به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در دنیای امروز، رسانه‌ها و اطلاعات دیجیتال در زندگی ما نقشی اساسی ایفا کرده‌اند. تحولات تکنولوژیک، که روز به روز در حال گسترش و پیشرفت هستند، نیاز به سواد رسانه‌ای و تاب‌آوری را برای مخاطبان بسیار پررنگ کرده است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف سواد رسانه‌ای و تاب‌آوری خواهیم پرداخت و اهمیت آن‌ها را در توانمندسازی مخاطبان مورد بررسی قرار خواهیم داد. 

مفهوم سواد رسانه‌ای

سواد رسانه‌ای به معنای توانایی تحلیل، ارزیابی و تولید محتواهای رسانه‌ای است. این مفهوم شامل مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که به افراد کمک می‌کند تا با دنیای پیچیده و پر از اطلاعات مواجه شوند. در این عصر اطلاعات، سواد رسانه‌ای نه تنها یک مهارت اضافی، بلکه یک ضرورت محسوب می‌شود. 

اهمیت سواد رسانه‌ای

با افزایش دسترسی به اطلاعات و رسانه‌ها، افراد بیشتری با محتواهای مخرب و نادرست مواجه می‌شوند. سواد رسانه‌ای به مخاطبان این امکان را می‌دهد که بتوانند از اطلاعات معتبر استفاده کرده و در برابر اطلاعات نادرست مقاوم‌تر باشند. به بیانی دیگر، با پیشرفت سواد رسانه‌ای، افراد می‌توانند تصمیمات بهتری در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اتخاذ کنند. 

تاب‌آوری و ارتباط آن با سواد رسانه‌ای

تاب‌آوری به توانایی افراد یا جامعه برای مواجهه با بحران‌ها و چالش‌ها اشاره دارد. این مفهوم در زمینه روان‌شناختی و اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. 

تاب‌آوری در دنیای دیجیتال

در عصر حاضر، چالش‌های جدیدی در زمینه اطلاعات و رسانه‌ها به وجود آمده است. تاب‌آوری به مخاطبان کمک می‌کند تا در مواجهه با اطلاعات نادرست و واقعیات دشوار، همچنان استوار باقی بمانند. افزایش تاب‌آوری در دنیای دیجیتال به معنای کاهش استرس و احساس سردرگمی ناشی از اطلاعات نادرست است. 

نقش سواد رسانه‌ای در تقویت تاب‌آوری

سواد رسانه‌ای به افراد این امکان را می‌دهد که با تحلیل و ارزیابی اطلاعات، به درک بهتری از وضعیت‌های دشوار برسند. به عبارتی دیگر، افرادی که دارای سواد رسانه‌ای بالا هستند، قادر به تشخیص اطلاعات غلط و در نتیجه مقاوم‌تر در برابر اثرات منفی آن‌ها خواهند بود. 

توانمندسازی مخاطبان

توانمندسازی مخاطبان به معنای افزایش ظرفیت و توانایی آن‌ها برای بهره‌برداری از اطلاعات و رسانه‌ها است. این فرایند به دو صورت می‌تواند انجام شود: آموزش و احساس امنیت. 

آموزش سواد رسانه‌ای

آموزش سواد رسانه‌ای باید در سطوح مختلف جامعه انجام شود. از مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا محیط‌های عمومی و کار، برنامه‌های آموزشی باید به گونه‌ای طراحی شوند که افراد را به لحاظ سواد رسانه‌ای توانمند سازند. 

احساس امنیت و پیشگیری

ایجاد محیط‌های امن برای بحث و گفتگو در مورد مسائل رسانه‌ای نیز بسیار مهم است. اینگونه محیط‌ها به افراد کمک می‌کنند تا به راحتی سوالات و نگرانی‌های خود را مطرح کنند و از تجربیات دیگران بهره‌برداری کنند. 

سخن پایانی

در نهایت، سواد رسانه‌ای و تاب‌آوری دوپایه اصلی توانمندسازی مخاطبان در دنیای مدرن هستند. افرادی که دارای سواد رسانه‌ای بالا هستند، به میزان بیشتری قادر به مدیریت اطلاعات و مواجهه با چالش‌ها خواهند بود. به همین دلیل، تلاش برای ارتقای سواد رسانه‌ای و تاب‌آوری در تمامی ارکان اجتماعی و آموزشی بسیار ضروری است. با توجه به اهمیت این دو مفهوم، ما باید برای ایجاد یک جامعه آگاه و مقاوم تلاش کنیم که بتواند در دنیای پیچیده و تغییرپذیر امروز موفق باشد. 

جواد طلسچی یکتا، بنیانگذار رسانه تاب آوری ایران