به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در قرن بیستم میلادی ایجاد مناطق آزاد تجاری و اقتصادی به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با رکود اقتصادی مطرح شد که در این مناطق اهداف مختلفی از جمله: ایجاد اشتغال سالم و مولد، سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی، تنظیم بازار کار و کالا و کنترل تورم تعریف شده است، لذا در جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۱۳۶۸ به موجب تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه، مجلس شورای اسلامی به دولت اجازه داد که در چند نقطه مرزی کشور مناطق آزاد تجاری ایجاد کند که برای فعالیت در آن مزایای متعددی در نظر گرفته شده است. 

در مناطق آزاد تجاری، انجام امور اقتصادی به خصوص واردات کالا مشمول قانون‌های گمرکی صادرات و واردات نمی‌شود به همین خاطر مهم‌ترین مزیت مناطق آزاد تجاری‌عدم پرداخت حقوق و عوارض گمرکی است، بنابراین زمانی که در رابطه با مناطق آزاد تجاری مباحثی مطرح می‌شود، بسیاری از افرادی که تمایل به فعالیت در منطقه آزاد دارند به مزایا و تأثیرات مثبت آن توجه می‌کنند؛ لذا با توجه به پیوستن منطقه آزاد قصرشیرین به لیست مناطق آزاد تجاری کشور به گفتگو با یعقوب محمودیان، مدیرعامل منطقه آزاد تجاری قصرشیرین نشسته‌ایم چرا که در نظر گرفتن همه جوانب از امتیازات تا مشکلات برای فعالیت اقتصادی در این مناطق امری ضروری است. 

مرصادنیوز: در رابطه با وضعیت منطقه آزاد قصرشیرین توضیح دهید. 

محمودیان: نقشه منطقه آزاد قصرشیرین از خردادماه سال ۱۴۰۰، تأیید و اساس‌نامه آن نوشته شده است، اما از خردادماه سال ۱۴۰۰ تا فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳، به دلیل اینکه هیأت مدیره انتخاب نشده بود عملاً منطقه آزادی وجود نداشته است چرا که مناطق آزاد بر پایه هیأت مدیره، مدیریت می‌شوند و همه اختیارات اجرایی بر عهده هیأت مدیره است. 

خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده، هیأت مدیره منطقه آزاد قصرشیرین در فروردین‌ماه امسال شکل گرفت و در اردیبهشت‌ماه به صورت رسمی شروع به فعالیت کرده است؛ با توجه به اینکه طی سال‌های گذشته گفته می‌شد منطقه آزاد کار خود را آغاز کرده و مردم شاهد هیچ‌گونه اتفاق خاصی نبودند و این مباحث صرفاً شایعاتی بود که درباره منطقه آزاد قصرشیرین مطرح می‌شد چرا که کار رسمی منطقه آزاد از اردیبهشت‌ماه سال جاری آغاز شده است. 

مرصادنیوز: با شروع رسمی کار در منطقه آزاد قصرشیرین، در طول این چند ماه اقدامی صورت گرفته است؟ 

محمودیان: با توجه به اینکه چهار ماه از آغاز فعالیت رسمی در منطقه آزاد قصرشیرین، می‌گذرد اقدامات بسیار خوبی انجام شده است که قطعاً این روند ادامه داشته و تأثیرات بسیاری بر رشد و توسعه استان کرمانشاه خواهد داشت. 

در دولت سیزدهم در کنار هفت منطقه آزاد کشور، چهار منطقه آزاد جدید از جمله قصرشیرین، سیستان، اینچه‌برون و بانه شکل گرفتند و اعضای هیأت مدیره آن‌ها انتخاب شدند؛ لذا با توجه به اینکه هیأت مدیره منطقه آزاد قصرشیرین دیرتر از سه منطقه آزاد دیگر، شکل گرفت و طرح جامع آن شروع شد، اما پیش‌تر از همه آن‌ها طرح جامع آن تصویب شد. 

