احسان احمدی‌نصر در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»، اظهار داشت: در ایران باستان روزها معنا و مفهوم بیشتری از هفته‌ها داشتند و به ازای هر روز نامی وجود داشته است. 

این مدرس دانشگاه و کارشناس امور فرهنگی افزود: در مباحث فرهنگی در ایران باستان یکی از آداب و جشن‌های باقی‌مانده از ایران باستان که تا به امروز جایگاه خود را حفظ کرده مراسم چهارشنبه‌سوری است. 

وی ادامه داد: مراسم چهارشنبه‌سوری در بین فرهنگ‌ها و اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا به امروز جایگاه ویژه‌ای داشته و این جایگاه را حفظ کرده است.

احمدی‌نصر گفت: یکی از آن نام‌هایی که هنوز هم جایگاه خود را حفظ کرده است روز چهارشنبه‌سوری است در خصوص واژه‌شناسی و وجه تسمیه این کلمه دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.

 وی تصریح کرد: در یک دیدگاه سور را به معنای جشن، شادمانی، نشاط و عیش گرفته‌اند و به عنوان چهارشنبه جشن از آن یاد می‌کنند. 

احمدی‌نصر افزود: در جای دیگر عده‌ای معتقدند که کلمه سور از کلمه سوره پهلوی نشأت می‌گیرد که در ادبیات مزدیسنا نیز چنین موضوعی وجود دارد.

وی با بیان اینکه سور به معنای سرخ است، گفت: با توجه به اینکه جایگاه آتش جایگاه سرخ است از این باب در این فرهنگ با نام جشن آتش از آن یاد می‌شود.

این مدرس دانشگاه گفت: محققان زیادی در این خصوص به بیان دیدگاه‌های خود پرداخته‌اند در بحث تاریخی نیز حتی به موضوع چهارشنبه‌سوری در دوران پسا اسلام نیز اشاره شده است.

برپایی آتش نماد عبور سیاوش است

احمدی‌نصر افزود: قبل از اسلام موضوع برپایی آتش عمدتاً بر بام خانه‌ها شکل می‌گرفته و یادمان عبور سیاوش از آتش بوده است.

 وی گفت: اما کسانی که به تحقیق در باب چهارشنبه‌سوری در دوران پس از ورود اسلام به ایران پرداختند بر پایه آتش در این روز را به قیام مختار ثقفی در خونخواهی از قیام اباعبدالله(ع) نسبت می‌دهند و به این موضوع اشاره می‌کنند که یاران مختار برای اعلان قیام بر پشت خانه‌های خود آتش‌هایی را برمی‌افروختند.

احمدی‌نصر خاطرنشان کرد: عده‌ای نیز در این باب به داستان ابومسلم خراسانی و موضوعات دیگر که در این حوزه وجود دارد اشاره می‌کنند.

وی گفت: بخشی از مراسم برافروختن آتش را نیز می‌توان به بعد از دوره صفوی ارجاع داد، آیین زرتشت، آیین مانوی و آیین‌های ایران باستان چهارشنبه‌سوری را یک جشن کهن می‌دانند که با رسومات جانبی همراه است از جمله این رسومات می‌توان به آیین قاشق‌زنی اشاره کرد که در مناطق زاگرس‌نشین و کُردنشین مرسوم بوده است.

احمدی افزود: در این رسم دختران و پسران جوان چادری را بر روی چهره خود می‌انداختند تا شناخته نشوند و همراه با نواختن قاشق بر روی قابلمه به در خانه‌ها می‌رفتند و از اهالی آنها آجیل، شیرینی، شکلات، نُقل و نبات و حتی پول می‌گرفتند.

وی ادامه داد: آیین قاشق‌زنی احتمالاً نشأت گرفته از این باور است که ارواح درگذشتگان هر خانواده در پایان هر سال با روی پوشیده نزد خانواده‌های خود بازگشته و به آنان سر می‌زنند و زندگی را به عنوان یادبود و برکت به بازماندگان هدیه می‌دادند.

 این مدرس دانشگاه تصریح کرد: از رسوماتی که در بین مردمان استان کرمانشاه وجود دارد آیین خانه‌تکانی است که در میان تمام ایرانیان مشترک است که در کرمانشاه از آن با عنوان دوده‌گیری و دوده‌زدایی یاد می‌شود.

وی اذعان داشت: در گذشته مردم حتی رختخواب‌های خود را برای بهره‌گیری از آفتاب به پشت بام‌ها می‌بردند و دلیل این کار آنها این بوده است که معتقد بودند که عزیزان از دست‌رفته آنها در پایان سال به خانه‌های آنها سرکشی خواهند کرد و اگر خانه تمیز باشد مهیای ورود برکات است.

احمدی‌نصر گفت: از رسومات دیگر می‌توان به رسم آش بیمار اشاره کرد که به نیت شفای بیمار در شب چهارشنبه‌سوری پخته می‌شد.

انتهای خبر/