به گزارش خبرنگار ورزشی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ ورزش به‌عنوان یکی از مؤثرترین راه‌ها برای حفظ سلامتی و افزایش کیفیت زندگی، همیشه مورد توجه بوده است، با این حال، نوع و شدت ورزش می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر بدن افراد مختلف، به‌ویژه زنان، داشته باشد.

برخی از ورزش‌ها اگر بدون نظارت و برنامه‌ریزی اصولی انجام شوند، ممکن است به‌جای تقویت بدن، به آن آسیب برسانند. این موضوع به‌خصوص برای زنان اهمیت بیشتری دارد، چرا که ویژگی‌های فیزیولوژیکی خاص آن‌ها نیاز به توجه و دقت بیشتری در انتخاب نوع ورزش دارد.

ورزش‌هایی که فشار بیش از حد بر مفاصل، عضلات و سیستم اسکلتی وارد می‌کنند، در برخی موارد می‌توانند برای زنان مضر باشند، به‌ویژه ورزش‌هایی که با وزنه‌های سنگین یا تمرینات شدید همراه هستند، اگر بدون توجه به وضعیت بدنی و تحت نظر متخصص انجام نشوند، می‌توانند خطر آسیب‌های جدی مانند مشکلات ستون فقرات، مفاصل یا حتی اختلالات هورمونی را به‌دنبال داشته باشند از این رو، آگاهی از محدودیت‌ها و انتخاب ورزش مناسب، نه‌تنها به حفظ سلامت کمک می‌کند، بلکه از آسیب‌های احتمالی نیز جلوگیری خواهد کرد.

ورزش‌های سنگین در دوران بارداری؛ سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد

مژگان رجعتی در گفتگو با خبرنگار ورزشی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ به تشریح ورزش‌های مناسب و نامناسب زنان پرداخت و اظهار داشت: ورزش‌هایی که به‌طور حرفه‌ای و سنگین انجام می‌شوند، مانند وزنه‌برداری یا فعالیت‌های قهرمانی، به‌دلیل فشار زیاد بر سیستم قلبی - عروقی و عضلات اسکلتی، توصیه نمی‌شوند.

این متخصص زنان و زایمان افزود: همچنین ایستادن‌های طولانی، ورزش‌های پرریسک مانند غواصی، اسب‌سواری، ژیمناستیک و ورزش‌های پرجنب و جوش مانند بسکتبال و فوتبال برای زنان باردار  نیز ممنوع هستند.

یوگا؛ بهترین انتخاب برای سلامت مادران باردار در کنار ورزش‌های پرریسک

دکتر رجعتی ورزش‌هایی مانند یوگا را برای دوران بارداری مناسب دانست و گفت: یوگا می‌تواند فواید بسیاری از جمله تقویت توان بدنی، بهبود استقامت و تعادل، کاهش استرس، افزایش کیفیت خواب و بهبود عملکرد دستگاه گوارش را به‌همراه داشته باشد، تمرینات یوگا همچنین با تنظیم فشار خون و تقویت سیستم ایمنی، به مادران کمک می‌کند با تغییرات جسمی و روحی دوران بارداری بهتر کنار بیایند.

وی در ادامه بر ضرورت نوشیدن آب کافی قبل، حین و بعد از ورزش تأکید کرد و افزود: مصرف آب برای حفظ سلامت مادر و جنین ضروری است و ورزش‌هایی مانند یوگا به دلیل آرامش و فرصت کافی برای تنفس و استراحت، این امکان را به مادر می‌دهند.

به گفته دکتر رجعتی، کلاس‌های تخصصی یوگا برای مادران باردار در شهرهای مختلف از جمله کرمانشاه در حال برگزاری است، در بیمارستان معتضدی نیز جلسات یوگا برای بانوان باردار به‌صورت رایگان برگزار می‌شود و مادران می‌توانند از این خدمات بهره‌مند شوند.

ورزش‌های رقابتی سلامت را به چالش می‌کشند

رضا جلیلیان در گفتگو با خبرنگار ورزشی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: ورزش دنیای بسیار پیچیده و پویایی دارد، هر روز تحقیقات و مقالات جدیدی منتشر می‌شود که می‌تواند نظریات قبلی را تغییر دهد یا به‌روزرسانی کند به همین دلیل صحبت درباره ورزش همیشه چالش‌برانگیز و ناقص خواهد بود.

