به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ یکی از ظرفیت‌های مغفول طبی در کشور، مکتب غنی طب ایرانی بوده که پیشینه تاریخی و فرهنگی آن بر کسی پوشیده نیست.

تاریخچه‌ طب سنتی-ایرانی، به بیش از ۳ هزار سال پیش باز می‌گردد، طب سنتی-ایرانی، یک مکتب طبی کامل و پویا است که جهان را به عنوان نظام احسن می‌نگرد و پزشک را به واسطه‌ شناخت و آگاهی و تسلط بر علوم مختلف و درک صحیح او از جهان هستی «حکیم» نامیده است.

  طبق گفته‌ «سیریل الگود» مورخ پزشکی «طب سنتی در ایران قبل از طب یونانی وجود داشته است و ایرانیان اصول آن چیزی را که طب یونانی نامیده شده، به یونانیان تعلیم دادند و در ایران قدیم وضعیت طب پیشرفته‌تر از آشور بوده است».

طب سنتی-ایرانی بر پیشگیری از بیماری‌ها با آموزش روش صحیح زندگی تأکید دارد و پزشک موفق را پزشکی می‌داند که سلامتی جامعه را حفظ کند و  با این تدبیر تعداد بیماران و مصرف دارو کاهش پیدا خواهد کرد.

این طب حاصل سال‌ها تلاش و زحمت دانشمندان بزرگ ایران بوده است، دیدگاه طب سنتی-ایرانی سلامت‌محور بوده و بنابراین حفظ سلامت مقدم بر درمان است و توجه به روش زندگی و تأمین هوای سالم، تغذیه‌ درست، فعالیت و استراحت کافی و تعادل حالات روحی-روانی شعار طب ایرانی است.

ستارگان طب سنتی-ایرانی مانند ابن سینا، رازی، علی‌ ابن‌ عباس اهوازی، ابن ابی الصادق نیشابوری، سید اسماعیل جرجانی و عمادالدین محمود شیرازی حدود هشت قرن هدایت دانشگاه‌های طب در غرب و شرق را بر عهده داشتند.

طب سنتی-ایرانی پیشتاز در موضوع سبک زندگی سالم

علی مرادی‌دیره در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با بیان اینکه طب سنتی ایرانی یکی از بهترین طب‌های مکمل محسوب می‌شود، اظهار داشت: طب سنتی ایرانی که به اختصار به طب ایرانی هم مشهور است یاری‌دهنده و تکمیل‌کننده طب روز و طب کلاسیک در مورد بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج است.

این دستیار تخصصی طب سنتی-ایرانی افزود: از میان بیماری‌هایی که طب ایرانی می‌تواند تأثیر به‌سزایی در درمان آنها داشته باشد می‌توان به دیابت، فشار خون، آسم، آلرژی و میگرن اشاره کرد.

وی گفت: در واقع طب ایرانی عمدتاً در مواردی کارساز است که طب روز برای آنها درمانی قوی و شفابخش ندارد، در این موارد طب سنتی ایرانی می‌تواند به طب روز کمک شایانی کند و تکمیل‌کننده آن باشد.

مرادی‌دیره ادامه داد: از دیگر بیماری‌هایی که طب ایرانی می‌تواند در درمان آنها بسیار تأثیرگذار باشد، بیماری‌های مفاصل همچون آرتروز و نیز بیماری‌های روماتیسمی است. 

وی افزود: در برخی بیماری‌ها بیماران به سراغ داروهایی می‌روند که در طب روز عوارض بسیاری دارند و بعضاً به آن بیماری‌ها نیز پاسخ مناسبی نمی‌دهند، بسیاری از درمان‌های اولیه را که برای درمان یک بیماری به کار می‌روند نمی‌توان قطع کرد اما در کنار این درمان‌ها می‌توان از طب سنتی برای درمان آنها کمک گرفت.

