به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ منطقه آزاد تجاری قصرشیرین، یکی از طرح‌های پرامید برای توسعه غرب کشور، با وجود تصویب رسمی، همچنان در پیچ و خم اجرا گرفتار است. 

علی‌رغم وعده‌های دولت و پیگیری‌های نمایندگان، این طرح تاکنون تنها در حد شعار باقی مانده و از زیرساخت‌های کلیدی بی‌بهره است. 

شهرستان‌های قصرشیرین، گیلانغرب و سرپل‌ذهاب، به‌عنوان مناطقی مرزی با ظرفیت‌های قابل توجه در زمینه صادرات، ترانزیت و جذب سرمایه‌گذاری، مدت‌هاست چشم‌انتظار فعال‌سازی کامل این منطقه آزاد هستند؛ اما در عمل، نه نقشه‌ای وجود دارد و نه عملیاتی واقعی صورت گرفته است. 

منطقه آزاد باید مبتنی بر طرح جامع اجرایی، اهداف مشخص و زیرساخت‌های قانونی و فنی راه‌اندازی شود؛ اما منطقه آزاد قصرشیرین حتی از داشتن یک نقشه جامع نیز محروم مانده است و این وضعیت، هم سرمایه‌گذاران را سر درگم کرده و هم مردم را نسبت به آینده ناامید کرده است. 

یکی از ارکان اساسی مناطق آزاد، استقرار گمرک فعال و تجهیز شده است که به عنوان محور فعالیت‌های تجاری عمل کند که با این حال، هنوز خبری از گمرک در قصرشیرین نیست و در نبود آن، فعالیت اقتصادی معنا و چارچوب حقوقی نمی‌یابد. 

از سوی دیگر، نبود سامانه ثبت آماری و ساختارهای نظارتی باعث شده منطقه آزاد قصرشیرین از حداقل شفافیت اقتصادی بی‌بهره باشد؛ ثبت دقیق کالاها، افراد و معاملات، از ارکان مهم سیاست‌گذاری و کنترل قانونی است، که در این منطقه نادیده گرفته شده است. 

وضعیت فعلی، برخلاف روح قانون مناطق آزاد است؛ قوانینی که ایجاد این مناطق را به عنوان موتور توسعه اقتصادی و اجتماعی تدوین کرده‌اند؛ اجرای ناقص و تبلیغاتی آن، نه‌تنها تأثیرگذار نیست، بلکه زمینه‌ساز بی‌اعتمادی عمومی نیز می‌شود. 

اقداماتی مانند پلاک‌گذاری خودروها بدون تأمین الزامات قانونی و زیرساختی، بیشتر از آنکه نشان از پیشرفت داشته باشد، نشانه‌ای از رفتارهای نمادین و نمایشی در مدیریت منطقه است که این روند نه‌تنها غیرمولد بلکه فاقد اثربخشی اجرایی است. 

شهرستان‌های  قصرشیرین، گیلانغرب و سرپل‌ذهاب در سال‌های اخیر با مشکلات اقتصادی، بیکاری جوانان و مهاجرت نخبگان مواجه بوده‌اند؛ توسعه واقعی منطقه آزاد می‌توانست به ایجاد اشتغال پایدار و حفظ سرمایه انسانی منجر شود، اما در فقدان برنامه‌ریزی اصولی، هیچ‌یک محقق نشده است. 

دولت، به‌ویژه دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، باید پاسخگوی وضعیت فعلی باشد، چرا علی‌رغم گذشت زمان قابل توجه، هنوز نقشه جامع تهیه نشده است؟ چرا گمرک مستقر نشده؟ و چرا آماری شفاف از فعالیت‌ها وجود ندارد؟ 

سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به ورود به منطقه هستند، به دلیل نبود زیرساخت، ریسک بالایی را متحمل می‌شوند؛ این ریسک، نتیجه مستقیم بی‌توجهی مسئولان اجرایی به الزامات قانونی منطقه آزاد است. 

وضعیت موجود نه‌تنها از منظر اقتصادی که از جنبه حیثیتی نیز برای دولت و مجلس مایه نگرانی است و وعده‌ای که عمل نشود، تنها سرمایه اجتماعی را تضعیف می‌کند؛ به‌ویژه در مناطقی که نگاه مردم به دولت همچنان پر از امید است. 

لازم است دولت با صداقت و جدیت، در اولین گام نسبت به تصویب و ابلاغ نقشه جامع منطقه آزاد قصرشیرین اقدام کرده و در ادامه، با استقرار گمرک و زیرساخت‌های مرتبط، زمینه فعالیت قانونی و اقتصادی واقعی را فراهم کند. 

توسعه منطقه آزاد قصرشیرین نه یک پروژه تجملی که یک نیاز فوری برای سه شهرستان مرزی است و بی‌شک فرصت‌سوزی در این زمینه، به معنای نادیده گرفتن عدالت توسعه‌ای و محروم‌ماندن بخش وسیعی از مردم کشور از حق رشد و رونق اقتصادی است. 

گلایه نماینده مردم در مجلس، شورای اسلامی از وضعیت  منطقه آزاد

فتح‌الله حسینی؛ نماینده مردم شهرستان‌های سرپلذهاب، گیلانغرب و قصرشیرین نیز در واکنش به وضعیت نابسامان منطقه آزاد اظهار داشت: پلاک‌گذاری خودرو در سفر شما برای ما ارزشمند بود و ارزشمند است، اما با کدام منطقه؟ 

وی افزود: سه کار اساسی در این منطقه انجام نشده است؛ نه طرح جامع وجود دارد، نه گمرک ایجاد شده، نه وارداتی صورت گرفته و نه ثبت آماری. جناب آقای رئیس‌جمهور، من انتظار دارم نسبت به این موضوع حتماً اقدام کنید؛ چرا دوستان به شما دروغ گزارش دادند؟ 

نماینده مردم شهرستان‌های سرپل‌ذهاب، گیلانغرب و قصرشیرین در مجلس شورای اسلامی در ادامه مطالبه ساماندهی وضعیت این منطقه ابراز داشت: ضرورت دارد ابتدا طرح جامع تصویب و ابلاغ شود، سپس اقدامات دیگر مانند ایجاد گمرک، ثبت آماری و جذب سرمایه‌گذاری نیز دنبال شود. 

بر اساس داده‌های رسمی منتشرشده توسط دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی، مساحت منطقه آزاد قصرشیرین بالغ بر ۵ هزار و ۴۰۰ هکتار تعیین شده است اما تاکنون این مساحت به صورت دقیق تفکیک و در قالب یک نقشه جامع اجرایی ابلاغ نشده است. 

به‌رغم اعلام تصویب این منطقه از سوی هیأت دولت، همچنان مرزبندی مشخص، کاربری‌ها و چارچوب فنی آن برای اجرا در دسترس نیست. همچنین برخلاف انتظار، امکاناتی نظیر گمرک، زیرساخت‌های تردد رسمی و سامانه‌های ثبت آماری نیز به مرحله عملیاتی نرسیده‌اند. 

منطقه آزاد قصرشیرین، در صورت مدیریت اصولی و توجه دلسوزانه دولت می‌تواند به مرکز ثقل تجارت مرزی و کانون تبادلات اقتصادی با عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس بدل شود؛ این منطقه، از لحاظ ژئوپلتیک و جغرافیایی، مزیتی بی‌نظیر دارد که تاکنون مغفول مانده است. 

نویسنده: مجتبی جنگلی‌نیا؛ فعال رسانه‌ای