به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ عبدالرضا گلپایگانی ظهر امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه، ضمن تأکید بر اهمیت حفظ بافت‌های تاریخی و ضرورت توجه به نوسازی بافت‌های ناکارآمد، به چالش‌های فراگیر این مناطق اشاره و بر لزوم تغییر رویکردها در این زمینه تأکید کرد و اظهار داشت: امیدوارم این پروژه همچنان مایه فیض و برکت برای شهر کرمانشاه باشد.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ضمن بیان شرایط خاص محله فیض آباد، تصویری واقعی و ملموس از وضعیت بافت‌های تاریخی و ناکارآمد شهری ارائه داد و به ضرورت حمایت‌های دولتی و ملی اشاره کرد و گفت: متأسفانه بازدیدی که حدود ۱۰ روز پیش از محدوده‌های هدف بازآفرینی در کرمانشاه داشتم و همچنین بازدید امروز صبح پیش از مراسم بازگشایی سرای محله، نشان داد که محله فیض آباد علی‌رغم خدمات و دیرینگی‌اش، وضعیت مناسبی ندارد.

وی افزود: پیش از حضور در مراسم، با چند نفر از ساکنان محله گفتگو کردم و واقعاً شرایط موجود، مایه تأسف است، فضای فعلی این محله تاریخی به دلیل محدودیت‌های شدید در ساخت و ساز، به هیچ وجه فضای شایسته مردم کرمانشاه و محله فیض آباد نیست 

وی یادآور شد: بافت‌های تاریخی، بخشی از ساختار هویتی هر شهر هستند، مثل پیرمردهایی که در هر خانواده حضور دارند و منشأ برکت برای خانواده و محل زندگی‌اند و بافت تاریخی نیز به عنوان ریشه و هویت تاریخی هر شهر نقش مشابهی دارد.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به قوانین و مقررات مربوط به حفاظت بافت‌های تاریخی توضیح داد: این قوانین حفظ بافت‌های تاریخی را به عنوان الزام و ضرورت تثبیت کرده‌اند و میراث فرهنگی محدودیت‌هایی در ساخت‌وساز ایجاد می‌کند، اما گاهی این محدودیت‌ها به جای آنکه سبب زنده ماندن بافت تاریخی شوند، به دلیل شدت و نبود راهکارهای مناسب نوسازی و مقاوم‌سازی، خودشان تبدیل به ابزاری برای تخریب بافت تاریخی می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه حفاظت مطلق از بافت‌های تاریخی بدون توجه به نیازهای نوسازی، باعث شده محله فیض آباد از چرخه عمران و آبادانی عقب بماند، افزود: بخشی از مشکل این است که الگوی مناسب و متناسب با شرایط هر محله برای حفظ بافت‌های تاریخی نداریم؛ من نمی‌گویم به بافت‌های تاریخی اجازه ساخت و ساز بدون محدودیت بدهیم، اما باید فکری به حال شرایط موجود کرد.

به گفته گلپایگانی، شرایط مشابه فیض آباد در بسیاری از شهرهای کشور وجود دارد و اگر این بافت‌ها قرار است میراث ملی باشند، متعلق به همه مردم هستند و باید از منابع ملی به ساکنینی که توان نگهداری ندارند کمک شود.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در ادامه تصریح کرد: میراث ملی فقط متعلق به یک خانواده خاص نیست، بلکه متعلق به همه مردم ایران است و در قبال حفظ آن همه مردم مسئول هستند، دولت نماینده همه مردم است و وزارت راه و شهرسازی به عنوان نهاد دولتی باید کار جدی‌تری در این زمینه انجام دهد.

گلپایگانی وضعیت اتفاقات اطراف محله فیض آباد را موجب شرمندگی دانست و تأکید کرد: هم بافت تاریخی و ارزش‌های آن آسیب دیده‌اند، هم مردم ناراضی‌ هستند و هم شهر رشد و شکوفایی خود را از دست داده است و لازم است تغییر رویکرد جدی در این زمینه رخ دهد که هم رضایت مردم را به همراه داشته باشد و هم ارزش‌های تاریخی حفظ شود.