داروها در درمان‌های غیر سنتی دارای عوارض جانبی هستند

مرادی‌دیره خاطرنشان کرد: بعضی اوقات در طب سنتی می‌توان بیمار را از مصرف طولانی مدت دارو بی‌نیاز کرد، برخی داروها در درمان‌های غیر سنتی دارای عوارض جانبی هستند، با این وجود بعضی بیماران خود را نیازمند به مصرف این داروها می‌دانند و در کل می‌توان گفت تحمل بیماران در مصرف داروهای شیمیایی کم است.

وی گفت: طب سنتی تنها به درمان از طریق داروهای گیاهی مختص نمی‌شود در واقع طب سنتی ایرانی یک مجموعه عظیم و یک مکتب طبی اصیل و مستقل به‌شمار می‌آید که تا ۱۵۰ سال پیش تمامی بیماری‌ها در این مکتب درمان می‌شدند لذا با پیشرفت علم و کسب تجربه‌های علمی جدید ذره‌ای از ارزش‌های طب سنتی کاسته نشده است. 

مرادی‌دیره عنوان کرد: بیماران در برخی بیماری‌ها همچون دیسک کمر به جای استفاده از درمان‌های جدید و جراحی برای برطرف شدن علائم و بهبود بیماری خود به سراغ طب سنتی و استفاده از درمان‌هایی همچون بادکش درمانی، حجامت و فصد خون می‌روند به این ترتیب حال بیمار خوب می‌شود و دیگر به سمت روند جراحی و عوارض پس از آن کشیده نمی‌شود.

طب سنتی یک طب جایگزین و کمکی در مواردی است که درمان‌ها پرهزینه هستند و از اثربخشی کافی برخوردار نیستند

وی با بیان اینکه طب سنتی یک طب جایگزین و کمکی در مواردی است که درمان‌ها پرهزینه هستند و از اثربخشی کافی برخوردار نیستند، گفت: برخی بیماری‌ها نیز درمان قطعی و مشخصی ندارند که در این موارد نیز طب سنتی ایرانی جایگزین بسیار خوبی است. 

این دستیار تخصصی طب سنتی-ایرانی خاطرنشان کرد: مثلاً بیماری مینیر، وزوز گوش یا پیرگوشی در طب روز دارای داروهایی است که در اکثر موارد درمان‌های موفقی ندارد و فرد مدام با این بیماری درگیر است که طب سنتی با درمان‌های کمکی و ساده و خصوصاً تمرکز بر سبک زندگی این گونه بیماری‌ها را به راحتی درمان می‌کند.

وی افزود: اصلاح خواب، اصلاح رژیم غذایی و اصلاح عادات ورزشی از موارد اصلاح سبک زندگی هستند که می‌توانند به افراد کمک کنند تا کمتر بیمار شوند و یا اگر بیمار می‌شوند بیماری آنها ساده‌تر کنترل شود. 

مرادی‌دیره تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی نیز در سال‌های اخیر به اهمیت طب سنتی پی برده است و خواستار این است که تمام کشورها طب بومی خود را در کنار علم روز به کار بگیرند، به‌ویژه برای کمک به بهبود سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و اثربخش‌تر بیماری‌های مختلف و به‌ویژه بیماری‌های مزمن که به مصیبت قرن جدید تبدیل شده‌اند.

وی گفت: از بیماری‌های مزمنی که می‌توان با کمک طب سنتی به مداوای آنها پرداخت می‌توان به مواردی همچون فشار خون، دیابت، آلرژی، آرتروز، بیماری‌های روماتیسمی و بیماری‌های خود ایمن اشاره کرد که جامعه امروزی را مبتلا به کرده‌اند و روز به روز نیز بر تعداد مبتلایان به آنها افزوده می‌شود.

مرادی‌دیره ادامه داد: بخش زیادی از این بیماری‌ها در اثر سبک زندگی غلط و رژیم غذایی ناصحیح پدیدار می‌شوند، طب سنتی در موضوع سبک زندگی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و می‌توان گفت در این زمینه پیشتاز است.

