فعالیت ۱۱۵ هزار بافنده فرش در استان کرمانشاه

احسان باقرخانی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به ظرفیت بزرگ فرش کرمانشاه، اظهار داشت: در حال حاضر بیش از ۱۱۵ هزار بافنده فرش در سطح استان شناسایی شده‌اند که حدود ۴۰ هزار نفر به‌صورت فعال مشغول به بافت فرش هستند، اکثریت این جمعیت را بانوان هنرمند روستایی و عشایری تشکیل می‌دهند. 

وی افزود: زنان روستایی و عشایری استان با بهره‌گیری از تجربه و ذوق هنری، نقش مؤثری در تولید فرش دارند و در کنار حفظ این میراث ارزشمند، کمک شایانی به اقتصاد خانواده و معیشت مناطق کم‌تر برخوردار می‌کنند. 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه عنوان کرد: فرش‌های تولیدی کرمانشاه با استفاده از نقوش اصیل بومی مانند کله‌گلی، افشار و مهربان، ظرفیت بالایی برای رقابت در بازارهای داخلی و خارجی دارند و بیش از ۱۹ طرح بومی در تولیدات استان به‌کار گرفته می‌شود. 

باقرخانی تصریح کرد: آنچه فرش کرمانشاه را متمایز می‌کند، ریشه داشتن طرح‌ها در فرهنگ بومی، رنگ‌بندی طبیعی و تنوع چشم‌گیر آن است که باعث شده این هنر دستی مورد توجه خریداران خاص و بازارهای حرفه‌ای قرار گیرد. 

وی خاطرنشان کرد: در راستای معرفی هرچه بیشتر این ظرفیت‌ها، برنامه‌ریزی برای حضور فعال در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی در دستور کار قرار دارد تا بستری برای شناساندن فرش کرمانشاه به بازارهای جدید فراهم شود. 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه گفت: در حال حاضر، ۲۷ هزار نفر از قالیبافان استان تحت پوشش بیمه قرار دارند که از این تعداد، حدود ۲۱ هزار و ۴۰۰ نفر مشمول بیمه روستاییان و عشایر و بیش از ۶ هزار نفر تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند. 

باقرخانی ادامه داد: با این حال، هنوز تعداد قابل توجهی از بافندگان از خدمات بیمه‌ای محروم‌اند و این موضوع یکی از دغدغه‌های جدی این حوزه است که برای گسترش پوشش بیمه‌ای تلاش و رایزنی‌های زیادی صورت گرفته است. 

وی بیان کرد: شهرستان سنقر به‌عنوان یکی از قطب‌های تاریخی تولید فرش در استان شناخته می‌شود و سابقه فرش‌بافی در این منطقه به بیش از ۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد که همچنان این هنر اصیل در آنجا فعال است. 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه اذعان کرد: طرح‌های متنوعی همچون حسین‌آباد، دارگل، سیخ‌کباب، عبداللهی، شاپرک، ترنج لنجاب، سترنج، کله‌گاوی، ماهی و گل رز از جمله نقوشی هستند که در منطقه سنقر بافته می‌شوند و برخی از آن‌ها ثبت جهانی شده‌اند. 

باقرخانی در پایان گفت: فرش سنقر با کیفیت بالا، رنگ‌بندی خاص و نقوش منحصر به فرد، مورد استقبال خریداران در بازارهای جهانی قرار گرفته و هم‌اکنون در کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا، آمریکا و یونان طرفداران بسیاری دارد.

طرح‌های سنتی فرش کرمانشاه پاسخ‌گوی بازار نیستند

محمد فیضی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به وضعیت بازار فرش استان کرمانشاه، اظهار داشت: در حال حاضر تأمین فرش بازار به‌صورت کامل از طریق تولیدکنندگان داخلی صورت می‌گیرد و ظرفیت خوبی در استان وجود دارد. 

وی افزود: با وجود این‌که کیفیت فرش‌های دستباف بالاست، اما استقبال مردم به‌طور محسوسی کاهش یافته است، دلیل اصلی این موضوع افزایش قیمت فرش دستباف و کاهش قدرت خرید مردم در سال‌های اخیر است که بر بازار تأثیر گذاشته است. 

