به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در حالی که مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده در گذشته با حسن نیت آغاز شده بود، اما شرایط کنونی نشان‌دهنده‌ عدم وجود بستر مناسب برای مذاکرات عادلانه است. سئوال اینجاست که چرا این مذاکرات تاکنون به نتیجه دلخواه نرسیده است؟ 

به گفته مقامات ایرانی، در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت ایران با حسن نیت به میز مذاکره آمد و توافقاتی را نیز امضا کرد. این حسن نیت موجب شد که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود پایبند بماند و در همان راستا اقدام کند. 

با این حال، خروج یک‌جانبه ایالات متحده از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، نقطه عطفی در این مذاکرات بود. ایران بعد از آن شاهد کاهش روابط دیپلماتیک و افزایش فشارهای اقتصادی بود که بر اساس تحریم‌ها اعمال شده بودند، در حالی که تمامی تعهدات خود را انجام داده بود. 

محور اعتراض ایران در این زمینه، عدم اجرای تعهدات کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحده، است. مقامات ایرانی تصریح می‌کنند که این کشور طی سال‌های اخیر به‌صورت جدی و با حسن نیت در مذاکرات شرکت کرده است، اما نتیجه‌ای حاصل نشده است. 

به اعتقاد تحلیلگران، یکی از دلایل‌عدم موفقیت مذاکره، عدم وجود اعتماد میان دو طرف است. جمهوری اسلامی ایران با مشاهده اقدامات گذشته ایالات متحده، به این نتیجه رسیده است که اساساً نمی‌تواند به وعده‌های آن‌ها اعتماد کند. 

در حال حاضر، فشارهای بیشتری از سوی ایالات متحده بر جمهوری اسلامی تحمیل می‌شود که این فشارها نیز به وخامت شرایط اقتصادی و اجتماعی در کشور منجر شده است. این موضوع نیز به خودی‌خود مانع از ادامه مذاکرات سازنده می‌شود. 

علاوه بر این، با تغییرات سیاسی در ایالات متحده و انتصاب مقامات جدید، موضع‌گیری‌ها نیز در مورد ایران تغییر کرده است. این تغییرات باعث شده است که جمهوری اسلامی ایران نسبت به توانایی و جدیت آمریکا در اجرای توافقات به شدت تردید کند. 

سیاست‌های ضدایرانی و اقدامات تحریک‌آمیز از سوی برخی کشورهای هم‌پیمان آمریکا، همچون رژیم صهیونیستی، نیز بر این روند فزاینده درعدم اعتماد به نفس مذاکره دامن زده است. به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی ایران به درستی می‌بیند که مقابله با این فشارها کماکان نیازمند موضع قوی‌تری است. 
عدم وجود روحیه معقول در مذاکرات وعدم توفیق برای رسیدن به توافقات پایدار، همه از دلایلی هستند که اعتبار و مشروعیت مذاکرات را زیر سئوال برده‌اند. این موضوع به‌ویژه در شرایط کنونی که ترس از خروج دوباره آمریکا از توافقات احساس می‌شود، صدق می‌کند. 

در مواجهه با این شرایط، جمهوری اسلامی ایران خواستار ضمانت‌های مستحکم از سوی ایالات متحده است تا امنیت و منافع ملی خود را در مذاکرات جدید تضمین کند؛ بدون این ضمانت‌ها، به نظر می‌رسد که ادامه مذاکرات غیرممکن خواهد بود. 

به نظر می‌رسد که اکنون زمان آن رسیده است که به جای فشارهای بیشتر، غرب و آمریکا به فکر ساختن اعتماد مجدد و ایجاد زمینه‌های عادلانه برای مذاکرات باشند؛ بدون چنین اصلاحاتی، هیچ پیشرفتی در حل و فصل بحران‌ها  و شکل‌گیری یک مذاکره حاصل نخواهد شد. 

مجموعه عواملی که به بی‌اعتمادی و ناکامی مذاکرات منجر شده‌اند، نیازمند بررسی و تحلیل عمیق‌تری هستند؛ تنها در سایه درک واقعی از این عوامل است که می‌توان بستری مناسب برای مذاکره مجدد به وجود آورد. 

برای رسیدن به یک توافق پایدار و عادلانه، ضروری است تا طرف مقابل  اعتمادسازی کرده و از فشارهای یک‌جانبه  ظالمانه و تحریک‌آمیز بپرهیزند. 

وضعیت کنونی با چشم‌انداز مذاکره زیر فشار حداکثری و تهدید روال نابخردانه با روحیه ژاندارمی و قلدرانه است که جمهوری اسلامی ایران و ملت غیرتمند آن هیچ‌گاه آن را بر نمی‌تابند بلکه  یک تمایل به ارتباط  نیاز به اقدامات سازنده و مثبتی از طرف غرب و آمریکا دارد که می‌تواند به سمت کاهش تنش‌ها و افزایش همکاری‌ها هدایت شود. 

مجتبی جنگلی‌نیا؛ فعال رسانه‌ای