«هنارانه» جشنی پاییزه برای شکرگزاری

عزیز مصطفایی در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع رسانی مرصاد، اظهار داشت: جشن نیمه پاییز بازمانده جشن مهرگان است چرا که این مراسمی برای شکرگزاری بوده است.

این دانش‌آموخته رشته مردم‌شناسی و کارشناس میراث ناملموس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کرمانشاه افزود: جشن در اصطلاح مردم‌شناسی در هر فصلی که اتفاق می‌افتد یک مرحله گذار است در واقع برگزاری جشن برای انسان‌ها به‌منظور آمادگی برای تغییر فصل برای ایجاد تسهیل‌گری است که خود را برای تغییرات آماده کنند.

وی ادامه داد: فصول سال یک نوع مرحله گذار است یعنی از یک مرحله باثبات چهار ماهه وارد فصل جدیدی می‌شویم که انسان باید برای تغییرات جوی خود را آماده کند.

مصطفایی ادامه گفت: مراحل گذار در زندگی انسان مثل تولد، بالغ شدن، ازدواج، حتی برگزاری مراسم عزا نوعی تسهیلگری برای واردشدن به فضای جدید زندگی است.

وی با اشاره به اهمیت میراث فرهنگی ناملموس، تصریح کرد: در مناطق زاگرس‌نشین و از جمله منطقه اورامانات استان کرمانشاه جشن شکرگزاری میوه انار برگزار می‌شود که هم فصل رسیدن و برداشت این میوه است و هم اینکه مردم برای پاییز و فصل سرما آماده می‌شوند.

مصطفایی با اشاره به اینکه جشن انار سال ۹۷ تحت عنوان هنارانه(انارانه) ثبت ملی شد، تصریح کرد: به این جشن علاوه بر تسهیل‌گری و همیاری عنصر دیگری تحت عنوان ورود گردشگران به آن اضافه شده که به تبع آن خانه‌های بوم‌گردی نیز رونق گرفته و مردم برای پذیرایی از آنها خودشان را آماده می‌کنند.

این استاد دانشگاه افزود: برخی این مراسم را اسلامی دانسته و ریشه آن را در تقدس انار در قرآن می‌دانند لذا شکرگزاری این نعمت گواهی بر این ادعاست.

وی گفت: برخی دیگر بر این باور هستند که آیین شکرگزاری انار بازمانده همان جشن آبانگاه است و نیایش‌ها و شکرگزاری‌های مرسوم در این جشن را نیز به بارش باران پیاپی در این ایام (در زبان محلی پله) نسبت می‌دهند.

وی گفت: مراسم شکرگزاری جشن انار برای همه مردم ایران قابل توجه است و اکنون شاهد هستیم که گردشگرانی از سراسر ایران و حتی خارج از کشور برای دیدن این جشن حضور پیدا می‌کنند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: عده‌ای دیگر از مردم مناطق استان کرمانشاه جشن نیمه پاییز را تحت عنوان جشن خاوندکار برگزار می‌کنند.

وی با بیان اینکه جشن شکرانه انار در نیمه پاییز صرفا یک جشن ساده نیست، بلکه جشنی است که فلسفه‌ای کهن پشت آن نهفته، خاطرنشان کرد: این میوه در بین مذاهب مختلف کرمانشاه از یارسان گرفته تا اهل تسنن و اهل تشیع جایگاهی مقدس داشته و یک میوه بهشتی است.

مصطفایی در بخش دیگری از سخنانش، افزود: در تقویم کوردی ابتدای فصول ۴۰ روزه است و ۳۰ روزه نیست و اکنون که در نیمه آبان قرار داریم در واقع ابتدای فصل زمستان محسوب می‌شود که مردم مناطق مختلف با آیین‌هایی آن را جشن می‌گیرند.

وی گفت: جشن آبانگاه زردتشتیان، جشن خاوندکار یارستانی و جشن انار اورامانات همگی بر اساس توپوگرافی و موقعیت جغرافیایی خاستگاه مناطق زاگرس‌نشین است.