
آفتابگردان، محصولی طلایی در مزارع؛
کرمانشاه طلایهدار توسعه صنایع روغنی است
استان کرمانشاه با کشت گسترده آفتابگردان و ظرفیت بالای تولید، به طلایهدار توسعه صنایع روغنی تبدیل شده و این محصول کمآب، فرصت افزایش درآمد کشاورزان و تقویت امنیت غذایی کشور را فراهم میکند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ در شرایطی که بحران کمآبی به یکی از چالشهای اساسی بخش کشاورزی کشور تبدیل شده، ضرورت تغییر در الگوی کشت بیش از پیش احساس میشود؛ در این میان، محصولاتی با نیاز آبی پائین و بازده اقتصادی بالا میتوانند نقش مهمی در پایداری تولید ایفا کنند.
آفتابگردان بهعنوان یکی از محصولات استراتژیک و روغنی، جایگاه ویژهای در برنامههای خودکفایی کشور دارد؛ این گیاه مقاوم علاوه بر تحمل شرایط اقلیمی سخت، با ارزش تغذیهای بالا و مصارف صنعتی گسترده، اهمیت مضاعفی در توسعه کشاورزی پایدار یافته است.
استان کرمانشاه با برخورداری از اراضی حاصلخیز، اقلیم متنوع و تجربه بالای کشاورزان، بستر مناسبی برای کشت آفتابگردان فراهم کرده است؛ این استان اکنون در رتبه سوم تولید کشور قرار دارد و ظرفیت تبدیل شدن به قطب صنایع روغنی را دارد.
با وجود ظرفیتهای قابل توجه، نبود زیرساختهای فرآوری، نوسانات بازار و کمبود حمایتهای مالی، مانع تحقق کامل ظرفیتهای این بخش شده است؛ رفع این موانع میتواند زمینه رشد اقتصادی، اشتغال پایدار و توسعه زنجیره ارزش محصولات روغنی را فراهم سازد.
کرمانشاه رتبه سوم تولید آفتابگردان کشور
سعید کریمی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: امسال حدود ۶ هزار هکتار از اراضی استان کرمانشاه به کشت آفتابگردان اختصاص یافته است و پیشبینی میشود با میانگین عملکرد یکهزار و ۸۰۰ تا یکهزار و ۸۵۰ کیلوگرم در هکتار، برداشت محصول به حدود ۱۱ هزار تن برسد؛ این میزان علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، نقش مهمی در توسعه کشتهای روغنی و بهبود خودکفایی استان دارد.
وی با اشاره به اینکه شهرستان سنقر بیشترین سطح زیر کشت آفتابگردان استان را دارد، افزود: در مزارع قدیمی این شهرستان عمدتاً رقم سنتی و پرمحصول سنقری کشت میشود؛ این رقم بهدلیل مقاومت بالا در برابر شرایط کمآبی و خشکی، مقاومت نسبی در برابر آفات و بیماریهای رایج مانند سفیدک سطحی و پوسیدگی ریشه، عملکرد پایدار و کیفیت روغن بالای دانهها، مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه تصریح کرد: آفتابگردان سنقر و کلیایی به ثبت ملی رسیده است و این شهرستان بهعنوان قطب تولید این محصول در استان شناخته میشود، ثبت ملی این ارقام علاوه بر حفظ تنوع ژنتیکی، افزایش میزان روغنگیری و ارزش تغذیهای محصول، زمینه توسعه زنجیرههای صنایع تبدیلی از جمله روغنکشی، تولید خوراک دام و صنایع کنسروی را فراهم میکند.
وی همچنین تأکید کرد: آفتابگردان با داشتن دانهای غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع، پروتئین قابل هضم و ویتامین E، یکی از مهمترین منابع غذایی و صنعتی است؛ علاوه بر این، کشت این محصول در تناوب با غلات، باعث بهبود ساختمان خاک، افزایش فعالیت میکروبی و کاهش شیوع برخی آفات خاکزی میشود.
کریمی یادآور شد: استان کرمانشاه رتبه سوم کشور را در تولید این محصول کسب کرده است؛ توجه به توسعه کشت این محصول، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی، نقش مهمی در افزایش درآمد کشاورزان، توسعه اقتصاد کشاورزی و رشد صنایع تبدیلی مرتبط با دانههای روغنی دارد.
