حالت تاریک

«وهار کوردی» برگ دیگری از تقویم تاریخ زاگرس‌نشینان

«وهار کوردی» برگ دیگری از تقویم تاریخ زاگرس‌نشینان

تقویم كُردی و تقسیم‌بندی فصول در مناطق زاگرس‌نشین و در میان كُردها بر اساس تغییرات ملموس آب وهوایی بوده است.

اردشیر کشاورز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی «مرصاد»، اظهار داشت: بهار کُردی یا وٓهار کُردی از بیست و یکم بهمن‌ماه شروع می‌شود که این باور ریشه در افسانه‌ها و تاریخ مردم کُرد زبان دارد.

 

این پژوهشگر و مورخ کرمانشاهی افزود: بیست و یکم بهمن‌ماه در داستان‌های ما مصادف با رفتن (کُر صیاد) یا همان پسر صیاد به کوه است، اما پسر صیاد نمی‌تواند سرمای استخوان سوز شب را در کوه تحمل کند و از کوه پایین می‌آید. 

 

وی گفت: در افسانه‌ها آمده که این کوه یکی از چهار کوه پرآو، شاهو، امروله یا حجر دینور بوده است این کوه‌ها برفگیر هستند و شدت سوز و سرما در آنها بسیار زیاد است.

 

کشاورز ادامه داد: وی پس از پایین آمدن از کوه و مراجعت به منزل از پشت در خانه صدای پدر و مادرش را می‌شنود که در حال گفتگو با یکدیگر هستند در این گفتگو پدر می‌گوید که پسرش قادر نخواهد بود سرمایه طاقت فرسای کوه را تحمل کند اما مادر بر این باور بود که پسری که او تربیت کرده راهی برای مقابله با سرما خواهد یافت.

 

 وی خاطرنشان کرد: در داستان‌ها آمده است که پسر پس از شنیدن این گفتگو دوباره به کوه باز می‌گردد و سنگی را بر دوش می‌نهد تا جریان خون در عروقش متوقف نشود البته بعضی روایات دیگر حاکی از این هستند که پسر صیاد بزی را بر دوش گرفته و با خود به کوه می‌برد.

 

کشاورز افزود: در زبان محلی به بز (بِزِنَه) می‌گویند و پسر صیاد را بزنه‌کول و آن شب را نیز شب بزنه‌کول می‌نامند که پسر صیاد با بزی بر دوش بر روی کوه مدام می‌چرخد تا سرمای کوهستان را تحمل کرده و به پایان برساند.

 

این پژوهشگر کرمانشاهی گفت: در این باب ضرب‌المثلی وجود دارد برای اشخاصی که همیشه در حال تردد و رفت و آمد هستند و این ضرب‌المثل این است همچون کُر (پسر) صیاد مدام در حال چرخش و رفت و آمد است.

 

وی ادامه داد: پسر صیاد آن شب سرد را به صبح می‌رساند صبح هنگام از کوه باز می‌گردد و در اثر سرمایی که در جانش نفوذ کرده مریض شده و می‌میرد. 

 

کشاورز بیان کرد: در واقع پسر صیاد ۲۰ بهمن به کوه می‌رود و ۲۱ بهمن از کوه بازگشته و می‌میرد از ۲۱ بهمن تا آخر بهمن ۹ روز باقی می‌ماند پسر صیاد سه خواهر دارد که هر کدام از آنها سه روز کامل را برای برادرشان عزاداری می‌کنند.

 

کشاورز افزود: مجموع این عزاداری‌ها به ۹ روز می‌رسد و بهمن ماه به پایان می‌رسد سه روز اول را یکی از خواهران با نام خاتون زمحریر عزاداری می‌کند، سه روز دوم را خواهر دیگری با نام بزنه‌کول و سه روز آخر را خواهر سومی با نام گور بهرام عزاداری می‌کند با پایان این ۹ روز بهمن‌ماه هم به پایان رسیده و چله کوچیکه هم تمام می‌شود. 

 

وی خاطرنشان کرد: با شروع اسفند ماه در اول اسفند حرارت از عمق زمین به سطح زمین بالا می‌آید یعنی گرما از عمق زمین به سطح زمین می‌آید. بنابراین وهار یا بهار کُردی با مرگ پسر صیاد از ۲۱ بهمن آغاز می‌شود.

 

این پژوهشگر کرمانشاهی یادآوری کرد: البته چنین چیزی هم اکنون در باورهای مردم وجود ندارد اما واقعیت این است که این داستان‌ها اتفاق افتاده‌ اما علت اینکه قشر جوان امروز این داستان‌ها را باور ندارد این است که سرمایه‌های جانسوز گذشته را درک نکرده است.

 

انتهای خبر/

لینک کوتاه خبر

نظر / پاسخ از