مرصادنیوز: منظورتان از طرح جامع چیست و چه تأثیری در فعالیت مناطق آزاد دارد؟ 

محمودیان: طرح جامع، اولین و اساسی‌ترین شرط برای فعالیت مناطق آزاد است، یعنی اگر هر منطقه آزادی طرح جامع نداشته باشد هیچ‌گونه اقدامی در واگذاری زمین و سایر فعالیت‌ها در آن امکان‌پذیر نیست؛ لذا در منطقه آزاد قصرشیرین گام اول را جلوتر از سایر مناطق جدید کشور برداشتیم و طرح جامع در دبیرخانه تصویب شد و اکنون در مرحله ابلاغ توسط شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی است در حالی که در هر سه مناطق آزاد دیگر، طرح جامع توسط شورا رد و مقرر شده که از نو نگاشته شود. 

پس از طرح جامع، طرح تفصیلی توسط شرکت مشاور نگاشته شده و به صورت داخلی توسط هیأت مدیره منطقه آزاد، تصویب می‌شود که پس از تصویب طرح تفصیلی واگذاری زمین و فعالیت‌های اقتصادی آغاز می‌شود؛ لذا در منطقه آزاد قصرشیرین به عنوان منطقه آزاد پیشرو تا مرحله واگذاری زمین پیش رفته‌ایم. 

مرصادنیوز: برای اجرای طرح تفصیلی چه برنامه‌هایی پیش‌بینی شده و تاکنون چه پروژه‌هایی در منطقه آزاد دنبال شده است؟ 

محمودیان: در رابطه با اقدامات اجرایی در قالب طرحی تفصیلی، برنامه‌ریزی شده که در سه زون اختصاصی فعالیت‌ها شروع شود و این سه زون پیشرو شامل زون پرویزخان، زون خسروی و زون سه‌راه نصرآباد برای استفاده مسکونی خواهد بود که امسال هر سه طرح کلید خواهند خورد. 

نکته حائز اهمیتی که در طول سال‌های گذشته برای توسعه منطقه آزاد قصرشیرین، با غفلت مسئولان گذشته مسکوت مانده، مبحث راه‌آهن است، زیرا با توجه به اینکه راه‌آهن همه منطقه غرب کشور را به عراق متصل می‌کند اما منطقه آزاد قصرشیرین در آن دیده نشده بود و ریل راه‌آهن از جنوب قصرشیرین وارد شده و از خسروی به سمت عراق می‌رود و این ظرفیت شامل خود شهر قصرشیرین و منطقه آزاد نمی‌شد. 

مسئولان شورای عالی امنیت ملی کشور به محض مطلع شدن از شکل‌گیری هیأت مدیره منطقه آزاد قصرشیرین، از بنده دعوت کردند و در شورای عالی امنیت ملی، این دغدغه مطرح شد که در پروژه راه‌آهن، منطقه آزاد قصرشیرین دیده نشده است؛ لذا در هفته گذشته در شورای عالی امنیت ملی کشور مصوب شده که شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی موظف است دو منطقه لجستیکی و خط راه‌آهن در منطقه آزاد قصرشیرین احداث کند که موضوع بسیار مهم و با اهمیتی برای منطقه آزاد است. 

لذا اگر این اقدام پس از اجرایی شدن خط ریلی انجام می‌شد، احداث راه‌آهن برای منطقه آزاد حداقل ۱۰ سال طول می‌کشید، اما با ورود به موقع به این موضوع، احداث دو منطقه لجستیک و پایانه خروجی برای بحث‌های ترانزیتی و صادراتی تصویب شد که به زودی اجرایی شود. 