این  فیزیوتراپیست کرمانشاهی افزود: همه ما می‌دانیم که ورزش برای سلامتی مفید است، آنچه اهمیت دارد، هدف و نوع ورزشی است که هر فرد انجام می‌دهد؛ افرادی که ورزش می‌کنند، اهداف متفاوتی دارند، برخی برای حفظ سلامتی و تندرستی فعالیت می‌کنند، در حالی‌که گروهی دیگر برای رقابت و مسابقات تمرین می‌کنند. این دو هدف کاملاً متفاوت هستند و اثرات ورزش نیز در این دو گروه فرق می‌کند.

وی گفت: ورزش‌های رقابتی معمولاً فشار زیادی به بدن وارد می‌کنند و میزان آسیب‌های آن‌ها بیشتر از فواید سلامتی است، اما اگر فردی با هدف تندرستی و بدون در نظر گرفتن مسابقات ورزش کند، می‌تواند از فواید سلامتی بیشتری بهره‌مند شود.

جلیلیان ادامه داد: برای افرادی که هدفشان حفظ سلامتی است، تقریباً تمام رشته‌های ورزشی مفید هستند، حتی ورزش‌هایی مانند وزنه‌برداری، البته در سطح مسابقات حرفه‌ای، وزنه‌برداری می‌تواند آسیب‌های بیشتری نسبت به فوایدش داشته باشد، هرچه سطح فعالیت بدنی فرد بالاتر از حالت طبیعی باشد، فرسایش بدنی نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین ورزشکاران حرفه‌ای معمولاً بیشتر در معرض آسیب قرار دارند.

وی با اشاره به نقش متخصصان در ورزش، افزود: ورزش کردن بدون دانش کافی می‌تواند خطرناک باشد، برای انجام ورزش اصولی، حتماً باید با متخصصان این حوزه مشورت کرد، شرایط بدنی هر فرد در مقاطع مختلف زندگی متفاوت است و ممکن است نیاز به تنظیم برنامه ورزشی خاصی داشته باشد.

جلیلیان در ادامه در خصوص ورزش  بانوان، گفت: هیچ ورزشی به‌طور ذاتی برای بانوان مضر نیست، اما باید متناسب با سن، قد، وزن و ویژگی‌های بدنی هر فرد برنامه‌ریزی شود، بانوانی که علاقه‌مند به ورزش‌های خاصی مانند وزنه‌برداری هستند، می‌توانند با مشورت کارشناسان و تحت نظارت، این ورزش‌ها را انجام دهند و از فواید سلامتی آن بهره‌مند شوند لذا مهم‌ترین نکته، توجه به اصول علمی و مشورت با متخصصان است.

وی گفت: ورزش، اگر به‌صورت علمی و با برنامه‌ریزی مناسب انجام شود، برای همه افراد در هر سنی مفید است افراد باید تحت نظارت متخصصان و به‌صورت دوره‌ای وضعیت بدنی خود را بررسی کنند تا از آسیب‌ها جلوگیری کنند و بتوانند از ورزش برای بهبود سلامتی و کیفیت زندگی خود بهره ببرند.

تفاوت‌های فیزیولوژیکی، ضرورت ورزش اصولی را نشان می‌دهد

رضا محمدی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ به بیان نکات مهمی در خصوص تفاوت‌های جسمی و روانی میان زنان و مردان پرداخت و تأکید کرد که این تفاوت‌ها تأثیر مستقیمی بر انتخاب نوع ورزش، شدت و میزان تمرینات برای زنان دارند.

این دانش‌آموخته فیزیولوژی ورزش افزود: زنان و مردان از نظر فیزیکی و جسمی تفاوت‌های بارزی با یکدیگر دارند این تفاوت‌ها در عواملی مانند بافت عضلانی، تراکم استخوان و میزان چربی بدن به وضوح مشاهده می‌شود. 

وی گفت: به‌طور کلی، مردان از حجم و تراکم عضلانی بیشتری نسبت به زنان برخوردارند، در حالی که درصد چربی بدن در زنان به‌طور طبیعی بالاتر است، این تفاوت‌ها باعث می‌شود که هر برنامه ورزشی برای یک جنس لزوماً برای جنس دیگر مناسب نباشد. به همین دلیل، نمی‌توان نسخه‌ای واحد برای تمرینات ورزشی زنان و مردان ارائه داد.

