علیرضا مرادی‌بیستونی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ درباره وجود حمام‌های تاریخی شهر کرمانشاه، اظهار داشت: رعایت بهداشت از دیرباز و حتی از دوران باستان مورد توجه ایرانیان بوده است. 

این کارشناس پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه افزود: وجود تَنبوشه‌ها به عنوان مسیرهایی برای ورود آب و یا خروج فاضلاب در کاوش‌ها بیانگر این است که در گذشته‌های دور نیز بهداشت و نظافت از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.

وی با بیان اینکه یکی از شاخصه‌های دوران اسلامی ایجاد حمام‌ها بوده است، گفت: استان کرمانشاه در دوران اسلامی و به‌ویژه در سه سده اخیر جزو استان‌هایی بوده که در آن حمام‌های متعددی ایجاد شده است. 

مرادی‌بیستونی ادامه داد: نمونه‌هایی از این حمام‌ها به نسل جدید رسیده و تعدادی از آنها در لیست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده‌اند؛ از آن میان می‌توان به حمام‌های حاج‌شهبازخان، حمام حسن‌خان، حمام اصغرخان، حمام چهل‌پله و حمام شمس اشاره کرد. 

این کارشناس پژوهشی میراث فرهنگی استان کرمانشاه در مورد حمام‌هایی که در دیگر نقاط استان قرار دارند، گفت: بیش‌تر حمام‌ها مناطق روستایی استان واقع شده‌اند که این حقیقت نمایانگر اهمیت بهداشت در روستاها بوده است.

 وی افزود: برخی از این حمام‌های روستایی که به ثبت آثار ملی نیز رسیده‌اند عبارتند از: حمام تاریخی روستای چرمله، حمام شریف‌آباد دهستان کندوله و برخی از حمام‌های منطقه سنقر و کلیایی که مستندسازی آنها برای ثبت آثار ملی و تاریخی انجام شده است.

مرادی بیستونی اذعان داشت: حمام‌های تاریخی از جنبه‌های مختلفی مورد توجه قرار دارند؛ مثلا ابعاد آنها متفاوت بوده است حمام‌های واقع در روستاها معمولاً ابعادی کوچک‌تر از حمام‌های ساخته شده در شهرها داشته‌اند در این زمینه می‌توان به حمام حاج شهبازخان اشاره کرد که در دو سده گذشته در محدوده شهر کرمانشاه و بازار تاریخی آن ساخته شد، این حمام دارای قسمت‌های مختلفی همچون بینه، سربینه، کفش‌کن، ورودی خزینه و مخزن نگهداری آب بود‌.

 وی بیان کرد: در ساخت حمام‌ها به تزئینات داخلی آنها نیز توجه می‌شد؛ در داخل این حمام‌ها آهک‌بری‌های زیبایی وجود دارد که معماران ساخت حمام‌ها به زیبایی به آنها توجه کرده و بر روی آنها نقوشی را طراحی کرده‌اند، معمولا آهک در مناطق مرطوب سفت و محکم می‌شود از این‌رو آهک‌بری‌های موجود در حمام‌ها با تخریب کمتر تا مدت‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گرفتند در نتیجه حمام‌ها از لحاظ حس زیبایی‌شناختی بسیار مورد توجه بودند و معماران در ساخت آنها این موضوع را مد نظر قرار می‌دادند.

مرادی‌بیستونی تصریح کرد: موضوع اصلی مجموعه‌های ساخته شده با عنوان حمام، رعایت بهداشت فردی بوده است و مردم هرچند روز یک‌ بار به منظور استحمام و نظافت شخصی به آنها مراجعه می‌کردند، برخی از این حمام‌ها حتی تا ۳۰ سال گذشته نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ آخرین حمام تاریخی که همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد حمام مسیر دلگشا نرسیده به میدان فردوسی است.

این کارشناس پژوهشی میراث فرهنگی استان کرمانشاه با اشاره به اینکه با ساخت حمام‌ها در منازل به مرور زمان از تعداد حمام‌های فعال سطح شهر کاسته شد، گفت: هم‌اکنون به دلیل وجود حمام در تمام خانه‌ها غیر از یک حمام تمام حمام‌های سطح شهر کارایی خود را از دست داده و تعطیل شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: اکثر حمام‌های تاریخی موجود در استان به ثبت آثار ملی رسیده و در پرتو ضوابط و قوانین میراث فرهنگی قرار گرفته‌اند.

مرادی‌بیستونی در ادامه گفت: حمام حاج‌شهبازخان که به ثبت آثار ملی رسیده است به عنوان مرکزی برای کارآفرینی مورد استفاده قرار گرفته است، حمام تاریخی تکیه معاون‌الملک در دست مرمت و بازسازی است.

وی افزود: مرمت حمام تکیه بیگلربیگی به پایان رسیده و تغییر کاربری آن در دستور کار قرار گرفته است؛ تغییر کاربری حمام تاریخی روستای شریف‌آباد دهستان کندوله نیز انجام شده است.

این کارشناس پژوهشی میراث فرهنگی استان کرمانشاه تصریح کرد: به طور کلی برخی حمام‌ها به عنوان حمام مورد استفاده قرار نگرفته‌اند، برخی خانه‌های تاریخی و بزرگ همچون خانه معین‌الکتاب از مکانی با عنوان حمام برخوردار بوده‌اند اما کارایی آنها صرفاً به عنوان حمام تعریف نشده بود و استفاده از آنها بستگی به شرایط و خواست صاحبخانه داشت.

انتهای خبر/