شد. 

با توجه به اهمیت این پروژه ملی و نقش آن در پایداری و توسعه مناطق مرزی، انتظار می‌رود مسئولان و نهادهای اجرایی با افزایش نظارت، تخصیص به‌موقع اعتبارات و بهره‌گیری از راهکارهای فناورانه، روند اجرای طرح را تسریع بخشند؛ این اقدام می‌تواند دستاوردی بزرگ برای کشاورزی و اقتصاد منطقه‌ای و ملی به همراه داشته باشد.  

سامانه گرمسیری که با هدف توسعه کشاورزی و بهره‌وری از منابع آبی در استان کرمانشاه طراحی شده، می‌تواند نقشی کلیدی در افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود معیشت مردم منطقه ایفا کند؛ اما تأخیر در اجرا، عدم هماهنگی در مراحل تکمیل، و عدم تخصیص منابع به اراضی باقی‌مانده، نه‌تنها این اهداف را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه نگرانی‌هایی را نیز در میان کشاورزان و بهره‌برداران ایجاد کرده است.  

انتظار می‌رود مسئولان با تقویت نظارت، سرعت‌بخشیدن به اجرای طرح و تخصیص منابع کافی، مسیر را برای تحقق اهداف این طرح هموار کنند؛ همچنین، رفع مشکلات موجود و جلب رضایت کشاورزان می‌تواند نقش مهمی در بهبود بهره‌وری و توسعه پایدار منطقه داشته باشد.  

گزارش به قلم سیروس صدیقی

انتهای خبر/