تمرینات بیش‌ از حد، توان جسمی زنان را تهدید می‌کند

محمدی خاطرنشان کرد: همچنین تراکم استخوانی مردان نسبت به زنان بیشتر است، این ویژگی‌ها سبب می‌شود که بدن مردان در برابر فشار و شدت تمرینات مقاومت بیشتری داشته باشد اما در مقابل، بدن زنان به دلیل این ویژگی‌ها نیازمند برنامه‌های ورزشی متعادل‌تر، کنترل‌شده‌تر و اصولی‌تر است تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.

وی در ادامه به موضوع «بیش‌تمرینی» یا (Overtraining) اشاره کرد و توضیح داد: بیش‌تمرینی به معنای انجام تمرینات ورزشی بیش از حد توان بدن است که می‌تواند باعث آسیب به سیستم‌های مختلف بدن شود، این پدیده نه‌تنها برای زنان، بلکه برای مردان نیز خطرناک است.

محمدی تصریح کرد: با این حال، به‌دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیکی میان دو جنس، احتمال وقوع بیش‌تمرینی در زنان بیشتر است، این امر به‌ویژه در ورزش‌های سنگین و تمرینات حرفه‌ای که بدون رعایت اصول علمی انجام می‌شوند، می‌تواند به آسیب‌های جدی منجر شود.

وی با اشاره به برخی ورزش‌ها نظیر سوارکاری طولانی‌مدت یا فوتبال در سطح حرفه‌ای گفت: این ورزش‌ها به خودی خود برای زنان مضر نیستند اما اگر بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های جسمی زنان با مردان و بدون رعایت اصول ایمنی و متناسب با توانایی‌های بدنی انجام شوند، می‌توانند به آسیب‌های جسمی و حتی روانی منجر شوند. 

جلیلیان گفت: برای مثال، در ورزش‌هایی مانند والیبال، ارتفاع تور برای زنان کمتر از مردان در نظر گرفته شده است، این موضوع نشان‌دهنده این است که شرایط تمرینی برای زنان و مردان باید با در نظر گرفتن ویژگی‌های فیزیکی آن‌ها طراحی شود.

وی با تأکید بر اهمیت توجه به تفاوت‌های فیزیولوژیکی زنان و مردان افزود: ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، دو و میدانی یا حتی وزنه‌برداری، اگر با روش‌های اصولی و برنامه‌ریزی دقیق انجام شوند، می‌توانند برای زنان نیز مفید باشند. اما نباید فراموش کرد که شدت تمرین، مدت زمان تمرین و نحوه انجام آن باید تحت نظارت مربیان متخصص باشد تا از بروز آسیب‌های جسمی و روانی جلوگیری شود.

اهمیت تعادل و برنامه‌ریزی در ورزش بانوان

جلیلیان ادامه داد: یکی از مهم‌ترین نکات برای زنان در فعالیت‌های ورزشی، رعایت تعادل و برنامه‌ریزی است، اگر زنان با در نظر گرفتن شرایط بدنی خود و با برنامه‌ای متناسب تمرین کنند، می‌توانند از مزایای بی‌شمار ورزش بهره‌مند شوند اما اگر تمرینات ورزشی از حد توانایی بدن فراتر رود، آسیب‌هایی مانند ضعف عضلانی، آسیب به استخوان‌ها و مفاصل و حتی اختلال در عملکرد هورمونی ممکن است رخ دهد.

وی تأکید کرد: تفاوت‌های فیزیکی میان زنان و مردان نباید به محدودیت زنان در انجام ورزش تعبیر شود، بلکه این تفاوت‌ها باید به‌عنوان یک نکته کلیدی در طراحی برنامه‌های ورزشی در نظر گرفته شوند گفتگو با متخصصان تربیت‌بدنی و بهره‌گیری از دانش روز در این زمینه می‌تواند نقش مهمی در افزایش ایمنی و بهره‌وری ورزش بانوان داشته باشد.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ این اظهارات نشان‌دهنده اهمیت توجه به نیازهای خاص جسمی زنان در ورزش و نقش برنامه‌ریزی دقیق و علمی در پیشگیری از آسیب‌هاست. آگاهی از این تفاوت‌ها می‌تواند به زنان کمک کند تا با اطمینان بیشتری به ورزش پرداخته و سلامت جسم و روان خود را ارتقا دهند و فیزیوتراپیست‌ها، متخصصان تغذیه و کارشناسان علم ورزش می‌توانند در این زمینه کمک کنند و برنامه‌ای مناسب برای هر فرد تدوین کنند.