به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اعتکاف فرصتی برای تفکر، دعا و تلاوت قرآن است، در اعتکاف، فرد باید در مسجد بماند و از کارهای روزمره و فعالیت‌های غیرضروری دوری کند.

این عمل معمولاً در سه روز انجام می‌شود اعتکاف به مسلمانان کمک می‌کند تا از شلوغی‌های زندگی فاصله بگیرند و به عبادت و تقویت ارتباط خود با خدا بپردازند.

از مزایای اعتکاف می‌توان به آرامش روحی، افزایش تمرکز در عبادت، و تقویت ایمان اشاره کرد همچنین، این عمل به فرد کمک می‌کند تا از گناهان دوری کند و به خودشناسی و خودسازی بپردازد.

اعتکاف فرصتی برای خودشناسی و خداشناسی است

 پری کرمی‌مقدم مقدم در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: سلامت روان به مثابه گوهر تابناک وجود انسان ارزشمند است که تحت تاثیر عوامل متعدد فردی و محیطی قرار دارد و ابعاد و مؤلفه‌های مختلفی دارد که هر کدام از این ابعاد در جایگاه خود نقش مهم و موثری بر سلامت روان فرد به جا خواهد گذاشت. 

این روانشناس افزود: یکی از این ابعاد رفع نیازهای روحی و روانی فرد است نیازهای روانشناختی که محور توجه روانشناسان قرار گرفته است و مورد تأیید دین مبین اسلام نیز قرار دارد عبارتند از نیاز به امنیت، نیاز به قدرت و آزادی، نیاز به تعلق داشتن، نیاز به احترام، نیاز به زیبایی شناختی، نیاز به تفریح و نیازهای معنوی. 

وی خاطرنشان کرد: نیازهای معنوی دارای مصادیق قابل توجهی است که مورد توجه کارشناسان حوزه سلامت روان قرار گرفته است که نیاز به اعتقاد و تعلق به خدای یکتا، نیاز به تکیه‌گاه و حامی فرا بشری، نیاز به دوستی و علاقه الهی از جمله این نیازهاست. 

وی تأکید کرد: ارضای این نیازهای معنوی تأثیر بسیار شگرفی بر سلامت روان فرد خواهد داشت این امر محقق نمی‌شود مگر با انجام رفتارها و اعمال دینی که خود این رفتارها ناشی از بروز هیجاناتی است که حاصل تفکرات سالم و مثبت به ذات مقدس خداوند یکتاست. 

کرمی‌مقدم ادامه داد: یکی از این اعمال و رفتارهای دینی که در باورهای  مذهبی ما مسلمانان بسیار ارزشمند و از جایگاه خاصی برخوردار است انجام اعمال ارزنده اعتکاف است. 

وی عنوان کرد: معتکف بودن در چند روز به دور از هیاهوی دنیا و چالش‌های اضطراب‌انگیز آن و به دور از اشتغال انسان به کار و زندگی و انجام مسئولیت‌های اجتماعی موجب توجه به هدف اصلی خلقت می‌شود که همان ارتباط با خداوند مهربان است و آرامش روانی فرد را به ارمغان می‌آورد. 

این دکترای روانشناسی تربیتی ابراز داشت: اعتکاف لحظه‌های ناب با خدا بودن و به مثابه یک چشمه جوشان در  برهوت فراموشی‌ها و غفلت‌های عمدی و غیرعمدی بشر است و یک تلاش برای پیوستن به خویشتن خویش و خدای خویش است. 

وی تصریح کرد: در این چند روز فرد جان و روح خود را با خالق هستی پیوندی دوباره می‌دهد و روح زنگ‌زده خود را دوباره صیقل می‌دهد و آرامش ویژه را مهمان روان خود می‌کند. 

کرمی‌مقدم اذعان داشت: بشر قرن بیستم برای بهزیستی نیازمند خودشناسی و خودآگاهی است و این مقدر نمی‌شود مگر اینکه بار دیگر به سمت مبدأ هستی بشتابد و در سایه‌سار این منطقه امن به آرامش برسد و اعتکاف فرصتی برای خودشناسی و خداشناسی است که نتیجه آن آرامش و سلامت روان است. 

اعتکاف بستری برای تقویت معنویت و اخلاق 

 کیومرث چراغی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: اعتکاف در لغت به معنای اقامت و توقف در مکانی خاص است و در اصطلاح فقهی به ماندن حداقل سه روز در مسجد به قصد عبادت و تقرب به خداوند اطلاق می‌شود. 

وی افزود: این عمل مستحب است و شرایط خاصی دارد و به فردی که این عمل را انجام می‌دهد معتکف گفته می‌شود و در آیه ۱۲۵ و آیه ۱۸۷ سوره بقره نیز به این عمل عبادی اشاره شده است. 

این عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کنگاور به اهداف اعتکاف نیز اشاره کرد و ابراز داشت: اعتکاف اهداف متعددی دارد که شامل خودشناسی و خودسازی، تقویت معنویت در جامعه و نسل جوان و رشد و تعالی فردی است این عمل فرصتی برای خلوت با خود و تفکر در اعمال و و رفتار را فراهم می‌آورد به طوری که فرد می‌تواند به مبارزه با نفس بپردازد و به سمت کمال نزدیک‌تر شود. 

