کرمانشاه از ریشه نیازمند اصلاحات اجتماعی است

فضل‌الله رنجبر در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به وضعیت نگران‌کننده بی‌نظمی اجتماعی در این استان، خواستار توجه جدی‌تر نهادهای ملی و مسئولان به مسائل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کرمانشاه شد و اظهار داشت: ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کنونی در فقر، مهاجرت‌های بی‌رویه، عدم توسعه متوازن و کمبود آموزش‌های رفتاری و اخلاقی نهفته است و باید با نگاهی جامع و برنامه‌ریزی منسجم به مقابله با آن‌ها پرداخت.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی در اظهارات خود گفت: در هر بخشی که ورود می‌کنیم، متأسفانه در کرمانشاه نمونه‌ای از معضلات و بی‌نظمی‌های اجتماعی را می‌بینیم؛ چه در فرهنگ عمومی اجتماع، چه در فرهنگ رانندگی، و چه در نزاع‌های خیابانی، اعتیاد، یا زباله‌گردی و این آسیب‌ها هرکدام شاخه‌ای از مجموعه گسترده آسیب‌های اجتماعی هستند که وضعیت مطلوبی ندارند.

وی با تأکید بر سابقه تاریخی، تمدن کهن مردم کرمانشاه، تصریح کرد: با وجود این پیشینه پرافتخار، امروز به دلیل مشکلات اقتصادی، فقر، و مهاجرت‌های بی‌رویه به شهر کرمانشاه و افزایش غیرقابل کنترل جمعیت، شاهد ناملایمات رفتاری و کاهش شاخص‌های اخلاقی و اجتماعی هستیم؛ ما با کمبود مراکز آموزشی مواجه‌ایم؛ البته منظور مدارس نیست، بلکه آموزش‌هایی برای رفتارهای مثبت اجتماعی و تربیت شهروندی مورد نیاز است.

وی ادامه داد: فقر اقتصادی و نه صرفاً بیکاری، یکی از عوامل کلیدی افزایش آسیب‌های اجتماعی در کرمانشاه است که برای مقابله با این معضلات، لازم است اعتبارات لازم اختصاص یابد و مدیریتی منسجم برای هدایت فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در سطح استان شکل گیرد.

رنجبر با اشاره به رفتارهای ناهنجار روزمره از جمله عبور از پرخاشگری و دیگر رفتارهای غیراجتماعی افزود: آسیب‌هایی همچون خودکشی، خشونت اخلاقی و دیگر معضلات رفتاری، نیازمند نگاهی ملی و اختصاص بودجه‌های هدفمند هستند؛ هرچند برخی ادارات و نهادها تاکنون برنامه‌هایی را اجرا کرده‌اند اما این برنامه‌ها منسجم نبوده و باید بازنگری و تجدیدنظر جدی در آن‌ها صورت گیرد.

وی بر لزوم انسجام در برنامه‌ها و وجود مدیریتی متعهد برای هماهنگی این امور تأکید کرد و گفت: ضروریست به همان گونه‌ که مدیران ما برای مسائل زیرساختی مانند پل‌سازی، جاده‌سازی و تأمین آب و برق دغدغه دارند، برای مسائل اجتماعی نیز دغدغه‌مند باشند؛ تا زمانی که مقابله با آسیب‌های اجتماعی به‌عنوان یک اولویت جدی از سوی مدیران تاثیرگذار در نظر گرفته نشود، هیچ تغییر مثبتی در وضعیت اجتماعی کرمانشاه رخ نخواهد داد.

رنجبر با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به کرمانشاه، خواستار توجه به برنامه‌های واقعی و تخصیص بودجه برای پروژه‌های اساسی استان شد و هشدار داد که پرداختن صرف به ظاهر شهر و اجرای پروژه‌های نمایشی نمی‌تواند پاسخگوی مطالبات مردم باشد.

وی گفت: متأسفانه در کرمانشاه شاهد پروژه‌های نیمه‌کاره‌ای هستیم که بیشتر رنگ و بوی ظاهرسازی دارند؛ از رنگ‌آمیزی جدول‌ها گرفته تا پروژه‌هایی که تنها در آستانه سفرها آغاز شده و سپس رها می‌شوند؛ این‌گونه ظاهرسازی‌ها خیانت به مردم است و ما باید به سراغ پروژه‌های واقعی و اثرگذار اقتصادی برویم و بر تکمیل آن‌ها تأکید داشته باشیم.

