
آئینی کهن که در کرمانشاه خریدار دارد؛
افسانه کور سەیا و آغاز بهار کُردی
در فرهنگ کُردی ماه اسفند نماد و یادآور آغاز بهار است آئینی کهن که کماکان در کرمانشاه گرامی داشته میشود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ بر اساس تقویم کُردی آغاز بهمنماه و یا برخی اوقات آغاز اسفندماه مصادف با اول روز بهار کُردی است که به همین مناسبت مراسمی در بین روستاهای این منطقه برگزار میشود.
مراسم مذکور ریشه در فرهنگ این مناطق دارد که با آغاز بهار کُردی مراسم شادی با آداب و سنن خاصی برگزار میشود و تا به امروز همچنان در برخی از روستاها و مناطق تداوم دارد.
طلوع بهار کردی: رقص زندگی در دل زمستان
عزیز مصطفایی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان پاوه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: بهار کُردی در تقویم مردم مناطق کُردنشین، فراتر از تغییر فصل است؛ این جشن، روایت زندهای از پیوند انسان با طبیعت و افسانههای دیرینه است. با آغاز بهمن یا اسفند، نشانههای بهار در مناطق کُردنشین هویدا و جشنهایی پرشور در روستاها و شهرها برپا میشود. این آیینها که از دل تاریخ و فرهنگ کهن مردم کردستان برخاستهاند، تا امروز با همان طراوت و زیبایی ادامه یافته و نسل به نسل منتقل شدهاند.
وی همچنین درباره تقویم کُردی افزود: «این تقویم برخلاف گاهشمارهای رسمی، بر پایه تغییرات طبیعی تنظیم شده است. حرکت زمان در این تقویم نه با اعداد، بلکه با نشانههایی چون شکفتن گلها، وزش بادهای بهاری و بیداری زمین معنا مییابد.» همین پیوند عمیق با طبیعت، بهار کُردی را به نمادی از زندگی و امید تبدیل کرده است.
مصطفایی گفت: زمان دقیق آغاز بهار کُردی وابسته به شرایط اقلیمی متغیر است. در مناطق گرمسیری، بهار زودتر میرسد و از اوایل بهمن، شکوفههای بادام و نسیم ملایم، زمستان را به عقب میراند. اما در نواحی کوهستانی و سردسیر، بهار دیرتر چهره میگشاید. این تفاوت اقلیمی، تنوعی بینظیر به جشن بهار کُردی بخشیده است که هر منطقه روایت خاص خود را از آمدن بهار دارد.
افسانه کور سەیا: نبرد جاودان با زمستان
مصطفایی ادامه داد: یکی از برجستهترین روایتهای مرتبط با بهار کُردی، داستان کور سەیا یا «پسر صیاد» است. این اسطوره از مبارزه جوانی جسور با سرمای سخت زمستان حکایت دارد. کور سەیا، با امید به شکست زمستان، در ۲۱ بهمن به سفر میرود و نمادی از زندگی و مقاومت را با خود میبرد اما زمستان بیرحم او را از پای درمیآورد.
وی اضافه کرد: پس از مرگ کور سەیا، سه خواهر او ۹ روز برایش سوگواری میکنند. گفته میشود گریههای آنها با بادهای سرد در هم آمیخته و سرانجام زمین یخزده را نرم میکند. این داستان، استعارهای از پیروزی زندگی بر مرگ و امیدی به بازگشت روزهای روشنتر است.
آئینهای بهار کردی: رقص، شادی و همبستگی
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان پاوه عنوان کرد: بهار کردی، جشن زندگی است و ههلپرکه (رقص کُردی) از مهمترین جلوههای این مراسم بهشمار میآید. مردم دست در دست هم، دایرههایی از شادی تشکیل میدهند و با آوازهای محلی، بازگشت بهار را گرامی میدارند. موسیقی زنده و شعرهای فولکلور، رنگ و بوی تازهای به این آئین بخشیده و آن را به نمادی از وحدت و همبستگی تبدیل کرده است.
وی افزود: در نواحی گرمسیری کرمانشاه، بهار زودتر از راه میرسد. بهویژه در مناطقی مانند قصرشیرین، از اوایل بهمنماه طبیعت جان تازه میگیرد. مردم این مناطق، به استقبال بهار میروند و این دگرگونی را با برگزاری جشنهایی پرشور جشن میگیرند.
بهار کُردی: پیامی از امید و پایداری
عزیز مصطفایی تصریح داشت: بهار کردی تنها یک تغییر فصل نیست، بلکه نمادی از تولد دوباره و امید به آینده است. داستان کور سەیا، رقصهای ههلپرکه، و اشتیاق مردم به برگزاری این جشنها، همگی حکایت از روحیه پایداری و امید دارند. این جشن، پیوندی عمیق با طبیعت، فرهنگ و تاریخ مردم کرمانشاه دارد و هر ساله با شکوهی بیشتر، نویدبخش آمدن روزهایی روشن و پرامید است.
مردم کُرد زودتر از دیگران به استقبال بهار میروند
فریاد حدادیان رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سروآباد نیز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ گفت: بهخاطر شرایط آب و هوایی و طبیعی منطقه، بهار زودرس در منطقه ژاوه رود از توابع شهرستان سروآباد، بهار کُردی از اول اسفند آغاز میشود.
وی با بیان اینکه مردم این منطقه در این ایام زودتر به پیشواز بهار میروند، گفت: این مراسم و آغاز بهار کُردی پیشینه تاریخی دارد و موضوع جدیدی نیست و برخی از روستاهای ما هر سال این مراسم آغاز بهار را برگزار کردهاند.
حدادادیان گفت: هماکنون دو روستای ما آماده برگزاری مراسم بهار کُردی هستند که در چند روز گذشته روستای دیوزناو نیز، این مراسم آغاز بهار کُردی را برگزار کردند.
وی ادامه داد: مسئولان توجه ویژهای به فرهنگ و سنت و حفظ آن در منطقه دارند به طوری که امروز حتی برای نامگذاری برخی از کوچههای روستا از نامهای سنتی و قدیمی خود روستا یا اسامی مشاهیر و بزرگان منطقه، استفاده کردهایم.
به گفته حدادیان بهدلیل همین توجه مسئولان به مسائل فرهنگی و سنتی، مردم نیز مشتاق برگزاری این آئینهای سنتی هستند که یکی از این مراسمها، آغاز بهار کُردی در منطقه است.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سروآباد گفت: نوروز برای عموم مردم، تازگی دارد و به نوعی با آغاز سال نوروز، مردم شاد و خوشحال هستند و ریشه اصلی این مراسم هم استقبال از بهار با روشن کردن آتش است.
وی افزود: در چند سال اخیر موارد جدید دیگری به این مراسم همچون موسیقی و ارگ و رقص کُردی اضافه شده که بهعنوان حواشی مراسم هستند خواننده هم برای اجرای موسیقی در مراسم حضور مییابد.
گرامیداشت هر ساله بهار کُردی در کرمانشاه
یکی از ساکنان روستای ژاوهرود در روستای دیوزناو نیز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ گفت: ما هرساله این مراسم آغاز بهار کُردی را در روستای خود در اول اسفندماه برگزار میکنیم.
لطفالله مرادی افزود: هر ساله در این روستا و روستاهای اطراف که شرایط برگزاری مراسم در آنها فراهم شود مراسم آغاز بهار کُردی برگزار خواهد شد.
انتهای خبر/