گیاهان دارویی، پیشران اشتغال و توسعه اقتصادی کرمانشاه

سمیرا احمدی‌پور در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به ظرفیت‌های اقلیمی و تنوع زیستی استان کرمانشاه، اظهار داشت: این استان به‌دلیل چهار اقلیم متنوع و شرایط آب و هوایی مناسب، بستری ایده‌آل برای کشت گیاهان دارویی در شرایط دیم و آبی فراهم کرده است. 

وی افزود: از سال ۱۳۹۰ توسعه علمی کشت گیاهان دارویی آغاز شد و اکنون سطح زیر کشت به حدود ۶ هزار هکتار رسیده است؛ محصولاتی مانند گشنیز، سیاه‌دانه، زیره سبز، آویشن، نعناع فلفلی، موسیر، مارچوبه، زنیان و بابونه در این عرصه تولید می‌شوند. 

مجری گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه تأکید کرد: گیاهان دارویی با نیاز آبی کم و سازگاری با خشکی، گزینه مناسبی برای جایگزینی محصولات پرمصرف آب هستند؛ این گیاهان می‌توانند ضمن کاهش مصرف منابع آبی، درآمد کشاورزان را تضمین کرده و نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی ایفا کنند. 

احمدی‌پور درباره بازار صادراتی گیاهان دارویی، گفت: کیفیت بالای محصولات موجب شده بخش عمده‌ای از تولیدات به کشورهای حوزه خلیج فارس، افغانستان، هند، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی صادر شود و در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی کاربرد گسترده داشته باشند. 

وی به توسعه صنایع تبدیلی استان کرمانشاه اشاره و بیان کرد: هم‌اکنون دو واحد فرآوری سورتینگ و یک واحد بسته‌بندی و تولید فرآورده‌هایی مانند رب و مربا در حال احداث است، این مراکز می‌توانند ارزش‌افزوده محصولات را افزایش داده و فرصت‌های اشتغال و بازارهای جدید ایجاد کنند. 

مجری گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه تصریح کرد: حمایت‌های دولتی شامل تسهیلات کم‌بهره و یارانه خرید بذر و نشا، به کشاورزان امکان می‌دهد با تجهیزات مناسب، کشت مؤثرتری انجام دهند؛ در صورت تداوم این حمایت‌ها، سطح زیر کشت می‌تواند تا یک‌هزار هکتار دیگر افزایش یابد و اشتغال پایدار و صادرات غیرنفتی را تقویت کند. 

احمدی‌پور به کشت زعفران و گل محمدی اشاره کرد و گفت: سطح زیر کشت زعفران به ۸۰۰ هکتار و تولید آن بیش از ۴ تن در سال رسیده است؛ همچنین ۲۷۶ هکتار گل محمدی با تولید سالانه ۵۰۰ تن کشت می‌شود که بخش قابل توجهی از آن صادر می‌شود. 

وی عنوان کرد: گیاهان دارویی نه‌تنها اشتغال و درآمد ایجاد می‌کنند، بلکه خواص درمانی و بهداشتی نیز دارند؛ تحقیقات نشان می‌دهند این محصولات در پیشگیری و کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون و مشکلات گوارشی مؤثر هستند. 

مجری گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه ادامه داد: صنایع آرایشی و بهداشتی نیز از این محصولات بهره می‌برند؛ ترکیبات گیاهانی مانند اسطوخودوس و بابونه در پیشگیری از پیری پوست و درمان مشکلات پوستی مؤثرند و ارزش اقتصادی محصولات استان را افزایش می‌دهند. 

احمدی‌پور درباره فناوری‌های فرآوری، گفت: روش‌هایی مانند استخراج عصاره با بخار آب و بهره‌گیری از فناوری نانو، کیفیت و بازدهی محصولات را ارتقا می‌دهد و آن‌ها را در بازارهای جهانی رقابتی‌تر می‌سازد. 

