- گروه : اقتصادی
- شماره : 106612
روایت سودی که به جیب کشاورزان نمی‌رود؛
لزوم توسعه صنایع تبدیلی گوجه‌فرنگی در استان کرمانشاه
کاهش هماهنگی میان کشاورزان، صنایع تبدیلی و بازار، سود گوجه‌فرنگی کرمانشاه را از جیب تولیدکنندگان خارج کرده و کارشناسان بر ضرورت توسعه صنایع تبدیلی و اصلاح سیاست‌های حمایتی برای تضمین درآمد کشاورزان تأکید می‌کنند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ گوجه‌فرنگی، این محصول سرخ و محبوب، همواره نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی و اقتصاد کشاورزان کرمانشاه داشته است؛ با این حال، کاهش سطح زیر کشت در سال‌های اخیر، هشداری جدی برای تولید پایدار و بهره‌وری کشاورزی استان محسوب می‌شود.
عوامل متعددی باعث این روند شده‌اند؛ خشکسالی‌های پی در پی، قیمت پائین خرید محصول و مدیریت ناکافی عرضه و تقاضا انگیزه کشاورزان را کاهش داده و روند تولید را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. بدون اصلاح سیاست‌های حمایتی، ظرفیت بالقوه استان هدر می‌رود.
این کاهش تولید نه‌تنها امنیت درآمد کشاورزان را تهدید می‌کند، بلکه فرصت‌های اقتصادی منطقه و نقش صنایع تبدیلی را نیز محدود کرده است؛ اهمیت تحلیل علمی عوامل مؤثر و بهره‌گیری از روش‌های نوین کشاورزی اکنون بیش از پیش احساس می‌شود.
ارتباط مستمر میان تولیدکننده و صنایع تبدیلی، استفاده بهینه از منابع و اجرای روش‌های پیشرفته کشاورزی، برای حفظ تولید پایدار و افزایش بهره‌وری ضروری است؛ این اقدامات می‌تواند امنیت غذایی، درآمد کشاورزان و توسعه اقتصادی استان را تضمین کند.
کاهش سطح زیر کشت گوجه‌فرنگی در کرمانشاه
فرهاد شریفی؛ معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: سطح زیرکشت گوجه‌فرنگی در استان در سال ۱۴۰۳ معادل ۳ هزار و ۷۷۵ هکتار بوده و در سال ۱۴۰۴ به ۳ هزار و ۳۵۱ هکتار کاهش یافته است، کاهش ۴۲۴ هکتاری عمدتاً ناشی از خشکسالی‌های چند سال اخیر و پائین بودن قیمت خرید محصول است که کشاورزان را با محدودیت‌های اقتصادی و تولیدی جدی مواجه کرده است.
وی افزود: برای تولید هر هکتار گوجه‌فرنگی، استفاده متوسط ۳۵۰ کیلوگرم کود اوره، ۱۵۰ کیلوگرم فسفات و ۲۰۰ کیلوگرم پتاس توصیه می‌شود، این میزان نهاده‌ها بر اساس نیاز واقعی گیاه و با تائید کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی تعیین شده و سطح کشت را از نظر کیفیت، مقاومت در برابر بیماری‌ها و بازدهی اقتصادی بهینه می‌کند.
معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه تصریح کرد: دسترسی به نهاده‌های کشاورزی از جمله کودهای شیمیایی مطابق نیاز گیاه و با تائید مرکز تحقیقات کشاورزی امکان‌پذیر است؛ این حمایت، مشابه دیگر محصولات زراعی، تضمین می‌کند که کشاورزان بتوانند با رعایت مقادیر توصیه‌شده، تولید پایدار و اقتصادی داشته باشند و ریسک تولید را به حداقل برسانند.
شریفی ادامه داد: با توجه به قراردادی بودن غالب کشت گوجه‌فرنگی در استان، بذر معمولاً از طریق شرکت‌های تولید رب و به‌صورت نشا تأمین می‌شود؛ بیش از ۹۵ درصد سطح کشت استان به شکل نشاکاری و با بهره‌گیری از سیستم نوین آبیاری نوار تیپ انجام می‌شود که موجب افزایش بهره‌وری نهاده‌ها، کاهش مصرف منابع آبی و افزایش عملکرد محصول در واحد سطح می‌شود.
وی اذعان کرد: سیستم نوین آبیاری نوار تیپ علاوه بر صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف آب، امکان کنترل مؤثر عوامل خسارت‌زا، بهبود کیفیت محصول و کاهش هزینه‌های تولید را فراهم می‌کند، این روش مدیریت بهتر منابع و نهاده‌های کشاورزی را برای کشاورزان تسهیل کرده و تولید اقتصادی و پایدار را تضمین می‌کند.
معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: از جمله مشکلات عمده کشاورزان که موجب کاهش استقبال آن‌ها از کشت گوجه‌فرنگی شده، خشکسالی‌های پی در پی و پائین بودن قیمت خرید اعلامی از سوی کارخانجات تولید رب است؛ با توجه به اینکه حدود ۹۰ درصد کشت استان قراردادی است، این مسائل تأثیر مستقیم بر انگیزه کشاورزان و میزان تولید کلی محصول دارد.
شریفی بیان کرد: برای افزایش بهره‌وری و کیفیت محصول، برنامه‌هایی از جمله استفاده از روش‌های نوین آبیاری (نوار تیپ) برای صرفه‌جویی در مصرف آب، مدیریت بهینه نهاده‌های کشاورزی و استفاده از بذرهای هیبرید با کیفیت بالا در دستور کار قرار گرفته است، این اقدامات به کشاورزان کمک می‌کند تا تولیدی پایدار و اقتصادی داشته باشند.
وی عنوان کرد: برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی و ترویجی برای ارتقای دانش و مهارت کشاورزان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ تلاش برای رسیدن به کشت ۱۰۰ در صد نشایی، آموزش بهره‌وری نهاده‌ها و آشنایی با تکنیک‌های نوین کشاورزی، گامی مؤثر در افزایش کمیت و کیفیت محصول و تضمین تولید پایدار گوجه‌فرنگی در استان خواهد بود.
معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه در پایان گفت: با توجه به نیاز روزافزون صنایع تبدیلی و بازار مصرف داخلی، تقویت این بخش و حمایت از کشاورزان از طریق ارائه نهاده‌ها و آموزش‌های تخصصی، می‌تواند امنیت غذایی و درآمد کشاورزان استان را تضمین کرده و نقش استان در تولید گوجه‌فرنگی کشور را ارتقا دهد.
کشت قراردادی تضمین‌کننده فروش و سود کشاورزان
اکبر میرزایی؛ کارشناس کشاورزی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: شرایط آب و خاک و اقلیم استان کرمانشاه به‌گونه‌ای است که کشت گوجه‌فرنگی در تمامی مناطق آن امکان‌پذیر بوده و کشاورزان از گرم‌ترین نقاط تا مناطق معتدل قادر به تولید این محصول هستند.
وی افزود: این ویژگی موجب شده است که گوجه‌فرنگی به یکی از محصولات پرکشت استان تبدیل شود؛ در واقع، محدودیتی از نظر زمین و شرایط طبیعی برای توسعه این محصول وجود ندارد و کشاورزان می‌توانند متناسب با نیاز بازار به تولید آن بپردازند.
این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: انتخاب رقم مناسب گوجه‌فرنگی وابسته به هدف تولید است، برخی کشاورزان همچنان از بذرهای محلی استفاده می‌کنند که اصلاح ژنتیکی روی آن‌ها صورت نگرفته و تنوع زیادی در شکل و کیفیت دارند، اما از نظر طعم مورد پسند بسیاری از مصرف‌کنندگان هستند.
میرزایی ادامه داد: در کنار ارقام محلی، ارقام آبدار بیشتر برای مصرف تازه‌خوری کشت می‌شوند؛ این محصولات بهدلیل بافت نرم و طعم مطلوب، در بازار فروش مستقیم مشتریان فراوان دارند، اما برای صنایع تبدیلی چندان مناسب نیستند و به‌سرعت دچار افت کیفیت می‌شوند.
وی با اشاره به اهمیت ارقام صنعتی، عنوان کرد: کارخانه‌های رب‌سازی معمولاً از ارقام خاصی استفاده می‌کنند که گوشتی‌تر هستند، بریکس بالاتری دارند و آب کمتری در ترکیب خود دارند، این ویژگی‌ها موجب می‌شود بازدهی تولید رب افزایش یافته و محصول نهایی کیفیت مطلوبی داشته باشد.
این کارشناس کشاورزی اذعان کرد: طی سال‌های اخیر کارخانه‌های رب‌سازی با کشاورزان قراردادهای مشخصی منعقد کرده‌اند و همین امر الگوی کشت قراردادی را در استان رایج کرده است، این روش موجب می‌شود کشاورز از بابت فروش محصول مطمئن بوده و کارخانه نیز مواد اولیه مورد نیاز خود را تضمین کند.
