به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ حمله به کنسولگری ایران در شهر دمشق سوریه نقض تمام قوانین و معاهدات بین‌المللی است، به ویژه معاهده و کنوانسیون ۱۹۶۱ وین که اماکن دیپلماتیک را غیرقابل تعرض دانسته و حتی کشورهای میزبان را موظف به محافظت از آن اماکن کرده است، لذا این اقدام غیر دیپلماتیک و جنایتکارانه رژیم اشغالگر صهیونیستی علیه مواضع جمهوری اسلامی ایران، پیامدهای را به دنبال خواهد داشت.

همان طور که طی این چهار دهه شاهد بوده‌ایم جمهوری اسلامی ایران به شدت به قوانین بین‌المللی پایبند بود و همواره اقدامات خود را از طریق این قوانین پیش برده است، لذا با توجه به پایبندی ایران به قوانین بین‌المللی حمله به سفارت و کنسولگری‌های رژیم صهیونیستی در سایر  کشورها بعید به نظر می‌رسد؛ اما در پاسخ ایران به این جنایت که با اشاره به قوانین‌ تعرض به خاک کشور تلقی می‌شود، قطعاً هیچ شکی نیست و انجام خواهد گرفت.

با توجه به اهمیت این موضوع و تاثیرگذاری که در سرنوشت، برنامه‌ریزی و اهداف جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه خاورمیانه و جامعه جهانی دارد، این موضوع باید به صورت تخصصی بررسی شود لذا در این راستا به گفتگو با فرید آزادبخت؛ عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه و کارشناس مسائل سیاسی و حقوقی نشسته‌ایم که این اقدام رژیم صهیونیستی را از ابعاد مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

مرصادنیوز: حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق چه تبعاتی خواهد داشت؟

آزادبخت: حمله هوایی صهیونیست‌ها به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در تاریخ ۱۳ فروردین ۱۴۰۳، تبعات حقوقی متعددی را به دنبال خواهد داشت که به بررسی دقیق و تحلیلی آنها می‌پردازیم.

طبق قواعد حقوق بین‌الملل حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران در دمشق، نقض آشکار قواعد حقوق بین‌الملل بوده است، منشور ملل متحد و کنوانسیون وین به صورت ویژه در مورد روابط دیپلماتیک و کنوانسیون وین در مورد روابط کنسولی محسوب می‌شود، در ماده دو بند چهار منشور ملل متحد آمده است که استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشور ممنوع است.

در ماده ۳۳ این منشور تشریح شده که حل و فصل اختلافات بین‌المللی باید از طریق مسالمت‌آمیز صورت گیرد و در ماده‌های ۲۲، ۲۹، ۳۱ و ۴۰ کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک تأکید شده که محل‌های ماموریت دیپلماتیک مصون و غیرقابل تعرض هستند و دولت میزبان موظف است از محل ماموریت دیپلماتیک در برابر هرگونه تعرض و آسیب محافظت کند؛ در کنوانسیون وین در مورد روابط کنسولی محل‌های کنسولی مصون و غیرقابل تعرض هستند و دولت میزبان موظف است از محل کنسولی در برابر هرگونه تعرض و آسیب محافظت کند.

مرصادنیوز: مسئولیت بین‌المللی صهیونیست‌ها در قبال حمله به مواضع جمهوری اسلامی چیست؟

آزادبخت: حمله غیرقانونی رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران، ایجاد مسئولیت بین‌المللی برای این رژیم را به دنبال دارد؛ ایران می‌تواند از طریق مراجع بین‌المللی ذی‌صلاح، از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، دیوان بین‌المللی دادگستری و سایر مراجع قضایی بین‌المللی، صهیونیست‌ها را به دلیل نقض تعهدات بین‌المللی خود مورد پیگرد قانونی قرار دهد.