چراغی خاطرنشان کرد: همچنین اعتکاف به‌عنوان یک عبادت ترکیبی از نماز و روزه و دعا اهداف این عبادات را نیز دنبال می‌کند لذا اعتکاف یک سنت عبادی در اسلام است و ریشه‌های آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد این عمل به‌عنوان عبادتی مستحب توسط پیامبر اسلام (ص) ترویج شده‌ است.

این دکترای ادیان و عرفان تطبیقی تصریح کرد: اعتکاف در قرآن نیز به معنای عملی با اهمیت مطرح شده و در آیات مختلفی به آن اشاره شده پیش از اسلام شخصیت‌های مختلفی چون حضرت ابراهیم و حضرت مریم نیز به اعتکاف پرداختند و در تاریخ اسلامی اعتکاف در دوران‌های مختلف به‌ویژه در دوره صفویه رونق خاصی داشته است.

وی اذعان داشت: اعتکاف به‌عنوان یک سنت اسلامی نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی دارد این عمل به‌صورت جمعی انجام می‌شود و فرصتی برای افراد فراهم می‌کند تا در کنار یکدیگر به دعا و نیایش پرداخته و پیوندهای اجتماعی خود را مستحکم‌تر کنند. 

چراغی ادامه داد: همچنین اعتکاف به‌عنوان بستری برای تقویت معنویت و اخلاق در جامعه شناخته می‌شود که می‌تواند به درمان آسیب‌های روحی و اجتماعی کمک کند. 

این استاد دانشگاه تأکيد کرد: این مراسم فضایی برای بازگشت به ارزش‌های اسلامی و تقویت روح جمعی جامعه است به عبارت دیگر اعتکاف به معنای گوشه‌نشینی و عبادت در مکان‌های مقدس است و در ادیان مختلف وجود داشته است. 

وی تصریح کرد: در مسیحیت نیز شباهت‌هایی بین اعتکاف و رهبانیت وجود دارد که به دوری از دنیا و عبادت اختصاص دارد با این حال عبادت در اسلام به‌طور خاص استمرار یافته و به‌عنوان یک عمل عبادی مهم شناخته شده است و حتی در متون روایی و فقهی بابی به آن اختصاص داده شده و مفصل به آن پرداخته شده و آداب و شرایط آن به روشنی بیان شده است.

اعتکاف زمینه‌ساز سایر عبادات

حجت‌الاسلام والمسلمین صفدر ویسمرادی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: در دین اسلام منظور از اعتکاف این است که شخصی به‌منظور عبادت در مسجد توقف کند و باید توجه داشت که اعتکاف کردن در صورت نذر بر شخص واجب می‌شود اما به صورت عادی یک عمل مستحب است.

رئیس اداره سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان کنگاور افزود: برخی از اهداف اعتکاف عبارتند از دوری از مردم تا حد امکان برای حاصل شدن انس با خدای تبارک و تعالی، اصلاح قلب از راه روی آوردن و توجه به خدا، فارغ شدن کامل برای عبادت صرف مثل نماز و دعا، حفظ روزه از همه خواهش‌های نفسانی. 

ویسمرادی خاطرنشان کرد: اعتکاف یکی از عبادت‌های اثرگذار در زندگی فردی و اجتماعی است و برخلاف بعضی از عبادت‌ها که به زندگی فردی افراد سامان می‌دهد اعتکاف اثر زیادی در سامان بخشیدن به جنبه اجتماعی زندگی افراد دارد و باعث می‌شود که روابط اجتماعی آن‌ها هم به سمت بهبودی پیش برود. 

وی تصریح کرد: اعتکاف از آن دسته عبادت‌هایی است که نماز، روزه و تلاوت قرآن و دعا را یک جا در خودش دارد و در حقیقت رمز اصلی اثرگذاری شگفت‌انگیز اعتکاف را باید در همین زمینه‌سازی‌ها برای انواع عبادت‌های دیگر ببینیم یعنی در دل اعتکاف عبادت‌های دیگر هم نهفته است.

مدیر اداره تبلیغات اسلامی شهرستان کنگاور اذعان داشت: به اندازه‌ای مسئله اعتکاف مهم بود که وجود مقدس پیامبر (ص) به این مسئله اهتمام داشتند تا جایی که هر سال مسئله اعتکاف را پیگیری می‌کردند و اگر هم سالی موفق به اعتکاف نمی‌شدند قضای آن اعتکاف را در سال بعد انجام می‌دادند. 

وی یادآور شد: از نظر شرعی اعتکاف وقت معینی ندارد و در هر موقع از طول سال که روزه گرفتن در آن صحیح است می‌توان اعتکاف را انجام داد و بهترین وقت آن هم ماه مبارک رمضان و افضل از همه دهه آخر این ماه مبارک است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در نهایت، اعتکاف به‌عنوان یک سنت اسلامی، فرصتی برای تجدید میثاق با خداوند و تقویت روحیه معنوی مسلمانان به شمار می‌آید.

گزارش به قلم زینب رشتیانی؛ فعال رسانه‌ای 

انتهای خبر/