
انتخاب رشته ناآگاهانه زمینهساز بحران تحصیلی و شغلی؛
وقتی رؤیای فرزند، قربانی آرزوی ناتمام والدین میشود
یکی از مهمترین چالشهای نظام آموزشی، غفلت از علاقه و استعداد دانشآموزان در انتخاب رشته تحصیلی است؛ مسئلهای که ریشه در نگاه نادرست برخی خانوادهها دارد.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ فرآیند انتخاب رشته تحصیلی در پایان دوره متوسطه اول، یکی از حساسترین و سرنوشتسازترین مقاطع زندگی دانشآموزان به شمار میرود؛ تصمیمی که میتواند مسیر آینده شغلی، تحصیلی و حتی روانی فرد را برای سالهای طولانی تعیین کند. با این حال، در بسیاری از موارد، این انتخاب مهم نه بر اساس علاقه، استعداد و توانمندیهای واقعی دانشآموز، بلکه تحت تأثیر فشارها و توقعات خانواده، چشم و همچشمیهای اجتماعی، یا تلقی نادرست از ارزش برخی رشتهها انجام میشود.
اصرار برخی والدین برای هدایت فرزندان به رشتههایی مانند علوم تجربی یا ریاضی، بدون توجه به علائق و توانمندیهای شخصی آنها، اغلب نتیجهای جز سرخوردگی، افت تحصیلی، ترک تحصیل یا بیکاری در آینده به دنبال ندارد.
این در حالی است که بسیاری از دانشآموزان اگر در مسیر رشتههای مهارتی یا فنی قرار گیرند، با انگیزه بیشتری رشد میکنند و سریعتر جذب بازار کار میشوند. از این رو، ضرورت بازنگری در نگرش خانوادهها و تقویت نظام مشاوره تحصیلی بیش از پیش احساس میشود.
خانوادهها، عامل اصلی انحراف تحصیلی دانشآموزان
ماشاءالله پروین در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: متأسفانه بسیاری از خانوادهها بدون توجه به علاقه و استعداد فرزندان خود، آنها را به سمت برخی رشتههای خاص مانند علوم تجربی سوق میدهند. در حالیکه تعدادی از دانشآموزان به رشتههای مهارتی علاقهمند هستند، خانوادهها به دلیل چشم و همچشمی یا تحقق نیافتن آرزوهای شخصی خود، فرزندانشان را به انتخاب مسیرهای نادرست وادار میکنند. این اجبار ناآگاهانه موجب افت تحصیلی، بیانگیزگی و سرخوردگی دانشآموزان میشود.
وی افزود: اگر دانشآموز با توجه به علاقه و استعداد واقعی خود وارد رشتههای مهارتی شود، نهتنها مهارتآموزی مؤثری خواهد داشت بلکه پس از فارغالتحصیلی بهراحتی جذب بازار کار میشود. این فرآیند در بهبود شاخصهای اقتصادی استان نیز نقش دارد. اما متأسفانه تأکید صرف بر رشتههای نظری بدون در نظر گرفتن نیاز بازار، باعث افزایش آمار بیکاری در میان فارغالتحصیلان و خالی ماندن ظرفیتهای شغلی مهارتی شده است.
معاون آموزش متوسطه ادارهکل آموزش و پرورش استان کرمانشاه در ادامه با اشاره به اهمیت نظام مشاوره تحصیلی در فرایند هدایت دانشآموزان گفت: یکی از مؤثرترین راهکارهای اصلاح وضعیت توازن رشتهای، تقویت مشاوره تخصصی در مدارس و خارج از آن است. در حال حاضر مشاوران در دوره متوسطه اول فعالانه تلاش میکنند تا آگاهیبخشی لازم را انجام دهند اما متأسفانه برخی والدین با نادیده گرفتن این مشاورهها، مسیر فرزندان خود را منحرف میکنند.
وی خاطرنشان کرد: اگر مراکز مشاوره تحصیلی تخصصی و خارج از ساختار مدرسه راهاندازی شود، میتوان با استدلالهای علمی و روانشناختی، دانشآموزان را به انتخاب رشته درست هدایت کرد. بسیاری از دانشآموزان نیاز دارند تا مشاوری آگاه، حرفهای و بیطرف آنها را راهنمایی کند.
پروین با اشاره به هدفگذاری برنامه هفتم توسعه کشور که باید ۵۰ درصد دانشآموزان پس از پایان پایه نهم وارد شاخههای مهارتی شوند، گفت: در استان کرمانشاه، تنها حدود ۳۵ درصد از دانشآموزان به رشتههای فنی گرایش دارند و بیش از ۶۵ درصد آنها به رشتههای نظری روی میآورند.
معاون آموزش متوسطه ادارهکل آموزش و پرورش استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: این فاصله چشمگیر با استاندارد ملی، نهتنها موجب اشباع بیرویه در رشتههای نظری شده بلکه در آینده کمبود نیروی انسانی ماهر و فنی را نیز در بازار کار استان به دنبال خواهد داشت.