وی ابراز امیدواری کرد که با کمک همکاران و حمایت وزارتخانه و وزیر راه و شهرسازی، موضوع حفظ و بازآفرینی بافت‌های تاریخی و ناکارآمد به صورت جدی‌تر پیگیری شود و همچنین از رسانه‌ها خواست نقش بی‌بدیلی در آگاهی‌بخشی و مطالبه‌گری ایفا کنند تا محدودیت‌ها رفع شده و مسئولان مربوطه برای حل مشکلات بیش‌تر تحت فشار قرار گیرند.

گلپایگانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، به دستاوردهای سفر ریاست‌جمهوری به استان کرمانشاه اشاره کرد و گفت: در حوزه بازآفرینی شهری برنامه‌هایی به اجرا درآمده که تلاش‌ها و زحمات آن‌ها به دقت دنبال می‌شود.

وی سپس به بررسی ابعاد و آمار بافت‌های ناکارآمد در کشور پرداخت و اظهار داشت: در کرمانشاه حدود ۲ هزار هکتار بافت ناکارآمد وجود دارد که شامل سه دسته اصلی بافت تاریخی، بافت فرسوده و سکونت‌گاه‌های غیررسمی (حاشیه‌نشینی) است.

گلپایگانی ادامه داد: در کل کشور حدود ۷ میلیون نفر در سکونت‌گاه‌های غیررسمی و نزدیک به ۱۰ میلیون نفر در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند و مجموع این بافت‌ها حدود ۱۷۰ هزار هکتار مساحت دارند.

وی با اشاره به اینکه ایران نباید مشکل حاشیه‌نشینی داشته باشد، بیان کرد: با اینکه ۷ درصد جمعیت کشور در حاشیه‌نشینی زندگی می‌کنند، در سطح جهانی این عدد حدود ۱۵ درصد است، یعنی ما نسبت به میانگین جهانی در این زمینه وضعیت بهتری داریم اما حتی این نصف میانگین نیز باید کاهش یابد.

وی به چالش‌های ناشی از حاشیه‌نشینی اشاره کرد و گفت: این موضوع فقط مسئله کالبدی نیست، بلکه مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز در آن نقش دارند و این چالش‌ها بسیار تلخ و غم‌انگیزند؛ بنابراین، حل این مسئله نیازمند اقدامات جهادگرانه و برنامه‌ریزی دقیق است.

معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: دولت باید توجه ویژه‌ای به این مناطق داشته باشد و با تخصیص اعتبارات کافی به بهسازی، نوسازی، اصلاح معابر و صدور سند برای منازل ساکنان حاشیه‌نشین سرعت ببخشد. 

وی از تشکیل ستاد بازآفرینی شهری به ریاست رئیس جمهور خبر داد که برنامه‌های مشترک و ملی برای ساماندهی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد را تدوین و اجرا می‌کند.

گلپایگانی با تأکید بر اینکه برنامه‌های بازآفرینی از پایین به بالا و بر اساس خواسته‌های مردم تهیه می‌شود، گفت: ما در کرمانشاه پروژه‌های متعددی در حال اجرا داریم که مربوط به بافت فرسوده و حاشیه‌نشینی هستند و همه این‌ها در چارچوب برنامه‌های ستاد بازآفرینی است.

وی درباره رتبه شهر کرمانشاه در میزان حاشیه‌نشینی اذعان داشت: بیشترین حاشیه‌نشینی مربوط به شهر مشهد است و کرمانشاه رتبه دهم را دارد، حدود ۲۸۰ هزار نفر معادل یک‌چهارم جمعیت کرمانشاه در مناطق حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند که این رقم برای شهر کرمانشاه بسیار بالا است.