رئیس اتحادیه فرش‌فروشان کرمانشاه بیان کرد: وقتی خریدی صورت نمی‌گیرد، تولیدکنندگان نیز انگیزه خود را از دست می‌دهند و چرخه تولید دچار وقفه می‌شود؛ اگر مردم از فرش دستباف حمایت کنند، بدون شک تولید نیز افزایش می‌یابد و اشتغال بیشتری ایجاد خواهد شد. 

فیضی با اشاره به نقش فرش‌های ماشینی در افت بازار فرش دستباف، گفت: متأسفانه فرش‌های ماشینی با تقلید از نقشه‌های اصیل فرش دستباف و با قیمت پایین‌تر به بازار آمده‌اند و این باعث کاهش سهم فرش‌های سنتی شده است. 

وی تصریح کرد: در حال حاضر فرش‌های ماشینی با قیمت‌های نازل‌تر و ظاهر جذاب‌تر نسبت به فرش دستباف، برخی مشتریان را به‌سمت خود جلب کرده‌اند، در حالی که از نظر کیفیت، دوام و ارزش هنری، قابل مقایسه با فرش دستباف نیستند. 

رئیس اتحادیه فرش‌فروشان کرمانشاه با انتقاد ازعدم به‌روز شدن طرح‌های فرش استان کرمانشاه، اذعان کرد: ما هنوز نتوانسته‌ایم نقشه‌هایی متناسب با سلیقه روز مردم طراحی کنیم؛ در حالی که سایر استان‌ها در این زمینه موفق عمل کرده‌اند و بازار بهتری دارند. 

فیضی ادامه داد: بسیاری از استان‌ها طرح‌هایی با رنگ‌بندی و نقوش جذاب تولید می‌کنند که با نیاز بازار هماهنگ است، اما کرمانشاه همچنان به شیوه سنتی عمل می‌کند و این ضعف در طراحی، موجب عقب‌ماندگی بازار شده است. 

وی با اشاره به فشارهای مالی بر صنف خود، گفت: هزینه‌هایی نظیر مالیات، کرایه مغازه و مخارج جانبی، تأثیر زیادی بر فعالیت صنفی ما داشته و در شرایط رکود بازار، این فشارها بیشتر از گذشته احساس می‌شود. 

این فروشنده فرش درباره فروش اینترنتی فرش نیز بیان کرد: به‌نظر من خرید اینترنتی برای چنین کالایی مناسب نیست، فرش یک محصول تخصصی است و مشتری باید حتماً آن را از نزدیک ببیند تا بتواند کیفیت و جزئیات آن را بسنجد. 

فیضی ادامه داد: فرش مثل یک کالای ساده نیست که فقط با عکس و توضیح بشود خرید کرد؛ بسیاری از ویژگی‌های ظاهری، بافت، جنس نخ و رنگ در عکس دیده نمی‌شوند و تشخیص تفاوت‌ها فقط از طریق دیدن حضوری امکان‌پذیر است. 

وی در پایان گفت: فرش دستباف از پشم طبیعی گوسفند بافته می‌شود، با بدن انسان سازگاری دارد، ماندگار است و اصالت فرهنگی ایرانی را در خود حفظ کرده است؛ این فرش شناسنامه ایرانی هر خانه است و نباید اجازه دهیم فراموش شود. 

تحریم‌ها مانع بزرگ صادرات فرش کرمانشاه است

محمد رستگاری در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ درباره نوآوری‌های شرکت فرش کرمانشاه، اظهار داشت: استفاده از نقشه‌های انحصاری، پشم‌های سنتی و رنگ‌های طبیعی، به حفظ اصالت فرش منطقه و جذب مشتریان علاقه‌مند به هنر اصیل ایرانی کمک کرده است. 