مرصادنیوز: در حال حاضر در روند کار هیأت مدیره منطقه آزاد قصرشیرین مشکلی وجود ندارد؟ 

محمودیان: در بدو ورود به منطقه آزاد قصرشیرین و آغاز فعالیت با ۷۳ پرونده حقوقی روبه‌رو شدیم که با بی‌توجهی مسئولان وقت منطقه ویژه و سازمان همیاری شهرداری بدون فراخوان و طی کردن روال قانونی، نسبت به واگذاری ۷۳ قطعه زمین تجاری در منطقه پرویزخان اقدام کرده و فروش مال غیر انجام شده و مشکلاتی را در منطقه آزاد به وجود آورده و یکی از چالش‌های پیش رو برای ادامه فعالیت بوده که دادستانی به این موضوع ورود کرده است، لذا با پیگیری‌های صورت گرفته توسط معاونت حقوقی منطقه آزاد شکایتی تنظیم کردیم که این واگذاری‌ها به صورت صحیح انجام شود، زیرا تا این چالش به طور کامل حل نشود هیچ‌گونه فعالیتی در منطقه نمی‌توانیم داشته باشیم. 

یکی دیگر از مشکلات منطقه آزاد قصرشیرین‌عدم تخصیص بودجه کشوری و استانی بود که با درایت و تلاش شبانه‌روزی اعضای هیأت مدیره، با راه‌اندازی پارکینگ‌های موجود، گام به گام فعالیت را شروع کرده و ساختمان اداری پرویزخان احداث کنیم که در چند ماه آینده با حضور نمایندگان مجلس و مدیران ارشد استان افتتاح خواهد شد و با استقرار نیروی انسانی کارها رسمیت اداری خواهد گرفت. 

مرصادنیوز: در منطقه آزاد قصرشیرین اصلی‌ترین چالش را چه می‌دانید؟ 

محمودیان: در حال حاضر وضعیت بغرنجی که در مرز پرویزخان وجود دارد، یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی است که از ۲۵ سال گذشته با آن مواجه هستیم و دلیل آن این است که گمرک، سازمان راهداری و منطقه آزاد هر سه در آن منطقه مستقر هستند اما طبق قانون و ماده ۶۵ احکام دائمی برنامه توسعه مدیریت کلی مرز پرویزخان با منطقه آزاد است و گمرک و سازمان راهداری باید تحت مدیریت واحد منطقه آزاد باشند که در این راستا گمرک با ما همکاری کرده اما چالش‌های بسیاری با سازمان راهداری داریم که تبدیل به یکی از دلایل اصلی آشفتگی مرز شده است. 

اما با همت استاندار کرمانشاه، این چالش از بین خواهد رفت چرا که مدیریت واحد توسط استاندار، اعلام و معرفی شد و در اولین گام یک مسیر ترانزیتی طراحی کردیم که این مسیر ترانزیتی با بودجه‌ای بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان اجرا خواهد شد تا تانکرهای حمل سوخت وارد محوطه گمرکی نشوند و این آشفتگی که وجود دارد به خوبی سامان‌دهی شود. 

مرصادنیوز: راه‌اندازی منطقه آزاد قصرشیرین چه تأثیری در آمار اشتغال استان کرمانشاه خواهد داشت؟ 

محمودیان: بر اساس چشم‌اندازی که برای منطقه آزاد تجاری - صنعتی قصرشیرین پیش‌بینی شده است، در صورت سرمایه‌گذاری درست منطقه آزاد این ظرفیت را دارد که برای ۱۰ هزار نفر اشتغال پایدار ایجاد کند که در این راستا درصدد هستیم تا در مرحله اول در یک هزار و ۶۰۰ هکتار شامل ۸۰۰ هکتار در محدوده مرزی خسروی و ۸۰۰ هکتار در محدوده مرزی پرویزخان برای واگذاری به سرمایه‌گذاران اجرایی شود و در مراحل بعدی نیز شاهد ایجاد زیرساخت‌ها و امکانات و حضور سرمایه‌گذاران و صنایع در دیگر محدوده‌های این منطقه باشیم که البته اولویت را به سرمایه‌گذاران بومی خواهیم داد. 

منطقه آزاد قصرشیرین، باید موتور محرکه اصلی رشد استان باشد و تبدیل به اصلی‌ترین مسیر تجاری غرب کشور شود چرا که این ظرفیت را دارد. 

انتهای خبر/