میرزایی بیان کرد: تجربه کشت قراردادی شباهت زیادی به قراردادهای قدیمی کارخانه‌های قند دارد که در آن کشاورزان با تعهد به تحویل محصول، از حمایت کارخانه برخوردار می‌شدند، این الگو اکنون در مورد گوجه‌فرنگی به‌خوبی در کرمانشاه اجرایی شده است.
وی تأکید کرد: طی پنج تا ۶ سال اخیر کشاورزان استان به‌طور گسترده با الگوی کشت قراردادی آشنا شده‌اند و نتایج آن مثبت بوده است، اجرای این روش باعث شده نوسانات بازار کمتر بر کشاورزان فشار وارد کند و ثبات اقتصادی بیشتری برای آن‌ها ایجاد شود.
این کارشناس کشاورزی خاطرنشان کرد: اگرچه گوجه‌فرنگی در دسته محصولات استراتژیک همچون گندم قرار نمی‌گیرد، اما نقش بسیار مهمی در تکمیل سود کشاورزان و تنوع سبد غذایی خانوارها دارد؛ این محصول بهدلیل مصرف بالا، همواره جایگاه ویژه‌ای در بخش کشاورزی استان داشته است.
میرزایی یادآور شد: گوجه‌فرنگی علاوه بر تأمین مواد اولیه صنایع تبدیلی و رب‌سازی، در مرحله برداشت نیز فرصت‌های شغلی فراوانی ایجاد می‌کند، نیاز به نیروی کار در این بخش باعث اشتغال‌زایی قابل توجهی شده و بسیاری از خانواده‌ها از این راه ارتزاق می‌کنند.
وی افزود: استمرار کشت گوجه‌فرنگی در کرمانشاه نشان‌دهنده اهمیت ویژه این محصول است؛ علاوه بر مزایای اقتصادی، گوجه‌فرنگی بخشی جدانشدنی از الگوی غذایی مردم محسوب می‌شود و همواره تقاضای بالایی برای آن در بازار داخلی وجود دارد.
این کارشناس کشاورزی در پایان گفت: کشاورزان کرمانشاهی با بهره‌گیری از تجارب گذشته و استفاده از ظرفیت صنایع تبدیلی، توانسته‌اند کشت گوجه‌فرنگی را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که هم سودآوری مناسبی برای آن‌ها داشته باشد و هم نقش مؤثری در تأمین نیاز غذایی جامعه ایفا کند.
صنایع تبدیلی راه نجات تولید گوجه‌فرنگی استان کرمانشاه
قباد کریمی؛ کشاورز کرمانشاهی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به مشکلات کشاورزان در زمینه کشت گوجه‌فرنگی، اظهار داشت: یکی از اساسی‌ترین چالش‌ها همزمانی برداشت محصول در مناطق مختلف است که منجر به افزایش عرضه، کاهش تقاضا و در نهایت افت قیمت می‌شود.
وی افزود: همین مسئله در کنار نقش پررنگ واسطه‌ها سود کشاورزان را کاهش داده و انگیزه آن‌ها را برای تداوم کشت این محصول کم‌رنگ می‌کند؛ علاوه بر این، کمبود آب و قطعی‌های مکرر برق نیز خسارات جدی به کشاورزان وارد کرده است.
این کشاورز کرمانشاهی ادامه داد: بهدلیل نبود برنامه‌ریزی منظم در تأمین انرژی، فرآیند آبیاری مزارع به شدت مختل می‌شود و این امر بر کیفیت و کمیت محصول تأثیر منفی می‌گذارد، همچنین آفات و بیماری‌هایی همچون مینوز و برخی بیماری‌های قارچی تهدیدی جدی برای کشاورزان هستند.
کریمی با بیان اینکه کشت گوجه‌فرنگی در استان کرمانشاه مزایای خاص خود را دارد تصریح کرد: در صورت مدیریت صحیح عرضه و تقاضا این محصول می‌تواند سودآوری مطلوبی داشته باشد؛ با این حال توصیه می‌کنم کشاورزان به سمت محصولاتی همچون زعفران حرکت کنند.
وی درباره راهکارهای افزایش بهره‌وری، اذعان کرد: آبیاری قطره‌ای بهترین شیوه برای کشت گوجه‌فرنگی است و زمین باید از مدت‌ها قبل برای کشت آماده شود؛ همچنین حمایت صنایع تبدیلی و خرید به موقع محصول می‌تواند از ماندن گوجه‌فرنگی روی دست کشاورزان جلوگیری کند.