وی با اشاره به چالش‌های موجود اذعان کرد: کمبود مواد اولیه، محدودیت در فرآوری و ضعف در بازاریابی، مانع توسعه کامل ظرفیت‌های استان شده‌اند؛ نبود برندسازی استاندارد، رقابت محصولات در بازارهای داخلی و خارجی را تحت تأثیر قرار داده است. 

مجری گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه ادامه داد: تأمین اعتبارات برای خرید نهاده‌ها، یارانه و تسهیلات بانکی، سرمایه‌گذاری در فرآوری و ایجاد مراکز جمع‌آوری و بسته‌بندی، از راهکارهای مؤثر برای رفع این موانع و توسعه پایدار حوزه گیاهان دارویی است.

احمدی‌پور در پایان به ظرفیت گردشگری درمانی استان اشاره کرد و گفت: کشت گونه‌های سالم و ارگانیک، فرصت ارزشمندی برای جذب گردشگران و معرفی خواص درمانی گیاهان دارویی فراهم می‌کند و می‌تواند کرمانشاه را به یکی از قطب‌های اصلی این صنعت در کشور تبدیل کند. 

دستگاه‌های ذی‌ربط باید از کشت پرآب جلوگیری کنند

اکبر میرزایی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: برای توسعه کشت گیاهان دارویی، اجرای کلاس‌های ترویجی و آگاه‌سازی عمومی درباره اهمیت جنگل‌ها و مراتع به‌عنوان بسترهای توسعه اقتصادی و کشاورزی باید در دستور کار قرار گیرد، این اقدامات می‌تواند دانش بهره‌برداران را افزایش دهد و مدیریت پایدار منابع طبیعی را تقویت کند. 

وی افزود: برداشت بی‌رویه برخی گونه‌های گیاهی در معرض انقراض طی سال‌های اخیر باعث کاهش تراکم گونه‌های ارزشمند شده و خطر انقراض آن‌ها را جدی‌تر کرده است. اداره‌کل جهاد کشاورزی باید رویشگاه‌های در معرض تهدید را شناسایی و تحت حفاظت ویژه قرار دهد و برنامه‌های مرتعداری با تأکید بر گیاهان دارویی اجرا شوند. 

این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: توسعه پایدار گیاهان دارویی نیازمند توجه به ملاحظات محیط زیستی و اقتصادی است؛ حفاظت از گونه‌های بومی، مدیریت اصولی برداشت و ایجاد زیرساخت‌های مناسب فرآوری و بسته‌بندی می‌تواند علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان، اشتغال و ارزش‌افزوده اقتصادی ایجاد کند. 

میرزایی درباره شیوع آفات و برخی بیماری‌ها در جنگل‌های استان، بیان کرد: تغییرات اقلیمی، خطر آسیب‌پذیری جنگل‌ها را افزایش داده و بخش‌هایی از آن در معرض تخریب غیرقابل جبران قرار گرفته‌اند؛ ادره‌کل جهاد کشاورزی باید مقابله با آفات و بیماری‌ها را در مناطق آسیب‌پذیر در اولویت قرار دهد و بودجه‌های لازم توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اختصاص یابد. 

وی به کاهش شدید بارندگی طی یکی دو سال اخیر هم اشاره کرد و گفت: کاهش چشم‌گیر نزولات آسمانی در سال گذشته و بهار جاری مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرده و ادامه این روند می‌تواند منابع آبی استان را به بحران جدی تبدیل کند؛ دستگاه‌های ذیربط باید از کشت‌های پرآب در ماه‌های پیش رو جلوگیری کنند تا خسارت‌ها کاهش یابد. 

این کارشناس کشاورزی در پایان گفت: دستگاه‌های مسئول باید ضمن برنامه‌ریزی برای حفاظت از مراتع و جنگل‌ها، آموزش کشاورزان و بهره‌برداران را در اولویت قرار دهند؛ اطلاع‌رسانی درباره شیوه‌های بهره‌برداری پایدار و مدیریت منابع می‌تواند از تخریب بیشتر منابع طبیعی جلوگیری کند و اشتغال پایدار ایجاد کند. 

