مینا کرمی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: در هنگام طوفان، درختان را دیده‌اید، آن‌گاه که به خود می‌پیچند و خم می‌شوند، برف‌ها به روی شاخه‌هایشان سنگینی می‌کند تا به آنجا که شاخه‌هایشان در مقابل زمین سر تعظیم فرود می‌آورند اما به ندرت می‌شکنند و به محض فروکش کردن طوفان و آب شدن برف‌ها به‌تدریج استوارتر از گذشته برمی‌خیزند. 

وی افزود: درست مانند این درختان، یکی از ویژگی‌های مشترک افرادی که بحران‌ها را تبدیل به فرصت می‌کنند و زمینه‌های رشد را برای خود فراهم می‌آورند و از سلامت روان بهتری برخوردارند، تاب‌آوری (resiliency) است. 

این کارشناس مشاوره گفت: تاب‌آوری ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه‌دار و توانایی در ترمیم خویشتن است. این ظرفیت انسان می‌تواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علی‌رغم قرار گرفتن در معرض تنش‌های شدید، شایستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی او ارتقا یابد. ما قادر به کنترل اتفاقات نیستیم، اما کنترل پاسخ‌هایمان در اختیار خودمان است. 

کرمی با طرح این سئوال که چطور تاب‌آوری می‌تواند در شرایط بحرانی به ما کمک کند، عنوان کرد: در دنیای نامعلومی که مانند اقیانوس پر از جوش و خروش تغییرات، دشواری و پیچیدگی است، تاب‌آوری یک مدل زندگی به حساب می‌آید. بهترین توصیفی که می‌توان از کلمه تاب‌آوری داشت این است که تاب‌آوری مانند کِرِم ضدآفتابِ احساسات است. اهمیت این خصلت و ویژگی، روز به روز برای ما پر رنگ‌تر می‌شود. حال این سئوال مطرح می‌شود که کسانی که تاب‌آور هستند و از استقامت روانی برخوردارند چه ویژگی‌هایی دارند. 

وی افزود: از جمله ویژگی‌های افراد تاب‌آور و دارای استقامت مسئولیت‌پذیری است؛ در واقع ما انتخاب می‌کنیم که در شرایط مختلف چه رفتاری داشته باشیم اما گاهی اوقات خیلی سریع نسبت به برخی وقایع و ناملایمات عکس‌العمل نشان می‌دهیم. این را بدانیم که ۹۰ درصد کارهایی که انجام می‌دهیم از روی عادت هستند و اگر از روی عادت همان‌طوری رفتار کنیم که عادت کردیم، به همان نتیجه همیشگی می‌رسیم. بنابراین اگر می‌خواهیم نتیجه متفاوتی بگیریم، دکمه توقف را در زندگی فشار دهیم. در واقع باید برای  لحظه‌ای یک مقدار از اتفاقی که افتاده فاصله بگیریم و فکر کنیم که چه پاسخی می‌خواهیم به آن بدهیم. 

این کارشناس مشاوره گفت: گاهی اوقات ممکن است که خود را به عنوان قربانی ببینیم که سرنوشت و بحران‌ها ما را تحت تأثیر قرار داده است یا اینکه اطرافیانمان با ما چه رفتاری کردند. اما وقتی استقامت روانی داشته باشید یعنی که می‌دانید که به یک اتفاق چگونه پاسخ دهید. 

کرمی بیان داشت: حواسمان باشد که واکنش و پاسخ، اکثر مواقع به اشتباه معادل یکدیگر به‌کار می‌روند اما این دو کاملاً با هم متفاوت هستند. زمانی که عکس‌العمل نشان می‌دهیم یعنی یک رفتاری را طبق عادت مثل همیشه انجام می‌دهیم. 

وی در ادامه افزود: دکتر ویکتور فرانکل  متخصص مغز و اعصاب اتریشی، یکی از کارهای ارزشمند بشر در مورد تاب‌آوری را ارائه و به این نگرش جدید رسیده است که شما می‌توانید تقریباً همه چیز را مانند آزادی، خانواده، سلامتی و دارایی از یک انسان بگیرید. اما تنها چیزی که نمی‌توانید از او بگیرید اراده‌اش است. اراده در واقع همان تصمیم به چگونه واکنش نشان دادن است. اراده، این قدرت را به ما می‌دهد که دست به انتخاب بزنیم. 

به گفته کرمی همیشه در زندگی شرایط سخت اجتناب‌ناپذیری پیش می‌آید که نمی‌توانیم از آن‌ها فرار کنیم و اتفاق‌هایی که ما در شکل‌گیری آن هیچ نقشی نداشته‌ایم. ولی آگاهی به اینکه ما آزاد هستیم که نوع پاسخمان را به آن اتفاق، انتخاب کرده، توانمندمان می‌سازد. بنابراین خوب است که به خودمان یادآوری کنیم که مسئولیت همه اتفاق‌هایی که برای ما می‌افتد با خود ماست. این درست است که ما قادر به کنترل اتفاق‌ها نیستیم اما کنترل پاسخ‌ها در اختیار خود ماست. 