این کشاورز کرمانشاهی خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته بخشی از محصول بهدلیل نبود مشتری روی زمین باقی می‌ماند اما طی سال‌های اخیر کارخانه‌های تولید رب گوجه‌فرنگی با وجود خرید محصول با قیمت پائین‌تر بخشی از این مشکل را کاهش داده‌اند.
کریمی با انتقاد از اختلاف چشم‌گیر قیمت خرید گوجه‌فرنگی از کشاورزان و قیمت فروش فرآورده‌های آن در بازار، بیان کرد: این موضوع هیچ تناسب و عدالت اقتصادی ندارد و همین مسئله یکی از عوامل اصلی کاهش سطح زیرکشت گوجه‌فرنگی در سال جاری بوده است.
روژین تاک، بزرگ‌ترین کارخانه رب خاورمیانه
امیر امیری؛ مدیرعامل شهرک صنعتی فرامان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به ظرفیت‌های صنایع تبدیلی استان کرمانشاه، اظهار داشت: این استان بهدلیل تولید بالای گوجه‌فرنگی، دارای چندین کارخانه بزرگ و کوچک رب است که نقش مؤثری در خرید محصولات کشاورزان و حمایت از تولید محلی ایفا می‌کنند.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین این واحدها، کشت و صنعت روژین تاک است که به‌عنوان بزرگ‌ترین کارخانه رب در خاورمیانه شناخته می‌شود، این مجموعه که در سال ۱۳۸۰ تأسیس و از سال ۱۳۸۲ به بهره‌برداری رسیده، روزانه بیش از ۴ هزار تن گوجه دریافت می‌کند.
مدیرعامل شهرک صنعتی فرامان ادامه داد: این کارخانه با بهره‌گیری از ماشین‌آلات اروپایی پیشرفته، تولیدات خود را مطابق با استانداردهای جهانی فرآوری و عرضه می‌کند تا علاوه بر حفظ کیفیت و رنگ محصول، ارزش‌افزوده بیشتری برای استان و کشاورزان ایجاد شود و بازار داخلی و خارجی را پوشش دهد.
امیری گفت: کارخانه هزار دشت سینا با برند «روزوش» در شهرستان صحنه و شهرک صنعتی آبباریک فعال است، این واحد با ظرفیت بالای تولید و تمرکز بر کیفیت و بسته‌بندی استاندارد، سهم قابل توجهی در فرآوری گوجه‌فرنگی استان دارد و نیاز بازار را به‌صورت مستمر تأمین می‌کند.
وی در پایان با اشاره به دیگر مراکز تولید رب، تصریح کرد: شرکت کشت و صنعت دشت پرامان واقع در جاده بیستون نیز یکی از کارخانه‌های فعال است که با استفاده از ظرفیت محلی، گوجه کشاورزان منطقه را خریداری می‌کند و علاوه بر تأمین نیاز بازار داخلی، از هدررفت محصول جلوگیری می‌کند و به رونق اقتصادی منطقه کمک می‌کند.
به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ مطالعه وضعیت تولید گوجه‌فرنگی در کرمانشاه نشان می‌دهد مشکل اصلی محدودیت منابع نیست، بلکه نبود هماهنگی میان کشاورزان، صنایع تبدیلی و بازار فروش است؛ ضعف در برنامه‌ریزی برداشت و توزیع محصول باعث نوسانات قیمت و کاهش انگیزه کشاورزان برای ادامه کشت شده است.
ایجاد سازِکارهای حمایتی منظم از جمله قراردادهای هوشمند خرید، سامانه‌های پیش‌بینی بازار و شبکه‌های توزیع منسجم می‌تواند هدررفت محصول را کاهش دهد و همزمان اشتغال‌زایی و سودآوری کشاورزان را افزایش دهد، به طوری که تولید اقتصادی و پایدار برای استان تضمین شود.
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای معرفی ارقام مقاوم و با بازدهی بالا، همراه با آموزش کشاورزان در بهره‌گیری از تکنیک‌های مدرن، می‌تواند کیفیت محصول و بازدهی تولید را ارتقا دهد؛ این اقدامات، پایه‌ای برای تولید پایدار و افزایش امنیت غذایی در استان خواهد بود.
با رویکرد جامع مدیریتی و همکاری بین‌بخشی، کرمانشاه می‌تواند جایگاه خود را در تأمین گوجه‌فرنگی کشور تثبیت کرده و اقتصاد محلی و صنایع وابسته را تقویت کند؛ تمرکز بر هماهنگی، آموزش و حمایت نهاده‌ای، کلید توسعه پایدار کشاورزی استان است.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!
