به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی مرصاد؛ تاب‌آوری در صنعت انرژی هسته‌ای، به معنای توان سازگاری، انطباق، تحمل و بازیابی سریع سامانه‌های فناورانه، انسانی و مدیریتی از بحران‌ها و تهدیداتی چون جنگ، بلایای طبیعی، خرابکاری یا حمله سایبری است. این مفهوم، تنها به یک جنبه فنی محدود نمی‌شود بلکه حوزه‌های امنیتی، اجتماعی، زیست‌محیطی و حتی روانی را نیز دربرمی‌گیرد. تاب‌آوری فنی زمانی تحقق می‌یابد که تأسیسات هسته‌ای با نگاه پدافند غیرعامل طراحی شده و در برابر حملات هوایی، سایبری و زمین‌لرزه مقاوم‌سازی شوند. استفاده از فناوری‌های بومی و کاهش وابستگی به واردات، پایه پایداری در این حوزه است.

خودکفایی در چرخه کامل سوخت، تنوع‌بخشی به منابع وارداتی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله راهبردهای کلیدی برای مقابله با اختلالات ناشی از تحریم و وابستگی خارجی در صنعت هسته‌ای است. نیروهای انسانی، سرمایه راهبردی تاب‌آوری‌اند. آموزش‌های چندلایه برای شرایط بحران، تشکیل بانک نخبگان و تأمین امنیت آن‌ها، همچنین برنامه‌های روانی-اجتماعی برای حفظ انگیزه و ثبات روانی از ملزومات این حوزه‌اند. توان واکنش سریع به حوادث هسته‌ای با طراحی سناریوهای عملیاتی، ارتقاء آموزش عمومی و تجهیز زیرساخت‌های پزشکی و امدادی، حلقه‌ای حیاتی در چرخه تاب‌آوری محسوب می‌شود.

در جنگ روایت‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران، ساخت روایت‌های ملی صلح‌آمیز و بهره‌گیری از دیپلماسی رسانه‌ای برای تبیین واقعیت‌های فناوری هسته‌ای، ضرورتی انکارناپذیر است. ایران در دو دهه اخیر، زیر فشار شدید تحریم‌ها، ترورها و خرابکاری‌های فنی قرار داشته است. با این حال، توسعه سانتریفیوژهای نسل جدید، احداث سایت‌های زیرزمینی و بومی‌سازی فناوری‌ها، شواهد روشنی از ارتقای تاب‌آوری این صنعت ارائه می‌دهد.

توسعه رآکتورهای مدولار کوچک، همکاری فناورانه با کشورهای همسو، تأسیس نهاد مستقل نظارت بر تاب‌آوری و افزایش مشارکت مردمی در سیاست‌گذاری، از گام‌های آینده‌ساز برای تاب‌آوری راهبردی صنعت هسته‌ای کشور هستند. کشورهایی که بتوانند این سطح از پایداری را در صنعت حساس هسته‌ای محقق کنند، نه‌تنها استقلال انرژی خود را تضمین می‌کنند، بلکه جایگاه ژئوپلیتیکی خود را نیز در معادلات جهانی ارتقاء می‌بخشند.

نویسنده: دکتر جواد طلسچی‌یکتا؛ مدیر و مؤسس رسانه تاب‌آوری ایران

منبع: رسانه تاب‌آوری ایران