سعدی؛ الگوی غزل سرایان تاریخ

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ یکم اردیبهشت ماه مصادف است با سالروز بزرگداشت شیخ اجل، ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف، ملقب به سعدی، شاعر، غزل سرا، نویسنده و از مفاخر ایران زمین که به استاد سخن مشهور است و غزلیات ناب او، هر عاشق و عارفی را مجذوب می‌کند.

سعدی که الگوی غزل سرایان تاریخ و در زمره شاخص‌ترین چهره‌های دنیای شعر و ادب پارسی است، در قرن ۷ هجری شمسی، در شیراز متولد و برای تحصیل به بغداد عزیمت کرده و روزگاری را در شام و حجاز گذراند و در نهایت، به سرزمین مادری خود شیراز بازگشته و آغاز تحول در شعر فارسی از دوران بازگشت سعدی به شیراز رقم خورد.

استاد سخن در سال ۶۵۵ هجری قمری «سعدی‌نامه» یا «بوستان» را به نظم درآورد و یک سال پس از آن یعنی در سال ۶۵۶ هجری قمری «گلستان» را تالیف کرد و فاصله اندک میان نگارش بوستان و گلستان، نشان از تبحر، فرهنگ و ادب بسیار بالای این شاعر بزرگ دارد.

او علاوه بر بوستان و گلستان، قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیع‌بند، رباعیات و مقالات بسیاری به زبان فارسی و عربی نگاشت که همگی در کتاب «کلیات سعدی» جمع‌آوری شده‌اند.

غزلیات سعدی، اغلب عاشقانه و در وصف عشق زمینی است؛ هرچند که غزلیات پندآموز و عارفانه نیز سروده‌است.

سعدی از معدود شاعرانی است که غزل‌های عاشقانه‌اش از ابتدا تا انت‌ها عاشقانه باقی مانده است.

سبک شعری سعدی دارای تخیّل و تصویرسازی‌های پیچیده‌ای و در عین حال بسیار ساده و روان است و البته سبک نثر وی مسجع، موزون و آهنگین.

سعدی بی‌شک یکی از پنج شاعر اول زبان فارسی و از بزرگترین شاعران ایران است که زیبایی کلام و شیوایی او در نظم و نثر زبانزد همگان است.

کتاب‌های این شاعر بزرگ به زبان‌های اروپایی هم ترجمه شده است؛ تا جایی که برخی معتقدند اروپا ادبیات فارسی را با اشعار سعدی شناخت.

سعدی چنان تأثیری بر فرهنگ و ادب پارسی داشته که آثار وی در شبه‌قاره هند به زبان‌های اردو، پنجابی، سندی و سانسکریت منتشر شده‌است.

همچنین از آثار سعدی، در کتاب‌های درسی نظام آموزش و پرورش هندوستان و پاکستان استفاده شده‌است، چرا که در مقاطعی از تاریخ، زبان فارسی به ویژه در زمان گورکانیان زبان رسمی هند بوده، نسخه‌های خطی متعددی از گلستان، بوستان و کلیات سعدی از هند به‌دست آمده که به سفارش حاکمان وقت نوشته شده‌است. علاوه بر این، شاعران فارسی‌زبان هندی مانند امیرخسرو دهلوی و امیرحسن دهلوی نیز تحت تأثیر سعدی بوده‌اند.

در امپراتوری عثمانی آثار سعدی و به‌ویژه گلستان و بوستان از اقبال عمومی برخوردار بود. اندیشمندان ترک ترجمه‌ها و شرح‌های متعددی بر این آثار نوشته و منتشر کرده‌اند.

برخی منابع کهن‌ترین ترجمه گلستان به ترکی را منسوب به سیف فرغانی، شاعر قرن هفتم هجری می‌دانند. در امپراتوری عثمانی، علاوه بر شرح‌ها، حداقل هفت ترجمه ترکی از گلستان انجام شده‌است.

منبع: راه دانا

انتهای خبر/