وی با بیان اینکه طب سنتی ایرانی در بهبود و اصلاح بسیاری از بیماری‌هایی که در اثر سبک زندگی غلط به وجود آمده‌اند، بسیار مؤثر است، گفت: برخی از بیماری‌ها در طب سنتی ایرانی حتی بدون تجویز دارو و صرفاً با اصلاح سبک زندگی توصیه‌ها و پرهیزهای مناسب مداوا شده‌اند.

مرادی‌دیره اذعان داشت: برخی بیماری‌ها به گونه‌ای سخت بوده‌اند که حتی پزشک متخصص نیز نتوانسته است به طور کامل آن را مداوا کند اما طب سنتی ایرانی با ظرفیت بالای خود در جنبه‌های درمانی و سبک زندگی توانسته است آن بیماری را برطرف کند.

طب سنتی نیز مانند طب مدرن یک رشته تخصصی است

رضا تحویلیان در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: در ایران نیز همچون بسیاری از کشورهای جهان به طب سنتی به دید یک علم نگریسته می‌شود، این علم از پیشینیان برای نسل جدید به ارث رسیده است. 

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی و مدیرکل بیمه سلامت استان کرمانشاه افزود: در همه جای دنیا چنین طبی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به طب چینی، طب سرخ‌پوستی، طب یونانی و طب مصر باستان اشاره کرد اما در میان طب‌های سنتی و باستانی جهان، طب سنتی‌-ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. 

وی گفت: این طب حاوی گنجینه‌های ارزشمندی است و بسیاری از راهکارهای درمانی در آن گنجانده شده است که امروزه می‌تواند مورد تحقیق و استفاده قرار گیرد لذا متخصصان پزشکی آکادمیک و مدرن نباید این طب را مورد بی‌مهری قرار داده و آن را به طور کلی رد کنند بلکه باید آن را به عنوان یک علم و دانش مورد بررسی قرار دهند. 

عطاری‌ها و سوءاستفاده از طب سنتی 

تحویلیان با بیان اینکه متأسفانه در کشور ما عده‌ای از موضوع طب سنتی سوءاستفاده می‌کنند، خاطرنشان کرد: این افراد در قالب فروشگاه‌هایی مانند عطاری‌ها اقدام به درمان بیماری‌ها می‌کنند این در حالی است که عطاران هیچ‌گونه تخصص و مجوزی در این حوزه ندارند. 

وی گفت: طب سنتی نیز مانند طب مدرن یک رشته تخصصی است که دانشجو پس از گذراندن دوره عمومی پزشکی می‌تواند برای تخصص خود به رشته طب سنتی ورود پیدا کند و آن را به عنوان تخصص خود برگزیند و پس از گذراندن دوره و گرفتن مدرک تخصص به عنوان پزشک متخصص طب سنتی پروانه طبابت گرفته و شروع به‌کار کند. 

عطاری‌ها بر اساس قانون به هیچ‌ عنوان اجازه ندارند اقدام به درمان و یا تجویز نسخه کنند

تحویلیان ادامه داد: یک متخصص طب سنتی اجازه درمان بیماری‌ها با روش‌های سنتی و یا تلفیقی از طب سنتی و مدرن را دارد، عطاری‌ها و تمام کسانی که مجوز طبابت و درمان ندارند حتی اگر مطالعاتی در زمینه طب سنتی داشته باشند به هیچ عنوان اجازه طبابت و تجویز نسخه برای بیماران را ندارند. 

وی افزود: متأسفانه برخی تحت عناوینی همچون عطاری و یا فروش گیاهان دارویی اقدام به درمان و طبابت می‌کنند که این کار کاملاً خلاف مقررات است و باعث شده تا جایگاه طب سنتی خدشه‌دار شود لذا این موضوع باید به جد مورد پیگیری قرار گیرد زیرا عطاری‌ها بر اساس قانون به هیچ‌ عنوان اجازه ندارند اقدام به درمان و یا تجویز نسخه کنند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تصریح کرد: عطاری‌ها تنها اجازه دارند گیاهان دارویی را به صورت خام و نه به صورت ترکیبی و یا فرموله شده در اختیار مردم قرار دهند، در واقع عطاری‌ها حتی برای فروش گیاهان خام و عرقیات نیز باید دانش و مطالعه کافی را داشته باشند و تنها بر اساس شنیده‌ها اقدام به فروش این اقلام نکنند.