رنجبر ادامه داد: در شرایطی که پروژه‌های بزرگ منطقه‌ای، اقتصادی و توسعه‌ای در کرمانشاه وجود دارند، لازم است که به‌جای پرداختن به زیباسازی‌های سطحی، تمرکز خود را بر تکمیل این پروژه‌ها معطوف کنیم؛ بی‌نظمی اجتماعی در کرمانشاه هم از نظر بصری و هم در عمق ساختارهای رفتاری و فرهنگی مشهود است و باید با شفافیت این واقعیت را پذیرفت و برای اصلاح آن اقدام کرد.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: کرمانشاه باید همان‌طور که هست و با همه مشکلات و تنگناهایش نشان داده شود، نه این‌که تصویری آرایشی از آن ارائه شود؛ ما نیازمند اقداماتی جدی، اصولی و ریشه‌ای هستیم تا بتوانیم هم در حوزه شهری، هم در حوزه عمران و هم در توسعه اجتماعی و اقتصادی، شاهد تحولی مثبت باشیم.

وی در پایان سخنان خود گفت: برای تحقق این تحول، همت جمعی، نگاه ملی و اهتمام مدیران محلی و کشوری به مسائل اجتماعی ضروری است. بدون این نگاه جامع، پروژه‌ها ناقص می‌مانند و مردم کرمانشاه همچنان درگیر مشکلاتی خواهند بود که راه‌حل آن‌ها سال‌هاست بر زمین مانده است.

خشونت خانگی، آسیب اول دختران کرمانشاه

بهزاد شهبازی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با تشریح وضعیت خدمات حمایتی ارائه‌شده به دختران نوجوان در معرض آسیب، از کمبود شدید ظرفیت مراکز نگهداری و ارائه خدمات در سطح استان خبر داد و اظهار داشت: نیاز جدی به گسترش این مراکز در محلات آسیب‌پذیر وجود دارد.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه گفت: بیشترین آسیب‌هایی که دختران نوجوان کرمانشاه با آن مواجه‌اند، ناشی از خشونت خانگی، بدسرپرستی، فقر مزمن و اختلافات حاد خانوادگی است که اغلب در خانواده‌هایی با پدران معتاد یا فاقد توان مالی و روانی بروز می‌کند.

شهبازی با اشاره به نقش فعال مراکز بهزیستی در ارائه خدمات روزانه حمایتی، روانشناسی، شغلی، رفاهی و توانمندسازی، عنوان کرد: مراکز سازمان بهزیستی به‌صورت روزانه به دختران از رده سنی ۱۲ سال به بالا خدمات ارائه می‌کنند؛ این دختران معمولاً در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که با فقر مزمن، اعتیاد والدین یا خشونت خانگی مواجه‌اند و در محلات آسیب‌پذیر استان ساکن هستند.

وی افزود: مرکز «ندای مهر» در محله آسیب‌پذیر رشیدی، نمونه‌ای از این مراکز است که این منطقه را پوشش می‌دهد و سالانه حدود ۸۰ دختر از خدمات این مرکز بهره‌مند می‌شوند؛ ما در این مرکز بر توانمندسازی فردی و خانوادگی دختران تمرکز داریم تا بتوانند مسیر بهتری در زندگی خود انتخاب کنند.

شهبازی ادامه داد: در کنار خدمات روزانه، ما مرکزی به نام «خانه سلامت» داریم که به‌صورت شبانه‌روزی دخترانی را که به هر دلیلی در معرض آسیب قرار دارند، نگهداری می‌کند، برخی از این دختران پس از طی دوره حمایتی به خانواده بازمی‌گردند و برخی دیگر که خانواده‌شان توان پذیرش آن‌ها را ندارد، برای استقلال و خودکفایی آماده می‌شوند.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه با انتقاد از عدم اقدام جدی در اجرای کارگروه‌های دائمی ویژه دختران نوجوان و جوان، گفت: با اینکه کارگروه دائمی دختران نوجوان و جوان اعلام شده اما هنوز اقدامی عملی از سوی دفتر امور بانوان استانداری صورت نگرفته است؛ باید یکی از ادارات به‌عنوان دبیر و متولی این موضوع مشخص شود تا با همراهی دستگاه‌هایی نظیر بهزیستی، آموزش و پرورش و ورزش و جوانان، برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، تحصیلی و هنری برای دختران اجرا شود.

وی افزود: ما همچنین پیشنهادی را به سازمان بهزیستی کشور ارائه داده‌ایم تا به‌صورت لایحه قانونی و در قالب مصوبه هیأت وزیران، همانند مصوبه‌ای که در خصوص کودکان وجود دارد، یک ساختار رسمی برای خدمات‌رسانی به زنان و دختران نیز تصویب و اجرا شود؛ طبق مصوبه موجود درباره کودکان، بهزیستی با همکاری ۱۳ دستگاه اجرایی مسئول اجرای اقدامات حمایتی است، چنین ساختاری برای زنان و دختران نیز ضروریست تا بتوان خدمات منسجم‌تر و هماهنگ‌تری ارائه داد.