وی با اشاره به جایگاه نه چندان شناخته‌شده فرش کرمانشاه در سطح ملی، افزود: در حالی که شهرهایی مانند اصفهان، تبریز و کاشان در عرصه فرش نام‌آورند، ما تلاش کرده‌ایم با برنامه‌ریزی منسجم، نام کرمانشاه را نیز در این فهرست قرار دهیم. 

این تولیدکننده فرش، توسعه بازار فرش کرمانشاه را نیازمند حمایت همه‌جانبه دانست و تصریح کرد: جذب سرمایه‌گذاران و تربیت بافندگان جوان از جمله اقداماتی است که دنبال می‌کنیم؛ گسترش تولید در مناطق روستایی، علاوه بر اشتغال‌زایی، موجب پایداری اقتصاد محلی خواهد شد. 

به گفته رستگاری، در حال حاضر حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد فرش تولیدی استان کرمانشاه توسط شرکت آن‌ها تولید می‌شود؛ این سهم قابل توجه، اهمیت و نقش این مجموعه را در صنعت فرش منطقه برجسته می‌کند و نیاز به توجه بیشتری از سوی مسئولان دارد. 

وی درباره چالش‌های صادرات فرش، عنوان کرد: صادرات فرش تقریباً به صفر رسیده است؛ هرچند ما از طریق دفتر مرکزی اقدام می‌کنیم، اما تحریم‌ها و نبود راهکارهای مناسب، تمامی فعالان این حوزه را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است. 

این فعال صنعت فرش با تأکید بر لزوم بازاریابی هدفمند در اروپا و آمریکا، اذعان کرد: اگر بتوانیم نقشه‌ها و طراحی‌ها را با سلیقه بازارهای بین‌المللی تطبیق دهیم، ظرفیت بالایی برای صادرات داریم، اما تحریم‌ها همچنان مانعی بزرگ در مسیر این هدف هستند.

رستگاری، فرش‌های کرمانشاه را از نظر کیفیت در سطح استانداردهای جهانی توصیف کرد و گفت: بافندگان ما از ظرافت و دقت بالایی برخوردارند، اما کمبود حمایت‌هایی مانند بیمه و تسهیلات، موجب کاهش تعداد آن‌ها شده است. 

وی بیان کرد: در استان‌هایی نظیر آذربایجان شرقی و اصفهان، برای بافندگان تسهیلات و مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است، اما در کرمانشاه این حمایت‌ها به‌صورت محدود ارائه شده‌اند و باید گام‌های موثرتری در این زمینه برداشته شود. 

این تولیدکننده فرش در بیان چشم‌انداز شرکت، گفت: هدف ما حفظ سطح فعلی تولید و گسترش آن است؛ افزایش ظرفیت، تربیت نیروی انسانی متخصص و گسترش بازارها از جمله برنامه‌های ماست که با سرمایه‌گذاری و آموزش مداوم محقق خواهد شد. 

رستگاری ادامه داد: در شرایط فعلی اقتصاد کشور، حفظ وضعیت موجود نیز نوعی موفقیت محسوب می‌شود؛ با توجه به چالش‌های فراوان، پایداری در تولید و حفظ کیفیت، خود نشان از توانمندی و مدیریت مناسب دارد. 

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی افراد فاقد نقش مؤثر در تولید مورد حمایت قرار می‌گیرند، در حالی که شرکت‌های فعال و باسابقه در حاشیه قرار دارند؛ این رویکرد ناعادلانه، آینده صنعت فرش استان را تهدید می‌کند. 

رستگاری خواستار حمایت هدفمند از تولیدکنندگان واقعی شد و گفت: اگر نگاه حمایتی متوجه فعالان حقیقی و کارآمد شود، می‌توان امید داشت که صنعت فرش کرمانشاه نه‌تنها از رکود خارج شود، بلکه به جایگاه شایسته خود نیز دست یابد. 

مشکلات بیمه‌ای بزرگ‌ترین چالش بافندگان فرش

گیتی کریمی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ درباره چالش‌ها و وضعیت فعلی صنعت فرش، اظهار داشت: بزرگ‌ترین مشکل ما در حوزه فرش‌بافی، فقدان حمایت‌های مالی و بیمه‌ای مناسب است. متأسفانه بافندگان به‌صورت انفرادی امکان بیمه شدن ندارند و فقط با معرفی از سوی کارگاه‌ها می‌توانند تحت پوشش بیمه قرار بگیرند که این محدودیت بزرگی است. 