وی با تأکید بر اینکه عطاران قبل از فروش گیاهان حتماً باید توضیحات موجود در منابع معتبر را در اختیار مشتریان خود قرار دهند، گفت: یکی از کارهای اشتباه عطاران که اکثراً انگیزه مالی در پشت آن نهفته است ترکیب گیاهان، مواد و ادویه‌های دارویی با یکدیگر و عرضه آن در قالب کپسول و یا معجون استکه بسیاری از این ترکیبات اثربخش نیستند و قطعاً دارای عوارض جانبی نیز هستند. 

تحویلیان افزود: استفاده از داروها و ترکیبات گیاهی، بدون تجویز پزشک متخصص طب سنتی، بروز بیماری‌ها و عوارض جانبی در درمان‌های نامناسب را در پی خواهد داشت، از این رو به جای خدشه وارد کردن به این گنجینه بهتر است اجازه دهیم تا پزشکان متخصص طب سنتی با بررسی‌های دقیق و کارشناسانه، روش‌های قدیمی را با روش‌های مدرن امروزی مورد ارزیابی بالینی قرار دهند. 

وی بیان کرد: متخصصان این طب با مطالعات علمی، استاندارد و برگرفته از مراجع معتبر، می‌توانند با تجویز‌های مناسب، به درمان برخی بیماری‌ها کمک کنند، طب سنتی ایرانی و تولید داروهای سنتی ایرانی تحت نظر متخصصان پزشکی و داروسازی، علاوه بر تأثیرات مفید در درمان، منبع اعتبار و درآمد خوبی برای کشور ایجاد خواهند کرد.

تحویلیان تصریح کرد: با رعایت موارد ضروری نه تنها طب سنتی نامناسب نخواهد بود بلکه به گنجینه‌ای ارزشمند مبدل خواهد شد که در کنار آن می‌توان به درآمدزایی برای کشور دست یافت و باعث ارتقای سطح علمی کشور در سطح بین‌الملل شد، زیرا روش‌هایی در طب سنتی وجود دارند که در درمان برخی بیماری‌ها مؤثر هستند.

«مزاج»، پایه و اساس طب ایرانی است

محمدرضا منتصری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با بیان اینکه مزاج، پایه و اساس طب ایرانی است، اظهار داشت: از قدیم‌الایام که بزرگان با تجربه از طبع سرد و گرم در درمان بیماری‌ها صحبت می‌کردند پزشکانی که به صورت آکادمیک و در دانشگاه‌ها درس خوانده بودند به این مطالب سنتی توجه زیادی نمی‌کردند. 

این کارشناس‌ارشد گیاهان دارویی افزود: امروزه بسیاری از دانشمندان مطرح دنیا دوباره به لزوم رجوع به ارزش‌های طب سنتی تأکید می‌کنند، به عنوان مثال می‌توان از دکتر «آرتور گایتون» محقق و نویسنده کتاب فیزیولوژی انسان که در بسیاری از دانشگاه‌های جهان و همچنین در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، نام‌ برد. 

وی گفت: این دانشمند سال‌ها بر روی مباحث تعادل اسید و باز کار کرده و این‌گونه مطرح می‌کند که بدن‌ها به شدت اسیدی شده‌اند و جسم انسان باید به سمت قلیایی‌شدن حرکت کند.

منتصری ادامه داد: دکتر «تئودور برودی» پزشک بنام کتابی دارد با عنوان alkalizes or dies که به این معنا است، بدن خود را قلیایی کنید و یا بمیرید؛ وی در این کتاب مشکل اصلی بشریت را سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی، رماتیسم، چاقی، کبد چرب و بیماری‌های خود ایمنی نمی‌داند، بلکه مشکل اصلی انسان را اسیدی‌شدن شدید بدن او می‌داند.