شهبازی در پاسخ به اینکه بیشترین آسیب‌هایی که دختران کرمانشاه درگیر آن هستند چیست، گفت: ما با انواع آسیب‌ها مواجه هستیم؛ از فرار و خودکشی گرفته تا مداخلات فوری در بحران اما واقعیت این است که موضوعاتی مانند کودک‌آزاری و اختلافات حاد خانوادگی بیشترین حجم موارد ارجاعی به ما را تشکیل می‌دهند و در واقع بسیاری از دختران آسیب‌دیده ما در بستر همین اختلافات خانوادگی زندگی می‌کنند.

وی تأکید کرد: فرار از خانه یا اقدام به خودکشی در واقع خروجی نهایی یک زنجیره از خشونت‌ها و ناکامی‌ها در خانواده است اما آنچه ما به‌صورت مداوم با آن مواجه‌ایم و نیاز به مداخله دارد، بسترهای خشونت خانوادگی و نبود حمایت روانی و اجتماعی درون خانواده‌هاست و تمرکز ما بر مداخلات پیشگیرانه و حمایتی برای کاهش این شرایط است.

شهبازی همچنین در خصوص ظرفیت مراکز فعلی و پاسخگویی آن‌ها به نیاز استان گفت: ظرفیت فعلی مراکز ما به‌هیچ‌وجه پاسخگوی حجم آسیب‌های موجود نیست؛ مثلاً در مرکز ندای مهر ظرفیت اسمی ۸۰ نفر بود که به‌دلیل کاهش سرانه، اکنون به ۶۰ نفر کاهش یافته است، در حالی که ما نیاز داریم حداقل دو برابر این ظرفیت پذیرش داشته باشیم، که حتی این تعداد هم پاسخگوی نیاز نیست.

وی تصریح کرد: تقاضای ما برای ایجاد مراکز بیشتر در سطح استان، به‌ویژه در محلات آسیب‌پذیر، تاکنون به نتیجه نرسیده است، زیرا ظرفیت و سرانه توسط سازمان بهزیستی کشور برای هر استان تعیین می‌شود و محدودیت‌های مالی و ساختاری، دست ما را بسته است.

شهبازی با اشاره به اینکه ظرفیت ذهنی و فرهنگی نسل‌ها نیز در افزایش این آسیب‌ها مؤثر است، افزود: بخشی از آسیب‌ها ناشی از شکاف نسلی، عدم آگاهی والدین، فشارهای اجتماعی و کم‌توجهی به نیازهای روانی نوجوانان است؛ باید تلاش کنیم هم خانواده‌ها آموزش ببینند و هم سیستم حمایتی برای دختران نوجوان قوی‌تر شود.

وی تأکید کرد: بدون نهادینه‌شدن یک ساختار حمایتی منسجم، مشارکت فعال دستگاه‌های مختلف و اختصاص منابع کافی، نمی‌توان از شدت آسیب‌ها کاست یا آینده‌ای امن‌تر برای دختران در معرض خطر ترسیم کرد.

درمان اعتیاد زنان کرمانشاهی نیازمند مرکز مستقل است

وحید مرادی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به وضعیت فعلی درمان و نگهداری معتادان متجاهر در استان، از ضرورت افزایش ظرفیت موجود و ایجاد مراکز جدید به‌ویژه برای بانوان خبر داد و اظهار داشت: توسعه زیرساخت‌های درمانی در حوزه اعتیاد باید در اولویت برنامه‌های ملی و استانی قرار گیرد.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه، با بیان اینکه افزایش سرانه نگهداری و درمان معتادان متجاهر یکی از نیازهای فوری استان است، گفت: بر اساس آمار موجود از وضعیت معتادان متجاهر در استان، افزایش ظرفیت مراکز ماده ۱۶ تا سقف یک‌هزار نفر ضروری است؛ این افزایش ظرفیت باید هم به‌صورت کمی و هم در قالب ایجاد مراکز جدید در شرق و غرب استان تحقق یابد.

وی با تأکید بر نقش مراکز ماده ۱۶ در ساماندهی معتادان متجاهر، تصریح کرد: مراکز ماده ۱۶ در استان کرمانشاه هم‌اکنون با محدودیت ظرفیت روبه‌رو هستند و پاسخگوی نیاز روزافزون استان نیستند؛ به همین دلیل، برنامه‌ریزی برای احداث مراکز جدید و همچنین توسعه مرکز فعلی باید در اولویت قرار گیرد.