وی همچنین به مشکل موازی‌کاری بین نهادهای مختلف از جمله شهرداری، میراث فرهنگی و شرکت بازآفرینی شهری اشاره کرد و آن را یکی از دلایل کندی روند بهسازی و بازآفرینی دانست و توضیح داد: تشکیل ستاد بازآفرینی شهری با هدف هماهنگی میان این نهادها بوده است و برنامه اقدام مشترک میان دستگاه‌ها تدوین شده تا کارها به صورت مشترک انجام شود.

گلپایگانی افزود: برای نمونه زمین پروژه‌های مختلف توسط دستگاه‌های مربوطه تأمین می‌شود و ساخت و ساز توسط نهادهای دیگر یا خیران انجام می‌شود و این همکاری از موازی‌کاری جلوگیری می‌کند و باعث تسریع اجرای پروژه‌ها می‌شود.

وی در ادامه به عوامل گسترده‌تر در گسترش حاشیه‌نشینی اشاره کرد و نخستین عامل مهم را تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های سال‌های اخیر دانست که موجب کاهش بارندگی و کاهش منابع آب شده و باعث شده بسیاری از روستاییان به علت نابودی کشاورزی و از رونق افتادن قنات‌ها به حاشیه شهرها مهاجرت کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی دومین عامل را جنگ و کوچ اجباری عنوان کرد و گفت: چند میلیون افغانستانی در ایران زندگی می‌کنند که عمدتاً در بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌نشین ساکن هستند و مهاجرت اجباری ناشی از ناامنی‌های کشورهای همسایه به افزایش جمعیت حاشیه‌نشین در شهرهای ایران افزوده است.

وی سومین عامل را ناامنی‌های ناشی از جنگ دانست که علاوه بر جنگ هشت ساله ایران و عراق که هنوز آثار آن در شهرهای غربی ایران التیام نیافته، جنگ‌های منطقه‌ای همسایگان، به ویژه عراق و افغانستان، نیز موجب جابه‌جایی جمعیتی و افزایش حاشیه‌نشینی شده‌اند.

معاون وزیر راه و شهرسازی چهارمین عامل را تحریم‌های اقتصادی اعلام کرد و گفت: اکنون ۴۰ سال است ایران تحت تحریم‌های شدید اقتصادی است و این تحریم‌ها تأثیر عمیقی بر ساختمان‌سازی و درآمد مردم داشته است.

وی درباره قیمت ساختمان در ایران گفت: نسبت قیمت ساختمان‌ها به سطح بین‌المللی خیلی بالا نیست اما درآمدهای مردم پایین است و این فاصله باعث شده قدرت خرید مسکن کاهش یابد؛ به عبارت دیگر، طول زمانی که یک خانواده ایرانی برای صاحب‌خانه شدن باید صرف کند بسیار بیشتر شده و علت اصلی آن نه گرانی ساختمان، بلکه کاهش درآمد خانوارها به دلیل تحریم‌هاست.

گلپایگانی با بیان اینکه این شرایط باعث تشدید مشکلات بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شده است، خواستار توجه بیشتر و سیاست‌های حمایتی برای حل این چالش‌ها شد.

وی تأکید کرد: حفظ بافت‌های تاریخی و بهسازی بافت‌های ناکارآمد نیازمند رویکردی متوازن است که هم حفاظت و هم نوسازی را در بر گیرد و نیازمند حمایت‌های مالی گسترده دولتی و هماهنگی میان نهادهای مختلف است.

گلپایگانی از رسانه‌ها خواست تا با آگاهی‌بخشی، مطالبه‌گری و پیگیری دقیق، نقش مؤثری در تسریع روند بازآفرینی شهری و بهبود کیفیت زندگی مردم ایفا کنند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ابراز امیدواری کرد که با همکاری همه دستگاه‌ها و همراهی مردم، روند بازآفرینی در کرمانشاه و دیگر شهرهای کشور با موفقیت پیش رود و محله‌های تاریخی و ناکارآمد جایگاه واقعی خود را در چرخه توسعه شهری پیدا کنند.

انتهای خبر/