مرصاد نیوز: ایران بر اساس قواعد بین‌المللی در رابطه با این جنایت حق دفاع مشروع دارد که موجب تشدید تنش در منطقه خواهد شد نظر شما در این رابطه چیست؟

آزادبخت: حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران، حق دفاع مشروع را برای ایران ایجاد می‌کند و ایران می‌تواند در چارچوب قواعد حقوق بین‌الملل، اقدامات متناسبی را برای پاسخ به این حمله انجام دهد؛ حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران، تنش‌ها در منطقه خاورمیانه را به طور قابل توجهی افزایش داده است و این اقدام می‌تواند به بروز درگیری‌های بیشتر و ناامنی در منطقه خاورمیانه منجر شود که تبعات بسیاری برای کشورهای منطقه به دنبال دارد.

مرصادنیوز: حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران چه پیامدهای سیاسی به دنبال دارد؟

آزادبخت: حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران، پیامدهای سیاسی متعددی به دنبال داشت، این حمله باعث شد تا روابط ایران و رژیم صهیونیستی به طور وحشتناکی تیره و تار شود همچنین، این حمله باعث شد تا جامعه بین‌المللی نسبت به اقدامات غیرقانونی صهیونیست‌ها در منطقه ابراز نگرانی کند.

مرصادنیوز: آیا ضرورتی برای پیگیری حقوقی این جنایت رژیم صهیونیستی وجود دارد؟

آزادبخت: جمهوری اسلامی ایران باید با استفاده از تمام ظرفیت‌های حقوقی و بین‌المللی، پیگیر حقوق خود در این زمینه باشد؛ این امر نه تنها برای احقاق حقوق ایران، بلکه برای جلوگیری از تکرار چنین اقدامات غیرقانونی در آینده نیز لازم و ضروری است.

حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق، اقدامی غیرقانونی و تجاوزکارانه بود که تبعات حقوقی متعددی را به دنبال داشت، ایران حق دارد از طریق مراجع بین‌المللی ذی‌صلاح، صهیونیست‌ها را به دلیل نقض تعهدات بین‌المللی خود مورد پیگرد قانونی قرار دهد؛ همچنین، ایران حق دارد در چارچوب قواعد حقوق بین‌الملل، اقدامات متناسبی را برای پاسخ به این حمله انجام دهد و نکته حائز اهمیت اینکه تبعات حقوقی حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق، موضوعی بسیار پیچیده و چند وجهی است.

مرصادنیوز: این اقدام جنایتکارانه صهیونیست‌ها چه تبعات حقوقی به دنبال دارد؟

آزادبخت: اوصاف، تحلیل و بررسی قضیه کنسولگری ایران در دمشق، اقدامات متقابل در حقوق بین‌الملل به عنوان یکی از  ابزارهای ضمانت اجرا، به دولت زیان‌دیده در قبال نقض تعهدات بین‌المللی توسط دولت خاطی امکان می‌دهد تا در پاسخ به رفتار غیرقانونی، اقداماتی را اتخاذ کند؛ این اقدامات در صورت رعایت شرایط، مشروع و قانونی تلقی می‌شوند چرا که اقدام متقابل باید مبتنی بر نقض تعهد بین‌المللی توسط دولت خاطی باشد و اینکه شدت و نوع اقدام متقابل باید با شدت و نوع نقض تعهد توسط دولت خاطی تناسب داشته باشد و باید به عنوان آخرین راه‌حل و پس از تلاش برای حل و فصل مساله از طریق روش‌های مسالمت‌آمیز، مورد استفاده قرار گیرد و نباید به حقوق و تعهدات دولت متقابل در قبال سایر دولت‌ها لطمه‌ای وارد کند بلکه باید پس از جبران خسارت و رفع نقض تعهد توسط دولت خاطی، قابل برگشت باشد.

علاوه بر معاهدات فوق، حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران در دمشق نقض قواعد بنیادی حقوق بین‌الملل مانند اصل عدم توسل به زور، اصل احترام به حاکمیت دولت‌ها، اصل حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات نیز محسوب می شود.

حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق یک اقدام غیرقانونی و نقض آشکار معاهدات و قواعد بنیادی حقوق بین‌الملل بود؛ جمهوری اسلامی ایران حق دارد از طریق مجامع بین‌المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، این اقدام صهیونیست‌ها را محکوم و خواستار غرامت و توقف اقدامات مشابه در آینده و در صورت صلاحدید واکنش نظامی کنترل شده شود؛ چرا که این حمله منجر به جان‌باختن و مجروح شدن چندین نفر از کارکنان ایرانی و همچنین خسارات مادی به ساختمان کنسولگری شده و این مسئولیت‌های بین‌المللی برای رژیم اشغالگر صهیونیستی در جامعه جهانی ایجاد خواهد کرد.

مرصادنیوز: مسئولیت بین‌المللی برای صهیونیست‌ها چه مباحثی را ایجاد خواهد کرد؟

آزادبخت: مسئولیت بین‌المللی رژیم صهیونیستی از دو منظر قابل بررسی است؛ نخست مسئولیت ناشی از نقض تعهدات بین‌المللی که حمله آنها به کنسولگری ایران نقض تعهدات متعددی از جمله اینکه منشور ملل متحد توسل به زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر دولت را ممنوع کرده است و دوم کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک که در سال ۱۹۶۱ تصویب شده است و این کنوانسیون مصونیت اماکن دیپلماتیک را از تعرض و تفتیش و بازرسی تضمین می‌کند.

سوم کنوانسیون وین در مورد روابط کنسولی که در سال ۱۹۶۳ مصوب شد که در آن کنوانسیون مصونیت اماکن کنسولی را از تعرض و تفتیش و بازرسی تضمین می‌شود و چهارم توجه به عرف نظام بین‌الملل است که طبق آن اصل مصونیت اماکن دیپلماتیک و کنسولی به عنوان یک قاعده عرفی بین‌الملل شناخته شده است.

مرصادنیور: مسئولیت ناشی از جرم بین‌المللی به چه صورت است و چه راهکارهایی برای جبران خسارت وجود دارد؟

آزادبخت: حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران می‌تواند به عنوان یک جرم بین‌المللی مانند جنایت جنگی یا تروریسم تلقی شود؛ و عناصر اثبات مسئولیت بین‌المللی رژیم  صهیونیستی هستند از جمله عنصر مادی که در حمله به کنسولگری ایران عامل اثبات ضرر و زیان خواهد بود؛ عنصر معنوی که قصد و علم این رژیم به نقض تعهدات بین‌المللی را اثبات خواهد کرد.

در نظام بین‌الملل برای جبران خسارات راهکارهای متعددی وجود دارد نخست تظلمات دیپلماتیک که طبق آن جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق مجاری دیپلماتیک و با ارائه اعتراض رسمی به رژیم صهیونیستی، خواهان جبران خسارات و توقف اقدامات مشابه در آینده شود.

راهکار دوم این است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق مراجع بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل متحد، دیوان بین‌المللی دادگستری یا کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد، اقدام به طرح دعوی علیه صهیونیست‌ها کند و در آخر نیز گزینه نظامی مطرح می‌شود که در صورت ضرورت و صلاحدید حاکمیت برای انجام آن اقدام خواهد شد.

حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران در دمشق، اقدامی غیرقانونی و نقض آشکار حقوق بین‌الملل است، جمهوری اسلامی ایران حق دارد از طریق مجامع بین‌المللی، این اقدام صهیونیست‌ها را محکوم و خواستار غرامت و توقف اقدامات مشابه در آینده شود و با توجه به اینکه اثبات مسئولیت بین‌المللی این رژیم در مراجع بین‌المللی نیازمند ارائه مستندات و شواهد قوی است، همه این موارد فراهم و قابل ارائه است. 

حمیدرضا حاتمی؛ خبرنگار و فعال فضای مجازی

انتهای خبر/