مهرداد توکلی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: امروز شبکه‌های اجتماعی به یکی از مهم‌ترین بسترهای انتشار شایعات تبدیل شده‌اند و اگر بخواهیم با آن‌ها درست مقابله کنیم، باید از ابزارهای علمی و تحلیلی کمک بگیریم. 

وی افزود: تحلیل داده‌های بزرگ به ما امکان می‌دهد الگوهای انتشار شایعه را شناسایی کرده و بفهمیم چه کسانی یا چه جریان‌هایی نقش محوری در پخش آن دارند.

این استاد حوزه ژئوپلیتیک رسانه گفت: یکی از روش‌ها، تحلیل شبکه‌های اجتماعی است. با این کار می‌توان دید کدام حساب‌ها بیشترین تأثیر را در گسترش شایعات دارند و چگونه با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. وقتی این نقاط کلیدی مشخص شوند، می‌توان راهکارهای عملی برای مهار شایعات طراحی کرد و به موقع واکنش نشان داد.

توکلی ادامه داد: در کنار این موضوع، تحلیل احساسات هم اهمیت دارد. یعنی باید بدانیم مردم وقتی با یک شایعه مواجه می‌شوند چه حسی پیدا می‌کنند؛ آیا بیشتر دچار ترس می‌شوند یا خشم و یا ناامیدی. این شناخت کمک می‌کند تا مسئولان و سیاست‌گذاران واکنش مناسب و سریع‌تری داشته باشند و نگذارند جامعه دچار تنش و اضطراب شود.

به گفته توکلی، ابزارهای دیگری هم وجود دارد؛ مثلاً مدل‌سازی موضوعی برای شناسایی محورهای اصلی شایعات و همچنین تحلیل زبان‌شناختی برای فهمیدن اینکه شایعات معمولاً با چه نوع واژه‌ها و جملاتی ساخته می‌شوند. این اطلاعات نه تنها در مقابله با شایعات بلکه در آموزش سواد رسانه‌ای مردم هم به کار می‌آید.

استاد حوزه ژئوپلیتیک رسانه سپس به تجربه کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: نمونه اوکراین نشان می‌دهد وقتی دولت و رسانه‌ها در کنار هم و شفاف عمل کنند، می‌توان جلوی اثرگذاری شایعات را گرفت. در مقابل، تجربه سوریه ثابت می‌کند که اگر اطلاع‌رسانی به تأخیر بیفتد یا رسانه‌های معتبر وجود نداشته باشند، شایعات می‌توانند آتش درگیری‌ها را شعله‌ورتر کنند.

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: چه در عراق و افغانستان و چه در رواندا، تجربه‌ها نشان داده‌اند که یا نبود اطلاع‌رسانی درست و یا ضعف دولت‌ها زمینه‌ساز گسترش شایعات شده است. به همین دلیل، او راهکار اصلی را در ترکیب سه عنصر می‌داند: حضور فعال رسانه‌های معتبر، آموزش سواد رسانه‌ای به مردم و استفاده از فناوری‌های نوین برای شناسایی و مهار شایعات.

انتهای خبر/