موانع پیش روی کشت آفتابگردان در استان کرمانشاه
اکبر میرزایی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ با اشاره به اهمیت کشت تخم آفتابگردان در استان کرمانشاه، اظهار داشت: این محصول مقاوم به کمآبی و با دوره رشد کوتاهتر نسبت به سایر محصولات زراعی است و میتواند نقش استراتژیک در الگوی کشت منطقه ایفا کند.
وی افزود: تخم آفتابگردان نیاز آبی کمتری دارد و زمینهای خشک و نیمهخشک را بهرهور نگه میدارد؛ این محصول همچنین به بهبود حاصلخیزی خاک کمک میکند و در نوبتهای بعدی کاشت، بازده سایر محصولات را افزایش میدهد و بهرهوری مزارع را ارتقا میبخشد.
این کارشناس کشاورزی درباره شرایط فنی کشت، گفت: خاکهای لومی با زهکشی مناسب، نور کافی، دما و مدیریت رطوبت از عوامل کلیدی در رشد این محصول هستند، رعایت این نکات فنی باعث تولید محصول با کیفیت و کاهش ضایعات در مراحل کاشت و برداشت خواهد شد.
میرزایی عنوان کرد: طبق الگوهای زراعی، آبیاری آفتابگردان تا حدود ۲۰ روز پیش از برداشت انجام میشود و در بافتهای مختلف خاکی قابل انطباق است، از این رو در اقلیم استان کرمانشاه که از لحاظ تنوع زیستی نیز غنی است، بهخوبی جواب داده است.
وی در مورد افزایش بازده محصول، عنوان کرد: استفاده از زمانبندی مناسب کاشت، بهرهگیری درست از کودهای شیمیایی و ارگانیک، کنترل آفات و بهکارگیری ارقام مقاوم، علاوه بر افزایش کیفیت محصول، درآمد کشاورزان را نیز ارتقا میدهد و بهرهوری مزارع را بهبود میبخشد.
این کارشناس کشاورزی افزود: نبود صنایع فرآوری و بستهبندی از مهمترین موانع پیش روی توسعه این کشت است؛ بخش زیادی از تخمههای آفتابگردان بهصورت خام به استانهای دیگر ارسال میشود و کشاورزان از ارزشافزوده فرآوری و سود اصلی محصول بیبهره میمانند.
میرزایی با اشاره به نوسانات بازار و نبود قراردادهای خرید تضمینی، گفت: بیثباتی قیمتها موجب نگرانی بهرهبرداران نسبت به آینده کشت آفتابگردان شده و نبود بازار مطمئن، کشاورزان را در فصل برداشت با چالش فروش محصول و کاهش انگیزه کشت مواجه کرده است.
وی کمبود ماشینآلات برداشت را از دیگر مشکلات این حوزه دانست و تصریح کرد: بهدلیل نبود تجهیزات مکانیزه، برداشت محصول در بسیاری از مناطق بهصورت دستی انجام میشود که علاوه بر افزایش هزینه تمامشده، در برخی موارد به کیفیت دانهها نیز آسیب وارد میکند.
این کارشناس کشاورزی در ادامه خاطرنشان کرد: دسترسی محدود به بذرهای اصلاحشده و مقاوم نیز موجب کاهش عملکرد در برخی مزارع شده است؛ کشاورزان انتظار دارند دولت با تأمین بهموقع بذر مادری و نهادههای مورد نیاز، از این کشت استراتژیک حمایت جدیتری داشته باشد.
میرزایی تأکید کرد: در صورت توسعه زیرساختهای فرآوری، اجرای قراردادهای خرید تضمینی و مکانیزه کردن عملیات برداشت، میتوان علاوه بر افزایش بهرهوری، سهم کشاورزان از سود واقعی محصول آفتابگردان را افزایش داد و زمینه رشد اقتصادی منطقه را فراهم کرد.
وی درباره چالشهای اقتصادی آفتابگردان، تصریح کرد: یکی از بزرگترین مشکلات کشاورزان در فروش تخم آفتابگردان، حضور دلالان و واسطههاست؛ در صورت دسترسی مستقیم کشاورزان به بازارها و صنایع تبدیلی، سهم بیشتری از سود محصول نصیب خودشان خواهد شد و وابستگی به دلالان کاهش مییابد.