وی به خصوصیت دوم افراد تاب‌آور یعنی نحوه واکنش به تغییر اشاره کرد و گفت: خصوصیت دوم افرادی که استقامت بیشتری از خود نشان می‌دهند نحوه واکنش آن‌ها به تغییر است. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که بی‌رحمانه در حال تغییر است. سازگار شدن با تغییر و با ذهن باز به شرایط جدید نگاه کردن از خصوصیاتی است که بسیار به بهبود زندگی ما کمک می‌کند. بنا بر نظریه چالز داروین در طول تاریخ هیچ‌گاه قوی‌ترین و باهوش‌ترین گونه‌ها نجات نیافته‌اند. بلکه گونه‌هایی زنده مانده‌اند که بیشترین سازگاری را با تغییر داشته‌اند. 

کرمی اظهار داشت: خصوصیت سوم داشتن نگرش ذهنی مثبت است؛ سومین ویژگی کسانی که استقامت روانی بالایی دارند، داشتن یک نگرش ذهنی مثبت است. واضح است که ما در زندگی قطعاً تجارب تلخی خواهیم داشت و هیچ اشکالی ندارد که ما روزهایی خوشحال و سرحال نباشیم. اما آیا می‌خواهید کل روزها را به افکار منفی ذهن اختصاص دهید؟ روزانه ده‌ها هزار فکر مختلف از ذهن ما می‌گذرد. کیفیت این افکار روی نحوه زندگی ما بسیار تأثیرگذار است. دیدگاه مثبت و خوش‌بین بودن به آینده در بالا بردن تحمل و تاب‌آوری ما نقش کلیدی دارد و به ما کمک می‌کند که سخت‌ترین چالش‌های زندگیمان را پشت سر بگذاریم. البته که نگاه مثبت داشتن همیشه آسان نیست اما زندگی چالش‌هایی را روبه‌روی ما می‌گذارد که ممکن است بسیار دشوار باشد. 

این کارشناس مشاوره در ادامه گفت: پس برای افزایش تحمل و تاب‌آوری باید مسئولیت‌پذیر و پذیرای تغییر باشیم همچنین باید نگاه مثبتی داشته باشیم. برای بالا بردن استقامت روانی باید مدام خودمان را در برابر چالش‌های مختلف قرار دهیم. ما نمی‌توانیم خود را لای پر قو قرار دهیم تا بلایی سرمان نیاید. هر تجربه تازه، درسی جدید به ما می‌دهد و ما را کمک می‌کند تا از نظر روانی انسان مقاوم‌تری باشیم. 

راهکارهای ایجاد تاب آوری در مواجه با شرایط بحران

کرمی بیان کرد: افراد انعطاف‌پذیر و تاب‌آور دیدگاه مثبتی دارند. آن‌ها به خودشان یادآوری می‌کنند که بیشتر اتفاقاتی که با آن مواجه هستند موقتی است و این افراد تمرکز می‌کنند که چه مواردی را می‌توانند از تجربیات مختلف زندگی بیاموزند. 

وی عنوان کرد: تاب‌آوری در افراد باعث می‌شود با ترس خود مواجه شوند و نگرش انطباقی داشته باشند، که به آن‌ها اجازه می‌دهد حتی در بدترین زمان بر احتمالات متمرکز شوند. هر چقدر موقعیت سخت‌تر باشد، آن‌ها سخت محکم‌تر می‌شوند. 

کرمی خاطرنشان کرد: زندگی آسان‌تر یا سخاوتمندتر نمی‌شود؛ ما قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌شویم. افراد تاب‌آور به طور مداوم شجاع‌تر و شجاع‌تر می‌شوند. آن‌ها می‌دانند که زندگی چیزی نیست که برای ما اتفاق می‌افتد بلکه آن چیزی است که در درون ما اتفاق می‌افتد. پس تاب‌آوری را در خود تقویت می‌کنند. 

وی افزود: افراد تاب‌آور به جای اینکه اجازه دهند مشکلات با ایجاد حس منفی بر آن‌ها غلبه کند به حل کردن مشکلات می‌پردازند. آن‌ها در حال برنامه‌ریزی برای آینده هستند حتی زمانی که همه چیز نابسامان است. 

به گفته این کارشناس مشاوره، افراد تاب‌آور روابط قوی و حمایتی و شخصی و حرفه‌ای را حفظ می‌کنند. در نتیجه آن‌ها در زمان‌های بحرانی از کمک افرادی که آن‌ها را حمایت می‌کنند بهره‌مند خواهند بود. 

کرمی گفت: افراد تاب‌آور به دنبال معنی می‌گردند. این افراد  یک دلیل شخصی را ایجاد می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا درک روشنی از هدف داشته باشند، تا با دید وسیع‌تری به مشکلات زندگی نگاه کنند. این امر مستلزم آن است که ما به  تجربیات خود توجه کنیم، به احساسات خود گوش دهیم و مایل به یادگیری حتی از ناامیدی و شکست مانند موفقیت و انگیزه باشیم و بر این باور باشیم که هر موفقیت و شکستی پیامی از خالق برای  کشف معنای زندگی ماست. 

انتهای خبر/