به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ یاد و خاطره یکی از بزرگ‌ترین عارفان و شاعران ایران زمین، فریدالدین عطار نیشابوری را گرامی می‌داریم.   کسی که با قلمش آتش عشق به حقیقت را در دل‌ها افروخت و با آثار بی‌نظیرش، راه سلوک و معرفت را به بشریت آموخت.   

عطار نه‌تنها یک شاعر، که یک پزشک روح بود. او با داستان‌های نمادین و پررمز و رازش، دردهای بشر را درمان کرد و راه رستگاری را نشان داد. در این یادداشت، قصد داریم از ابعاد مختلف زندگی، آثار و اندیشه‌های این عارف بزرگ سخن بگوییم. 

عطار در قرن ششم هجری، در نیشابور یکی از مراکز بزرگ علمی و عرفانی آن دوران، متولد شد. او در ابتدا به داروسازی و طبابت مشغول بود، اما تحولی روحی او را به سوی عرفان کشاند. داستان مشهور ملاقات او با درویشی که گفت: عطار با این داروهای تو مُردن آسان است، اما مُردن واقعی، مُردن از خود و زیستن در حق است، نقطه عطف زندگی او شد.   

عطار در دوران پرتلاطم حمله مغول زندگی می‌کرد، اما در میان این ناآرامی‌ها، به جای جنگ‌افزار، با قلمش مبارزه کرد. آثار فاخر و ارزشمند این فاضل هنرمند در تاریخ ادبیات ایران‌زمین، مثال‌زدنی است. او با 
خلق آثاری مانند منطق‌الطیر، تذکرةالاولیا، الهی‌نامه و مصیبت‌نامه، چراغ هدایت و معنویت را برای نسل‌های بعد روشن نگه داشت.   

اندیشه‌های عرفانی عطار در ابعادی چهارگانه‌ای خلاصه می‌شود؛ ۱. عشق محوری: هر که را عشق نباشد، در دینش نقصان است. 
۲. مرگ اختیاری: مُردن پیش از مرگ، یعنی رها کردن تعلقات دنیوی.   
۳. نفی خودپرستی: بزرگ‌ترین مانع رسیدن به خدا، خود است.   
۴. سفر درونی: حقیقت در درون انسان است، نه در بیرون.   

او در اشعارش می‌گوید:   
دل اگر زین پرده بیرون شدی‌ای دوست
همه عالم را تو دیوانه شدی‌ای دوست

تأثیر عطار بر ادبیات و عرفان 

عطار بر مولانا و بسیاری از اندیشمندان دیگر تأثیر گذاشت، تا جایی که مولانا گفت: عطار روح بود و سنایی دو چشمش، ما از پی عطار و سنایی آمدیم، بلکه الهام‌بخش بسیاری از شاعران و عارفان پس از خود شد. حتی در غرب، متفکرانی مانند گوستاو یونگ از اندیشه‌های او الهام گرفتند.   

درس‌های عطار برای انسان در دنیای پراضطراب امروز، بیش از هر زمان دیگری کاربرد دارد؛ رهایی از مادیات، تحمل رنج، مشکلات، پل‌های رسیدن به کمال هستند و جستجوی حقیقت که باید مانند پرندگان منطق‌الطیر، به‌دنبال سیمرغ درونمان باشیم، از اندیشه‌های متعالی اوست. 

چه زیباست بیاییم در زندگی‌مان، مانند عطار، پزشک روح خود و دیگران باشیم. 

یادداشت به قلم مصطفی کریمی؛ مدرس دانشگاه کرمانشاه