علی سروستانی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»، اظهار داشت: زبان‌های ایرانی یکی از شاخه‌های زبان‌های هند و اروپایی است که شامل زبان‌های اروپایی و  شاخه هندو ایرانی هستند.

این دانش‌آموخته زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه افزود: شاخه هند و ایرانی در حدود ۴ هزار سال پیش به دو شاخه ایرانی و هندی منشعب شد.

وی گفت: شاخه ایرانی همان شاخه ایرانی باستان است که قدمت آن به حدود ۴ هزار سال پیش باز می‌گردد و این شاخه به چهار زبان دیگر تبدیل می‌شود که عبارتند از سکایی، مادی، اوستایی و فارسی باستان است.

سروستانی ادامه داد: فارسی باستان همان زبان دوره هخامنشیان است و زبان اوستایی زبان دوره زرتشت است و هنوز هم پیروان آیین زرتشتی کتاب اوستا را با همین زبان می‌خوانند.

وی خاطرنشان کرد: در مورد سکایی و مادی باید گفت که واژگان زیادی از این دو زبان باقی نمانده است و این واژگان انگشت‌شمار را می‌توان در زبان‌های دیگر یافت که از جمله می‌توان به واژه‌هایی همچون حشکه، اسپه و ارونته اشاره کرد.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: فارسی باستان تا اواخر دوره هخامنشیان رایج بود بعد از این دوره وارد فارسی میانه می‌شویم فارسی میانه به دو قسمت فارسی میانه اشکانی و فارسی میانی ساسانی یا همان پهلوی ساسانی تقسیم بندی می‌شود. 

وی ادامه داد: واژه پهلوی از کلمه پرثه‌وه به معنای شهر گرفته شده است و معنای واژه پهلوی ساسانی در واقع یعنی زبان شهری یا زبان درباری.

سروستانی خاطرنشان کرد: زبان‌های محلی زیادی در فارسی میانه اشکانی وجود دارند که قرن‌ها با آنها تکلم شده است که از آن جمله می‌توان به زبان‌های سغدی، خوارزمی و از همه مهم‌تر زبان اورامی یا هورامی اشاره کرد در واقع قباله هورامان از همین زبان گرفته می‌شود که قدمت آن به دوره اشکانیان باز می‌گردد.

وی افزود: از سه زبان نام‌برده در شاخه زبان‌های فارسی میانه اشکانی تنها زبان هورامی است که زنده و پویا باقی مانده و در برخی از مناطق کُردنشین چهار کشور ایران، عراق، ترکیه و سوریه همچنان تکلم می‌شود.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: البته تمام این زبان‌ها شاخه‌های شمالی-جنوبی و شرقی-غربی دارند و از نظر محدوده زبانی بسیار گسترده هستند. 

وی گفت: در دوره ساسانی نیز شاخه‌های زبان فارسی میانه ساسانی بر حسب منطقه جغرافیایی تقسیم‌بندی می‌شوند که فارسی میانه ساسانی از اوایل دوره ساسانی شروع می‌شود و تا پایان قرن دوم هجری پس از اسلام نیز ادامه دارد.

سروستانی در میانه و پایان دوره پهلوی و ساسانی زبان‌هایی همچون آسی در منطقه قفقاز، بلوچی در بلوچستان، افغانستان و پاکستان، پشتو در افغانستان، کوردی در منطقه کورد زبان و فارسی دری همگی از زبان‌های فارسی میانه منشعب می‌شوند. 

وی افزود: بنابراین ریشه تمام این زبان‌ها را می‌توان زبان‌های هند و اروپایی تلقی کرد که قدمت آنها به بیش از ۴ هزار سال پیش باز می‌گردد.

انتهای خبر/