اردشیر کشاورز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: سوگواری‌های دهه اول محرم و صفر در گذشته فریضه و امری عمومی و همگانی بود و با آب و تاب بسیار باشکوهی برگزار می‌شد که امروزه وجود فضای مجازی و رسانه‌های مختلف بر  مراسم سنتی عزاداری محرم سایه افکنده‌اند.

این مورخ و پژوهشگر کرمانشاهی افزود: مراسم متنوعی در بسیاری از شهرهای ایران از جمله کرمانشاه در این ایام برگزار می‌شد که از آن جمله می‌توان به سینه‌زنی و زنجیر زنی به صورت دسته‌جات عزاداری و شبیه‌سازی و شبیه‌خوانی صفوف اسرای دشت کربلا اشاره کرد. 

وی گفت: در کتاب خاطرات فریدالملک نقل شده که دسته‌های عزاداری کرمانشاه در ایام محرم، صفر و به‌ویژه روز عاشورا از تکیه معاون‌الملک به سمت مصلی شروع به حرکت می‌کردند.

کشاورز ادامه داد: ظهر هنگام به مصلی می‌رسیدند و در آنجا نماز خود را اقامه می‌کردند در این فاصله در مکان شروع حرکت یعنی تکیه معاون‌الملک تیان‌ها یا دیگ‌های بزرگ غذا را بر روی اجاق‌ها قرار می‌دادند تا از عزادارانی که از مصلی باز می‌گشتند پذیرایی کنند. 

وی با بیان اینکه در شهر کرمانشاه شور و هیجان محرم بسیار زیاد بود، اذعان داشت: برپایی کُتَل به عنوان نماد ذوالجناح یکی از آیین‌های برگزار شده در ایام محرم در شهر کرمانشاه بود. 

کشاورز افزود: پیشه باستانی رسومی همچون کتل کنایه‌ای از مرگ سیاوش و سوگ برپا شده در ماتم مرگ اوست که این آیین بعدها به عزاداری ماه محرم و عزای اباعبدالله تسری پیدا کرد. 

وی بیان کرد: برخی جنبه‌های سوگ سیاوش با منتقل‌شدن به عزاداری محرم و پیدا کردن رنگ و بوی دینی-مذهبی به دست فراموشی سپرده شدند.

کشاورز تصریح کرد: آداب و رسوم گذشته معمولاً به صورت گسترده وکلان و با همکاری جمعی صورت می‌گرفت و شور و هیجان مراسمات عزاداری اباعبدالله(ع) معمولاً در دسته‌های عزاداری محلی نمود گسترده‌تر و زیباتری پیدا می‌کرد.

این پژوهشگر تاریخ کرمانشاهی افزود: از جمله آلات موسیقی که در ماه محرم مورد استفاده دسته‌جات و هیئات قرار می‌گرفت ساز و دهل بود که با نواختن نوای محزون در روستاها استفاده می‌شد.

وی گفت: چَمَری نیز از دیگر شیوه‌های عزاداری در بخش‌های مختلف استان بود، چمری نوعی سوگ همراه با موسیقی است که در آن ابیاتی به صورت حزین با موسیقی همراه می‌شود این ابیات را اشخاص با نام «بَیت وَش» به صورت دو به دو یا چهار به چهار به صورت بسیار غمگینی ادا می‌کردند. یکی از این ابیات معروف چنین بود:

آقامی‌رو هی رو هی    حسینم‌رو هی رو هی

کشاورز خاطرنشان کرد: «بیت وش‌ها» هنگام خواندن این ابیات معمولاً در مقابل یکدیگر حرکت می‌کردند که این گونه عزاداری‌ها معمولاً مخصوص عشایر بود.

وی ادامه داد: در عزاداری شهرها معمولاً از طبل و سنج استفاده می‌شد و نمادها و اعمالی همچون حجله، صفوف اسرا و پاشیدن کاه بر روی سر اسرا و مردم معمولاً در این عزاداری‌ها به چشم می‌خورد که برخی از این رسوم متاسفانه نسبت به گذشته کم‌رنگ شده‌اند.

انتهای خبر/