اردشیر کشاورز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: کرمانشاه، با پیشینه‌ای غنی از فرهنگ و تمدن، یکی از مهم‌ترین مراکز تاریخی ایران در زمینه خط و کتابت است که آثار به‌جامانده از دوران باستان، همچون کتیبه‌های بیستون، گواهی بر قدمت نوشتار در این منطقه است. 

این پژوهشگر و تاریخ‌نویس کرمانشاهی افزود: در دوران اسلامی نیز کرمانشاه به‌عنوان یکی از مراکز مهم علمی و فرهنگی، نقش به‌سزایی در گسترش خوشنویسی و کتابت داشت، وجود نسخ خطی ارزشمند، مدارس قدیمی و هنرمندان برجسته این حوزه نشان‌دهنده جایگاه والای خط و کتابت در این خطه است.

وی با اشاره به اهمیت استان کرمانشاه در تاریخ کتابت بیان کرد: کرمانشاه تنها منطقه‌ای در کشور است که روند تغییر و تحول خط در تمامی دوره‌های تاریخی آن به‌طور مستند قابل بررسی است.

کشاورز خاطرنشان کرد: این منطقه دارای کهن‌ترین نشانه‌های نگارشی ایران است که قدمت برخی از آن‌ها به بیش از چهار هزار سال پیش بازمی‌گردد. از جمله مهم‌ترین این آثار، می‌توان به کتیبه‌های سرپل‌ذهاب اشاره کرد که با خط و زبان اکدی نگاشته شده‌اند.

این پژوهشگر ادامه داد: یکی از برجسته‌ترین اسناد خط میخی در جهان، کتیبه بیستون است که در دوران هخامنشیان ایجاد شده و با رمزگشایی آن توسط هنری راولینسون در قرن نوزدهم، اطلاعات مهمی از تاریخ این دوره آشکار شد.

وی با اشاره به تغییرات خط در دوره‌های گوناگون گفت: در دوران سلوکی، استفاده از خط یونانی در کتیبه‌هایی مانند نقش هرکول و کتیبه مهرداد مشهود است، در دوران اشکانی، خط پهلوی اشکانی به‌کار گرفته شده که نمونه‌هایی از آن در آثار باستانی کرمانشاه وجود دارد، از جمله سنگ‌نگاره‌های بیستون.

کشاورز تصریح کرد: همچنین در دوره ساسانی، خط پهلوی ساسانی رواج یافت و آثار این سبک نگارش را می‌توان در کتیبه‌های تاریخی این منطقه مشاهده کرد. با ورود اسلام، خط کوفی و سپس ثلث در کتیبه‌های بناهای مذهبی و تاریخی کرمانشاه جایگزین شیوه‌های پیشین شد.

این پژوهشگر گفت: کرمانشاه علاوه بر داشتن آثار کهن، زادگاه هنرمندان برجسته‌ای در عرصه خوشنویسی بوده است. از جمله، میرزا رضا کلهر، از مشاهیر این دیار، یکی از چهره‌های برجسته خط نستعلیق در تاریخ معاصر محسوب می‌شود.

وی در پایان یادآوری کرد: وجود آثار متنوع خط و کتابت در این منطقه، نشانگر نقش مهم آن در حفظ و انتقال دانش مکتوب در ایران است که می‌تواند به‌عنوان یکی از مراکز مستند تحولات خط در کشور معرفی شود.

انتهای خبر/