آینده شغلی رشتههای فنی روشنتر است
محمدهادی مهرآذین در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ با تأکید بر نقش مهم مهارتآموزی در موفقیت شغلی، از دانشآموزان خواست با دیدی واقعبینانه به انتخاب رشته نگاه کنند و فریب هیجانات و کلیشههای اجتماعی را نخورند.
وی، با اشاره به تحولات سریع دنیای امروز و نقش روزافزون فناوری و هوش مصنوعی، توصیه کرد: دانشآموزان شناخت دقیقتری از خود، توانمندیها و نیازهای آینده جامعه به دست آورند.
این مشاوره تحصیلی مدارس کرمانشاه گفت: آمارهای رسمی نشان میدهد بیش از ۷۰ درصد فارغالتحصیلان رشتههای فنی و حرفهای و کاردانش وارد بازار کار میشوند، در حالی که بخش عمدهای از فارغالتحصیلان رشتههای نظری، شغلی مرتبط با رشته خود پیدا نمیکنند.
وی افزود: در رشتههای مهارتی مثل جوشکاری، نجاری، برق خودرو، تأسیسات، مکانیک، امدیاف و امثال اینها، دانشآموز حتی در همان دوران دبیرستان هم میتواند درآمدزایی داشته باشد، چون مهارت دارد و آن را بهکار میگیرد.
مهارت، راه پیشرفت شغلی است
مهرآذین تأکید کرد: برخلاف مشاغل کارمندی که معمولاً حقوق ثابتی دارند و درصدی سالانه به آن اضافه میشود، مشاغل فنی بسته به مهارت فرد میتوانند رشد تصاعدی داشته باشند؛ یک مکانیک ماهر میتواند به استادکار تبدیل شود، کارگاه بزند، افراد دیگر را آموزش دهد و خودروهای خارجی و گرانقیمت را تعمیر کند.
وی گفت: بسیاری از دانشآموزانی که بهصورت هیجانی به سمت رشتههای نظری مثل تجربی میروند، تصور میکنند صرفاً با ورود به این رشتهها، آینده تضمین شدهای دارند؛ در حالی که واقعیت این است که تنها تعداد معدودی از داوطلبان تجربی میتوانند وارد رشتههای پزشکی، دندانپزشکی یا داروسازی شوند.
این روانشناس تربیتی افزود: با رشد فناوری و هوش مصنوعی، بسیاری از مشاغل دانشی جای خود را به ماشینها دادهاند و اطلاعاتی که قبلاً ارزشمند بودند، اکنون با یک جستجوی ساده در اینترنت بهدست میآیند.
نقش خانواده و محیط در انتخاب رشته
مهرآذین با اشاره به نقش مهم خانواده در مسیر تحصیلی دانشآموزان گفت: گاهی دانشآموز تنها به دلیل اینکه در خانوادهای با پزشکان یا مهندسان زیاد بزرگ شده، بدون توجه به استعدادها و علائق خود به همان سمت کشیده میشود. در حالی که باید به تیپ شخصیتی، علاقهمندیها و تواناییهای واقعی فرد توجه کرد.
هر رشتهای میتواند مسیر موفقیت باشد
وی تأکید کرد: یک دانشآموزی که در رشته هنر یا موسیقی تحصیل میکند، اگر استعداد و علاقه واقعی داشته باشد، میتواند موفقتر از کسی باشد که بدون علاقه و صرفاً برای شخصیت اجتماعی، وارد رشته تجربی شده است.
مهرآذین در ادامه درباره روند تغییر رشته گفت: دانشآموزانی که رشته مورد علاقه خود را نیاوردهاند، میتوانند در آزمونهای تعیین رشته مجدد شرکت کنند و نمرات دروس کلیدی را جبران کنند. البته این روند هم ریسکهایی مثل نبود ظرفیت دارد.
این مشاور تحصیلی گفت: متأسفانه بسیاری از دانشآموزان با فضای ذهنی فانتزی و چشم و همچشمی انتخاب رشته میکنند. در حالیکه هدایت تحصیلی باید بر اساس شناخت واقعبینانه از بازار کار، توانمندیهای شخصی، تیپ شخصیتی و سبک زندگی خانواده انجام شود.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ یکی از مهمترین چالشهای نظام آموزشی، غفلت از علاقه و استعداد دانشآموزان در انتخاب رشته تحصیلی است؛ مسئلهای که ریشه در نگاه نادرست برخی خانوادهها دارد.
چشم و همچشمی، فشارهای اجتماعی و آرزوهای تحققنیافته والدین، دانشآموز را به مسیرهایی سوق میدهد که نه با روحیات او سازگار است و نه با نیازهای واقعی بازار کار.
نتیجه چنین روندی، سرخوردگی تحصیلی، افت انگیزه و در نهایت، بحران بیکاری در آینده خواهد بود؛ در حالیکه اگر خانواده و نظام مشاوره تحصیلی با همافزایی عمل کنند، میتوان آیندهای روشنتر برای نسل جوان ترسیم کرد.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!