وی افزود: کارگاه من در حال حاضر حدود ۱۵ نفر بافنده فعال دارد؛ ما با آموزش رایگان توانسته‌ایم بانوان زیادی را جذب کنیم، اما با این وجود، فضای کارگاه اجاره‌ای است و نیازمند حمایت برای توسعه و بهبود امکانات هستیم. 

این بافنده فرش کرمانشاهی تصریح کرد: در زمینه فروش فرش‌ها، عمده فروش از طریق واسطه‌ها انجام می‌شود و این موضوع باعث می‌شود سهم بافنده از سود بسیار ناچیز باشد؛ اگر بازار مستقلی برای فروش مستقیم فراهم شود، قطعاً شرایط برای بافندگان بهتر خواهد بود. 

کریمی ادامه داد: از مسئولان درخواست دارم که با ایجاد بازار فروش مستقیم، حذف واسطه‌ها و ارائه حمایت‌های مالی مانند وام و بیمه، شرایط بهتری برای تولیدکنندگان فراهم کنند؛ ادامه آموزش و توانمندسازی بانوان نیز از اولویت‌های ماست. 

وی خاطرنشان کرد: با وجود بازدید برخی مسئولان و وعده‌های داده شده، تاکنون هیچ حمایت مالی و وامی دریافت نکرده‌ام، دریافت این حمایت‌ها می‌تواند به توسعه کارگاه و تسهیل خرید مواد اولیه کمک زیادی کند. 

این کارآفرین نمونه کرمانشاهی در پایان گفت: امیدوارم مسئولان با نگاه عملی و حمایت واقعی به این حوزه توجه کنند، زیرا فرش‌بافی علاوه بر ایجاد درآمد، باعث اشتغال و توانمندسازی زنان در مناطق روستایی شده است و شایسته حمایت ویژه است. 

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ صنعت فرش کرمانشاه، برخاسته از ریشه‌های فرهنگی و ذوق بومی، امروز در نقطه‌ای ایستاده که برای ادامه مسیر خود، بیش از هر زمان دیگر نیازمند پیوند سنت با نوآوری است؛ بقای این صنعت به اصلاح زیرساخت‌های حمایتی، بازنگری در سیاست‌های بازاریابی و روزآمدسازی طرح‌ها وابسته است. 

نبود سازِکارهای منصفانه برای توزیع حمایت‌های دولتی، ضعف نظام بیمه‌ای و بازارسازی ناکارآمد موجب شده بخش مهمی از زنجیره تولید در حاشیه بماند؛ اگرچه ظرفیت انسانی و فرهنگی استان چشم‌گیر است، اما بدون تعریف نقشه راه مشخص، این ظرفیت‌ها به تدریج فرسوده می‌شوند. 

فرش کرمانشاه نه‌تنها نیاز به دیده‌شدن دارد، بلکه مستحق یک «برندسازی هدفمند» در سطح ملی و بین‌المللی است؛ این روند باید با تکیه بر تربیت نسل جوان، به‌کارگیری فناوری و خلق طرح‌هایی متناسب با ذائقه جهانی از نو طراحی شود. 

بازتعریف نقش نهادهای پشتیبان و فراهم‌کردن بستر فروش مستقیم نیز از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند این هنر اصیل را از حاشیه بازار به متن اقتصاد بازگرداند؛ اکنون زمان آن است که مسئولان حمایت را از قالب شعار به میدان عمل بیاورند. 

نه با نگاه ترحم‌آمیز، بلکه با درک عمیق از ظرفیت‌های نهفته‌ای که می‌تواند به نیروی پیشران توسعه منطقه‌ای و فرهنگی بدل شود؛ آینده فرش کرمانشاه، نه صرفاً در حفظ میراث، که در احیای هوشمندانه آن نهفته است. 

انتهای خبر/