به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ دعای چهاردهم صحیفه سجادیه به مومنان می‌آموزد تا با توکل بر خداوند در برابر سختی‌ها و مشکلات ایستادگی کنند و برای تقویت ایمان و اتحاد در برابر ناملایمات از او مدد بجویند. همچنین، این دعا جایگاه ویژه‌ای به عنوان دعای دادخواهی برای مظلومان دارد؛ به گونه‌ای که در آن از خداوند درخواست می‌شود تا حق ستم‌دیدگان را از ظالمان بازستاند و عدالت را برقرار سازد. 

حال به بررسی ابعاد مختلف تبیین دعای چهاردهم صحیفه سجادیه و ضرورت تلاوت این دعا در شرایط کنونی با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری می‌پردازیم: 

دعای چهاردهم صحیفه سجادیه سلاح معنوی مؤمنان

فاطمه بیگوند، فعال فرهنگی و طلبه حوزه علمیه نرجسیه شهرستان سنقر و کلیایی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: رهبر حکیم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با درایت و بینش الهی خود، دعای چهاردهم صحیفه سجادیه را به عنوان یکی از سلاح‌های معنوی مؤمنان توصیه می‌کنند. 

وی بیان کرد: این دعا، که از زبان امام زین‌العابدین (ع) جاری شده، تنها یک مناجات فردی نیست، بلکه نقشه‌ای جامع برای مواجهه با ظلم، تقویت روحیه مقاومت و تبیین وظایف اجتماعی و سیاسی امت اسلامی در برابر ستمگران است. 

این فعال فرهنگی در ادامه اظهار داشت: رهبر انقلاب در بیانات خویش می‌فرمایند: این کتاب عصاره تفکرات اهل بیت (ع) است؛ کتابی که هر آنچه در آن بخواهیم، در آن یافت می‌شود. همچنین امام عصر (عج) به علامه مجلسی پیشنهاد داده‌اند که از این کتاب برای چاره‌جویی در کارهای خود استفاده کند. 

وی با اشاره به اینکه دعاهای صحیفه سجادیه ظرفیت چگونه زیستن را برای ما فراهم کرده و به ما کمک می‌کند، گفت: مقام معظم رهبری در مناسبت‌های مختلف مسلمانان را به این کتاب ارجاع داده‌اند. به عنوان مثال زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد، فرمودند دعای هفتم را بخوانید، در زمان حمله به غزه و لبنان، دعای بیست و هفتم که دعای مرزداران است را توصیه کردند و در شرایط کنونی جنگ ایران و رژیم صهیونیستی نیز ایشان دعای چهاردهم را مطرح کرده‌اند که راهنمای زیستن در برابر ظلم و تقویت هوش معنوی است. 

بیگوند در ادامه بیان کرد: دعای چهاردهم صحیفه سجادیه به انسان دید وسیعی در مواجهه با ظلم می‌دهد و بایسته‌های چگونه زیستن و آفت‌ها و آسیب‌های دوران تظلم را به زیبایی بیان می‌کند. در این شرایط، انسان می‌تواند تکیه‌گاه خود را خدا قرار دهد و با یاد خدا، سختی‌ها را پشت سر بگذارد. 

وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری به‌طور هوشمندانه، دعای چهاردهم را که باعث بالا رفتن هوش معنوی جامعه می‌شود، توصیه کردند و این دعا حاوی نکات بسیار مهمی است،   بیان کرد: امام سجاد (ع) در قالب دعا آنچه را که ما برای زندگی در این زمان و شرایط بحرانی نیاز داریم، بیان کرده است. صحیفه سجادیه کتابی برای چگونه زیستن، سیر و سلوک و کتاب حکمت و سیاست است. 

بررسی ابعاد مختلف دعای چهاردهم صحیفه سجادیه

بیگوند در ادامه بیان کرد: دعای چهاردهم صحیفه سجادیه که به دعای «نصر» نیز معروف است ابعاد مختلفی را در بر می‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها توصیف خداوند به عنوان شاهد ظلم‌ها و ستم‌ها، درخواست کمک از خداوند برای دفع ظلم و ستم ظالمان و تأکید بر نقش خداوند به عنوان یاور مظلومان و منتقم از ظالمان است. 

وی به تبیین ابعاد مختلف دعای چهاردهم صحیفه سجادیه پرداخت و گفت: این دعا با بیان صفات خداوند آغاز می‌شود و او را به عنوان شاهد و ناظر بر ظلم و ستم معرفی می‌کند.  این بخش به ما یادآوری می‌کند که خداوند از همه چیز آگاه است و هیچ ظلمی از دید او پنهان نمی‌ماند. 

وی افزود: در این دعا، از خداوند خواسته می‌شود که به یاری مظلومان بشتابد و ظالمان را از ظلم و ستم باز دارد.  این بخش نشان می‌دهد که خداوند پشتیبان مظلومان است و به آن‌ها کمک می‌کند تا در برابر ظالمان ایستادگی کنند. 