اسیدی‌شدن بدن پیش‌زمینه‌ای برای سرطان و چاقی

وی ادامه داد: اگر بتوانیم بافت‌های بدن و خون را به سمت قلیایی‌شدن سوق دهیم احتمال بیمارشدن تقریباً به صفر می‌رسد، پس مشکل اصلی جسم انسان اسیدی شدن بدن اوست که پیش‌زمینه‌ای برای ابتلا به بیماری‌هایی همچون سرطان و چاقی می‌شود. 

منتصری گفت: هنگامی که اسید زیاد می‌شود تعداد یون‌های هیدروژن در بدن افزایش پیدا می‌کنند، این یون‌ها برای اینکه خود را احیاء کنند باید الکترون بگیرند و از بافت‌های دیگر انرژی دریافت کنند.

این کارشناس‌ارشد گیاهان دارویی گفت: در واقع یون‌های هیدروژن برای احیای خود موجب متلاشی و اکسیده‌شدن بافت‌های دیگر می‌شوند، ادامه فرآیند اکسیداسیون موجب اسیدی‌شدن خون و بافت‌های بدن می‌شود.

بحث اسیدی و قلیایی‌شدن بدن مدت‌ها پیش از ظهور پزشکی جدید و آکادمیک در طب سنتی مطرح بوده است

وی اذعان داشت: بحث اسیدی و قلیایی‌شدن بدن مدت‌ها پیش از ظهور پزشکی جدید و آکادمیک در طب سنتی مطرح بوده است، در واقع در طب سنتی حالت اسیدی بدن را طبع سرد یا بلغمی و حالت قلیایی را طبع گرم و خشک می‌نامیدند. 

منتصری افزود: در طب سنتی ایرانی این‌گونه مطرح می‌شد که افراد صاحب بدن‌های بلغمی برای اینکه به سمت بدن‌های قلیایی سوق پیدا کنند باید از گیاهانی که خاصیت قلیایی دارند استفاده کنند. 

وی گفت: هنگامی که PH بدن انسان از هفت به ۶ ‌برسد در ظاهر میزان اسیدیته بدن یک درجه افزایش پیدا می‌کند اما باید دانست که افزایش اسیدیته بدن شکل لوگاریتمی دارد و در واقع در این حالت بدن ۱۰ درجه بیشتر اسیدی می‌شود.

منتصری تصریح کرد: هرچه میزان PH بدن کمتر شود میزان اسیدیته بدن، به صورت لگاریتمی، ده‌ها برابر افزایش پیدا می‌کند، به عنوان مثال هنگامی که PH لیمو ترش ۲.۴ عنوان می‌شود یعنی ۱۰۰ هزار برابر اسیدی است یعنی ۱۰ را به توان ۵ برسانیم.

وی خاطرنشان کرد: از این رو باید به نوع غذایی که می‌خوریم بسیار دقت داشته باشیم، باید در مصرف گوشت قرمز و قند مصنوعی بسیار احتیاط کرد و تا حد امکان از مصرف این دو ماده غذایی پرهیز کرد، زیرا این دو ماده به‌ویژه در سنین بالا باعث اسیدی‌شدن شدید بدن می‌شوند. 

منتصری اذعان داشت: بعضی غذاها نیز با وجود اینکه خود اسیدی هستند اما وقتی وارد بدن می‌شوند آن را قلیایی می‌کنند مثلاً PH لیموترش ۲.۴ است و یک ماده اسیدی به شمار می‌آید اما وقتی وارد بدن می‌شود آن را قلیایی می‌کند پس لیموترش یک میوه یا ماده غذایی مفید به‌شمار می‌رود.

وی ادامه داد: مثال دیگر عسل است که PH آن چهار است و یک ماده غذایی اسیدی محسوب می‌شود اما همین عسل وقتی وارد بدن می‌شود آن را قلیایی می‌کند بنابراین خوردن عسل نیز برای بدن بسیار مفید است، از این رو همگان باید دقت داشته باشند PH خون و بافت‌های بدن آنها کمی حالت قلیایی داشته باشد. 