مرادی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تأکید رئیس سازمان امور اجتماعی کشور افزود: یکی از موضوعاتی که باید به‌صورت ویژه پیگیری شود، ایجاد مرکز ماده ۱۶ ویژه بانوان است، این موضوع نه‌تنها از منظر درمانی، بلکه از حیث کرامت انسانی و ملاحظات اجتماعی اهمیت دارد و در حال حاضر مجوزهای لازم برای آن در دست پیگیری است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بخش قابل‌ توجهی از آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد در بین زنان نیز در حال افزایش است، ما نیازمند مرکز مستقلی برای بانوان هستیم تا بتوانیم پاسخگوی شرایط خاص این گروه باشیم و این اقدام باید هم‌راستا با سایر برنامه‌های جامع مبارزه با مواد مخدر و با همکاری سایر دستگاه‌ها انجام شود.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه، در ادامه با تأکید بر اهمیت توجه دولت به این نیازها در سفر آتی ریاست‌جمهوری به استان گفت: انتظار ما این است که در سفر ریاست‌جمهوری، موضوع تأمین اعتبار برای افزایش ظرفیت ماده ۱۶، ایجاد مرکز ویژه بانوان و راه‌اندازی دو مرکز جدید در شرق و غرب استان به‌عنوان اولویت‌های اصلی مورد توجه قرار گیرد.

وی یادآور شد: کرمانشاه به‌عنوان یکی از استان‌های مرزی و در مسیر ترانزیت مواد مخدر، با چالش‌های متعددی در زمینه آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد مواجه است؛ به همین دلیل، تقویت زیرساخت‌های نگهداری، درمان و بازتوانی معتادان متجاهر، اقدامی راهبردی برای مقابله با این بحران در سطح استان محسوب می‌شود.

مرادی همچنین با اشاره به نقش مراکز ماده ۱۶ در کاهش آسیب‌های اجتماعی افزود: این مراکز، علاوه بر نگهداری و درمان معتادان متجاهر، در فرآیند بازتوانی اجتماعی آنان نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ بنابراین هرگونه توسعه و ارتقای این مراکز باید در قالب یک سیاست جامع دیده شود تا اثرگذاری آن در جامعه ملموس باشد.

وی با بیان اینکه ظرفیت فعلی پاسخگوی نیاز روزافزون استان نیست، گفت: هم‌اکنون نه‌تنها ظرفیت نگهداری کم است، بلکه مناطق مختلف استان از نظر توزیع جغرافیایی مراکز نیز متوازن نیستند؛ به همین دلیل، ایجاد مراکز در شرق و غرب استان می‌تواند پوشش بهتری را در سطح استان فراهم کرده و روند ساماندهی افراد را تسهیل کند.

مرادی تأکید کرد: رفع معضل اعتیاد و ساماندهی معتادان متجاهر، نیازمند عزم ملی و مشارکت همه دستگاه‌های مسئول است؛ به همین دلیل، هماهنگی بین‌ بخشی و تخصیص منابع کافی، لازمه تحقق این هدف و کاهش آسیب‌های اجتماعی در استان کرمانشاه خواهد بود.

وی ابراز امیدواری کرد: با حمایت دولت، گام‌های مؤثری در مسیر ارتقای سطح خدمات درمانی و حمایتی برای معتادان به‌ویژه در گروه بانوان برداشته شود تا در نهایت، مسیر بازگشت به زندگی سالم برای این افراد هموار شود.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ استان کرمانشاه امروز بیش از پل، جاده و آسفالت، به بازسازی اجتماعی نیاز دارد؛ بازسازی‌ که از توانمندسازی بانوان این دیار، آموزش مهارت‌های زندگی به نوجوانان، ایجاد مراکز امن حمایتی و توسعه زیرساخت‌های درمان اعتیاد آغاز شود؛ این استان نیازمند مواجهه صادقانه با واقعیت‌های تلخ اجتماعی خویش است.

سفر رئیس‌جمهور، اگر قرار است اثربخش باشد، باید حامل بسته‌ای از تصمیمات مشخص و اجرایی برای حل مشکلات اجتماعی باشد؛ از تأمین بودجه برای مراکز حمایتی تا تعیین دبیرخانه‌ دائمی کارگروه زنان و دختران در استان؛ در غیر این‌ صورت، این سفر نیز در حافظه تاریخی مردم به فهرست دیدارهای بی‌ثمر خواهد پیوست.

این مطالبه نه سیاسی است و نه جناحی، بلکه مطالبه‌ای انسانی است که از دل محلات فقیرنشین، خوابگاه‌های دختران بی‌سرپرست و پناهگاه‌های موقت شنیده می‌شود که بی‌توجهی به آن، هزینه اجتماعی سنگینی به‌دنبال دارد و حتی مشروعیت برنامه‌های توسعه‌ای و اقتصادی را نیز با پرسش مواجه خواهد کرد.

در نهایت، کرمانشاه آزمونی برای سنجش اراده دولت در مقابله با آسیب‌های اجتماعی است؛ اگر دولت بخواهد تصویری واقعی از عدالت اجتماعی ارائه دهد، باید از همین نقطه آغاز کند؛ از کرمانشاه و از زنانی که هر روز در سایه بحران‌های اجتماعی، برای بقای امید می‌جنگند.

انتهای خبر/