این کارشناس کشاورزی در پایان گفت: تخم آفتابگردان قابلیت گسترش در سطح استان را دارد، مشروط بر آنکه نهادهها و خدمات فنی به موقع تأمین و سیاستهای حمایتی مسئولان در راستای فروش مستقیم محصول و کاهش دلالی اجرا شود تا کشاورزان از مزایای کامل بهرهمند شوند.
نیاز آبی پائین، مزیت بزرگ کشت آفتابگردان است
علی ناصرینیا در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: حدود پنج تا ۶ سال است که بهصورت مستمر در زمینه کشت تخم آفتابگردان فعالیت دارم و این محصول را بهعنوان کشت دوم در زمینهای اجارهای انتخاب کردهام.
وی افزود: دلیل انتخاب آفتابگردان، نیاز آبی بسیار پائین و صرفه اقتصادی قابل توجه آن است؛ این محصول نسبت به سایر کشتها آب بسیار کمی مصرف میکند و در طول فصل زراعی با آبیاری دقیق، حتی یک قطره آب نیز هدر نمیرود.
این کشاورز کرمانشاهی با اشاره به وضعیت عملکرد امسال، گفت: امسال سطح قابل توجهی از اراضی خود را زیر کشت آفتابگردان بردم و خوشبختانه عملکرد برداشت رضایتبخش بود؛ با این حال، ورود بذرهای تقلبی به بازار مشکلاتی ایجاد کرده و باعث کاهش انگیزه کشاورزان شده است.
ناصرینیا تصریح کرد: در روند کشت تا برداشت، چالشهایی همچون افزایش قیمت زمینهای کشاورزی، محدودیت منابع مالی و نبود حمایت کافی وجود دارد، اما در مجموع آفتابگردان نسبت به محصولاتی مانند چغندر قند هزینه و سختی کمتری دارد و فرآیند کشت آن سادهتر است.
وی بیان کرد: برای توسعه فعالیتهای کشاورزی خود، علاوه بر کشت آفتابگردان، در زمینه پرورش بوقلمون نیز ورود کردهام و برای گسترش این طرح، تقاضای دریافت وام دادهام؛ البته وام ۱۰۰ میلیون تومانی کارآفرینی که چند سال پیش دریافت کردم، امروز دیگر پاسخگوی هزینهها نیست.
این کشاورز کرمانشاهی درباره بازار فروش محصول، گفت: خوشبختانه تاکنون در زمینه فروش محصول مشکل خاصی نداشتهام، اما نقش دلالان در تعیین قیمت محسوس است و سال گذشته ناچار شدیم محصول را با پائینترین قیمت و در شرایط سخت به فروش برسانیم.
ناصرینیا ادامه داد: بازار مطمئنی برای فروش آفتابگردان وجود ندارد و کشاورزان ناچارند برای جبران هزینهها با دلالان همکاری کنند؛ با وجود تلاشهای فراوان برای عرضه مستقیم محصول، هنوز حمایت مؤثری از سوی مسئولان صورت نگرفته است.
وی در پایان با تأکید بر ضرورت حمایت از کشاورزان، گفت: مسئولان باید با ایجاد بازارهای صادراتی و فراهم کردن زیرساختهای مناسب، زمینه حذف واسطهها را فراهم کنند تا کشاورزان بتوانند محصول خود را با قیمت واقعی به فروش رسانده و از سود بیشتری برخوردار شوند.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ ظرفیتهای استان کرمانشاه در تولید آفتابگردان نشان میدهد که این منطقه میتواند جایگاهی مهم در تأمین امنیت غذایی و توسعه صنایع تبدیلی کشور ایفا کند؛ تحقق این ظرفیت نیازمند برنامهریزی هدفمند، سرمایهگذاری در زیرساختها و حمایت مستمر از کشاورزان است.
گسترش کشت آفتابگردان علاوه بر ایجاد فرصتهای اقتصادی برای مناطق روستایی، الگویی موفق برای مدیریت منابع آب و زمینهای خشک فراهم میآورد؛ ترکیب فناوریهای نوین، آموزش کشاورزان و سیاستهای حمایتی، زمینهای پایدار برای افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی منطقه ایجاد میکند.
تحقق این اهداف نهتنها موجب افزایش درآمد و انگیزه کشاورزان میشود، بلکه تأثیر مستقیمی بر خودکفایی محصولات روغنی و توسعه زنجیره ارزش مرتبط خواهد داشت؛ هماهنگی میان بخش دولتی و کشاورزان، کلید بهرهبرداری حداکثری از این ظرفیت ارزشمند است.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!