بیگوند خاطرنشان کرد: در این دعا، از خداوند خواسته می‌شود که ظالمان را به سزای اعمالشان برساند و آن‌ها را از ظلم و ستم باز دارد.  این بخش نشان می‌دهد که خداوند با ظالمان مقابله می‌کند و به آن‌ها فرصت جبران نمی‌دهد. 

این فعال فرهنگی عنوان کرد: دعا به عنوان یک وسیله برای توسل به خداوند و طلب کمک از او در برابر ظلم و ستم مطرح می‌شود.  این بخش نشان می‌دهد که دعا می‌تواند راهی برای رهایی از ظلم و ستم باشد. 

بیگوند گفت: این دعا به ما یادآوری می‌کند که برای مقابله با ظلم، باید از خداوند کمک بخواهیم و اراده خود را برای ایستادگی در برابر ظلم تقویت کنیم. 

وی افزود: این دعا به ما یادآوری می‌کند که خداوند از ظلم و ستم بیزار است و ظالمان را به سزای اعمالشان خواهد رساند.  این بخش به ما کمک می‌کند تا از عواقب ظلم آگاه شویم و از آن دوری کنیم.  

بیگوند تصریح کرد: در مجموع، دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، دعایی است که به ما کمک می‌کند تا با خداوند ارتباط برقرار کنیم، از او کمک بخواهیم و در برابر ظلم و ستم ایستادگی کنیم.  

ویژگی‌های منحصر به فرد دعای چهاردهم صحیفه سجادیه 

این فعال فرهنگی در ادامه افزود: دعای چهاردهم صحیفه سجادیه ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر دعاها متمایز می‌کند.  این دعا در اصل برای یاری خواستن از خداوند در برابر ظلم و ستم ظالمان و برای رهایی مظلومان از چنگال ستمگران است. 

وی با تبیین ویژگی‌های خاص این دعا، تصریح کرد: این دعا به صراحت از ظلم و ستم سخن می‌گوید و از خداوند برای رفع آن یاری می‌طلبد.  این نشان‌دهنده اهمیت عدالت و حق‌خواهی در اسلام است.  

بیگوند با اشاره به شناخت خداوند به عنوان شاهد و یاری‌گر مظلومان، گفت: در این دعا، خداوند به عنوان کسی معرفی می‌شود که از تمام ظلم‌ها و ستم‌ها آگاه است و به یاری مظلومان می‌شتابد.  

وی درباره درخواست عجز و ناتوانی ظالم، افزود: در این دعا، از خداوند خواسته می‌شود که ظالم را از ظلم کردن ناتوان سازد و او را درگیر مسائل خودش کند تا فرصتی برای ستمگری نداشته باشد.  

بیگوند درباره آموزش صبر و رضا در برابر ظلم، خاطرنشان کرد: این دعا به انسان می‌آموزد که در برابر ظلم، صبور باشد و به تقدیر الهی راضی باشد.  

وی با تأکید بر تهذیب نفس و دوری از خشم و کینه، افزود: در این دعا، از خداوند خواسته می‌شود که انسان را از خشم و کینه نسبت به ظالم حفظ و به او صبر و آرامش عطا کند.  

بیگوند درباره دعوت به وحدت و همبستگی گفت: این دعا می‌تواند به عنوان یک ابزار برای ایجاد همبستگی و اتحاد بین مظلومان و مبارزه با ظلم و ستم مورد استفاده قرار گیرد.  

وی با توصیه به خواندن دعای چهاردهم صحیفه سجادیه در شرایط خاص، افزود: این دعا در شرایطی که انسان مورد ظلم قرار می‌گیرد یا شاهد ظلم به دیگران است، توصیه شده است.  

بیگوند گفت: به طور خلاصه، دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، دعایی است که از طریق آن از خداوند برای رهایی از ظلم و ستم یاری می‌طلبیم، بر اهمیت عدالت و حق‌خواهی تاکید دارد.  انسان را به صبر و رضا در برابر ظلم دعوت می‌کند. به انسان می‌آموزد که چگونه با ظالم مقابله کند و در عین حال از خشم و کینه دوری گزیند و می‌تواند به عنوان یک ابزار برای ایجاد وحدت و همبستگی در برابر ظلم مورد استفاده قرار گیرد.  

خیر و شر معیار نبرد در دعای چهاردهم صحیفه 

ابراهیم زمانی از طلاب و مربیان طرح امین حوزه علمیه برادران شهرستان سنقر و کلیایی نیز در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: دعای چهاردهم صحیفه سجادیه سیمایی کامل از محکمه عدل الهی، چهره میدان ظالم و مظلوم، میدان محاکمه و نحوه آن،   معیار نبرد، چهره درونی ظالم و مظلوم و پایان خوب ماجراست. 

وی بیان کرد: این دعا سیمای محکمه عدل است به آن دلیل که از همان ابتدای دعا احقاق حق مظلوم از ظالم مستقیماً از بالاترین مقام قضائی عالم هستی خواسته شده است که بهترین نوع دادخواهی است چرا که خداوند بهترین قاضی، بهترین شاهد و بهترین اجراکننده حکم است. 