منتصری گفت: هنگامی که آزمایش می‌دهیم باید PH خون در حدود ۷.۴ باشد، اما متأسفانه شاهد آن هستیم که PH خون بسیاری از ما بین ۴.۵ و ۵ است.

وی افزود: در سال‌های متمادی واردات و بعضاً تولید مواد غذایی تراریخته باعث شده تا بدن مردم در جامعه ما به سمت اسیدی‌شدن و ایجاد معضلات و بیماری‌های گوناگون پیش برود، بنابراین باید شناخت کافی از مواد غذایی داشته باشیم و به مرور زمان یاد بگیریم که چه غذاهایی را مصرف کنیم و چه مواد غذایی را نخوریم.

این کارشناس‌ارشد گیاهان دارویی گفت: برخی گیاهان نیز خاصیت قلیایی‌کردن بدن را دارند و می‌توان از آنها به تنهایی و یا به عنوان ادویه در غذاها استفاده کرد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر بتوانیم PH بدن را از ۵ به ۶ برسانیم ۱۰ برابر نتیجه خواهیم گرفت و ۱۰ برابر بدنمان را قلیایی کرده‌ایم پس اگر بتوانیم PH بدن را به حدود ۷ تا ۷.۳۵ برسانیم تقریباً می‌توان گفت که بیماری‌ها در بدن ما به صفر خواهند رسید. 

تشخیص بیماری در طب سنتی-ایرانی با در نظر گرفتن مزاج

منتصری تصریح کرد: تشخیص بیماری در طب سنتی ایرانی با در نظر گرفتن مزاج اعضا و مزاج بیمار، معاینه‌ وضعیت روانی مراجع یا بیمار و… انجام می‌گیرد و در بیماری‌های مزمن، شغل بیمار حتی سابقه بیماری‌های والدین نیز تحت بررسی قرار می‌گیرد.

وی گفت: این موضوع مطرح در طب سنتی را می‌توان در مقالات معتبر دنیا دید و دانشمندان بسیاری نیز در کلام خود بر آن تأکید داشته‌اند، پس تعادل اسید و باز در طب آکادمیک امروز همان موضوع نگهداری طبع گرم و خشک در بدن است که در طب سنتی ایرانی بسیار به آن توجه شده است و ما نیز برای داشتن یک زندگی و بدن سالم باید به آن توجه کنیم.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با توجه به اینکه مزاج، پایه و اساس طب سنتی ایرانی است، پزشکان قدیم در شناختن مزاج‌ تبحر داشتند، دخالت وضع مزاجی را در هر یک از بیماری‌ها رصد کرده و معیار تشخیص و درمان کلیه‌ بیماری‌ها را توجه به مزاج اصلی و عارضی بیماران قرار داده بودند.

عطاری‌ها بدون شک یکی از پایه‌های اصلی طب سنتی ایرانی در به کارگیری گیاهان دارویی است، در کشور ما، عطاران به عنوان یکی از گروه‌های اصلی ارائه‌کننده‌ خدمات طب سنتی در بین مردم شناخته شده‌اند؛ در حالی که به شکل رسمی رابطه‌ خاصی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ندارند و تنها به عنوان یک گروه صنفی تحت نظارت وزارت بازرگانی هستند!

بسیاری از مردم کشورمان هر روزه برای رفع مشکلات سلامتی خود به عطاران مراجعه می‌کنند و خدماتی را از آنان دریافت می‌کنند در این رابطه این سؤال مطرح است که آیا عطاران در شرایط فعلی از توانمندی‌های لازم برای ارائه‌ چنین خدمتی برخوردار هستند یا خیر؟ بنابراین باید برنامه‌های آگاه‌سازی برای مردم تهیه شود؛ مردم باید بدانند کسی که بر این علم اشراف دارد چه کسی و چه مشخصاتی دارد و چطور می‌توانند او را راستی‌آزمایی کنند، به عطاری مراجعه نکنند که فردی که حتی دیپلم هم ندارد برایشان نسخه بپیچد که گاهی ممکن است خطرناک هم باشد و بهتر است پزشک متخصص را پیدا و به او مراجعه کنند.

انتهای خبر/