زمین‌های شیب‌دار با کشت دارویی احیا می‌شوند

زینب صفری در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به اهمیت احیای مراتع و استفاده از گیاهان دارویی، اظهار داشت: مراتع اغلب زمین‌های ناهموار دارند و کشاورزی سنتی در آن‌ها دشوار یا حتی غیرممکن است؛ استفاده از روش‌های نامناسب کشاورزی خود به تخریب پوشش گیاهی مراتع منجر می‌شود. 

وی افزود: طراحی شیوه‌های احیایی باید به گونه‌ای باشد که کمترین آسیب را به پوشش گیاهی وارد و در عین حال روند بازسازی مراتع را تسریع کند؛ انتخاب روش مناسب می‌تواند هم حفاظت از گیاهان موجود را تضمین کند و هم بهره‌وری مراتع را افزایش دهد. 

این کارشناس کشاورزی روش کپه‌کاری را به‌عنوان شیوه‌ای مؤثر برای مراتع شیب‌دار و تپه‌ای معرفی کرد و گفت: در این روش چاله‌های کوچکی کنده و بذر در آن‌ها قرار می‌گیرد، سپس با برگ و خاشاک پوشانده می‌شود تا بارندگی طبیعی موجب رشد گیاه شود. 

صفری تأکید کرد: اجرای این روش نیازمند قرق کامل مرتع و جلوگیری از ورود دام است؛ در صورت رعایت این نکات، شانس جوانه‌زنی و رشد گیاهان بالا می‌رود و مراتع به تدریج توان اکولوژیک و پوشش گیاهی خود را بازیابی می‌کنند. 

وی بیان کرد: به جای بذر می‌توان از نشا یا درختچه‌های مورد نظر استفاده کرد تا روند احیا سریع‌تر شود، اما در این حالت نیز رعایت قرق مرتع برای حفاظت از گیاهان ضروری است و بدون مدیریت مناسب نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود. 

این کارشناس کشاورزی در پایان گفت: انتخاب گونه‌های مناسب باید با توجه به بومی بودن گیاه، سازگاری با محیط، نیاز آبی و نقش آن در حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش انجام شود تا احیای مراتع هم پایدار و هم مؤثر باشد. 

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ ظرفیت کرمانشاه در حوزه گیاهان دارویی فراتر از تولید صرف است و می‌تواند به‌عنوان محرکی برای اقتصاد پایدار و اشتغال‌زایی منطقه عمل کند؛ بهره‌برداری هوشمندانه از این ظرفیت نیازمند برنامه‌ریزی راهبردی، سرمایه‌گذاری هدفمند و توجه همزمان به محیط زیست و نوآوری‌های فناورانه است.

با ترکیب توسعه صنعتی، حفاظت منابع طبیعی و ایجاد زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی، امکان ایجاد چرخه‌ای پویا از تولید، فرآوری و بازارسازی فراهم می‌شود که استان را در جایگاه ملی و حتی بین‌المللی تثبیت خواهد کرد؛ این رویکرد می‌تواند کرمانشاه را به نمونه‌ای موفق از توسعه پایدار کشاورزی و اقتصاد سبز تبدیل کند. 

افزون بر این، همگرایی میان بخش خصوصی، دولت و نهادهای علمی و تحقیقاتی می‌تواند جریان سرمایه‌گذاری و فناوری را به سوی کشاورزی مدرن هدایت کند و با بهبود کیفیت و استانداردسازی محصولات، سهم استان در بازارهای صادراتی افزایش یابد؛ این روند، علاوه بر تقویت اقتصاد محلی، توان رقابتی کرمانشاه در عرصه جهانی را ارتقا می‌دهد. 

همچنین توجه به جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی توسعه گیاهان دارویی، مانند ارتقای مهارت‌های بهره‌برداران، ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان و جوانان و ترویج دانش بومی، می‌تواند اثرات مثبت بلندمدتی بر کیفیت زندگی جوامع محلی داشته باشد و توسعه اقتصادی را با عدالت اجتماعی پیوند دهد. 

انتهای خبر/