این طلبه سنقری افزود: این دعا چهره میدان ظالم و مظلوم را در عین خلاصه‌گویی به زیبایی صورتگری می‌کند؛ بدین سان که نهایت سرسختی دشمن را که ابراز می‌کند، بندگی مظلوم و انصافش را هم نمایانگر است و این اقتدار در عین مظلومیت و انصاف در دادخواهی است. 

وی گفت: معیار نبرد در این دعا نبردِ کهنِ خیر و شر است که شامل تمامی صورت‌ها و حالات جنگ بین عدل و ظلم و مظلوم و ظالم است نه چیز دیگری. 

زمانی گفت: نگرش مظلوم در دعا، اتّصال به حق است هر چند مظلوم واقع شده و سیمای ظالم هم با تمام یکّه‌تازیش خُرد شمرده می‌شود که امید را به دل سرازیر می‌کند. 

وی در پایان بیان کرد: دعا هم اطمینان قلبی، صبر، دعوت درونی به‌عدم نیّت بد زدن و حسن نیّت به سرانجام کاری است که به خداوند قادر متعال سپرده شده، همان خدایی که یقیناً بهترین‌ها را رقم می‌زند و بهترین انتقام‌گیرنده است. 

مرور نکاتی از دعای چهاردم صحیفه سجادیه 

زهره عامریان از طلاب و اساتید حوزه علمیه نرجسیه خواهران شهرستان سنقر و کلیایی نیز در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: دعای چهاردهم صحیفه سجادیه که بعد از توصیه رهبر انقلاب از آن به دعای نصر هم تعبیر می‌شود مربوط به زمانی است که ظلم و ستمی از جانب کسی به حضرت سجاد (ع) روا شده است. 

وی گفت: در سراسر این دعا و همچنین کل صحیفه سجادیه زیست توحیدی و نگرش و جهان‌بینی توحیدی موج می‌زند و آنچه که اهمیت پیدا می‌کند زاویه دید امام زین‌العابدین (ع) به مسائل جاری زندگی است و ما با قرائت و با انس این ادعیه می‌توان افق دید و زوایای دید خود را در مواجهات زندگی با مسائل مختلف یافت کنیم. 

این طلبه سنقری افزود: مهم است که در هر موقعیتی با چه موضعی به مسائل بیندیشیم و زیست توحیدی را با صحیفه سجادیه تمرین کنیم. چرا که در میان عامه اگر زمانی به کسی تعدی و ظلمی صورت بگیرد، فرد ممکن است ظالم را نفرین کند و یا مقابله به مثل یا به هر طریقی دیگر عمل کند اما در این دعا ما به زیست امام در مواجهه با ظالمان نزدیک می‌شویم و می‌توانیم بهره ببریم که چطور می‌توان زندگی موحدانه را در پرتو آموزه‌های اهل بیت (ع) تمرین کرد. 

وی بیان داشت: ساختار ادعیه و صحیفه با توحید و نگاه توحیدی چیده شده است و دعای ۱۴ هم مستثنی نیست. ما در دعای چهاردهم صحیفه سجادیه یاد می‌گیریم که چطور از خداوند درباره نصرت خود دعا کنیم، درباره طرف مقابل هم از خداوند بخواهیم، اینکه دو نگاه دنیوی و اخروی به مسئله ظلم وجود دارد، به تمام حکمت‌های موجود در مسئله توجه کنیم، نگاه تلنگری و تنبهی را فرا می‌گیریم تا روزگاری ما هم ظالم نشویم یا حتی شریک ظلم هم نباشیم. 

عامریان تصریح کرد: نگاه ولیِ خدا به مسائل جاری زندگی چندوجهی است و در نتیجه نوع درخواست از خداوند برای مواجهه با آن مسئله هم چندوجهی می‌شود و عمق، سطح، ظاهر و باطن را همگی با هم به دنبال دارد. 

وی بیان کرد: در دعای چهاردهم صحیفه سجادیه همچنین در می‌یابیم که دعا صرفاً منحصر به دشمن فردی نیست و می‌تواند امتداد اجتماعی داشته باشد. چرا که به برکت اسلام، جامعه اسلامی یکپارچه است و زمانی که ظلم به برادر دینی می‌شود انگار ظلم به توست. از طرفی در بخش‌هایی از دعا صلوات را می‌بینیم که این صلوات‌ها در بطن دعا بیانگر جایگاه وساطت اهل بیت (ع) و استجابت دعاست همان کاری که در دعای توسل هم از خداوند مسئلت داریم. 

عامریان در پایان تصریح کرد: توسل به اهل بیت (ع) در واقع توسل به حقیقت وجودی آن‌هاست همچنین از باطن اولیاء الهی توقع نصرت و یاری داریم و از طرف دیگر در صلوات‌ها به یاد مواجهات مختلف پیامبر اکرم (ص) هستیم که چطور با مسائل زمان روبه‌رو می‌شدند و نوع رفتار آن‌ها چه بود و همان الگوگیری از اهل بیت (ع) و پیامبر اکرم (ص) است. 

گزارش به قلم زهرا دانیاری؛ فعال رسانه‌ای 

انتهای خبر/