
برنج دم نکشید، باد کرد؛
گرانی برنج در کرمانشاه و لزوم افزایش نظارتها
بازار برنج در کرمانشاه با گرانی شدید، احتکار و ضعف نظارت مسئولان مواجه است که مشکلات زیادی برای خانوارها ایجاد کرده است، کارشناسان بر لزوم افزایش نظارت و اصلاح ساختارهای تأمین برای کنترل بحران تأکید دارند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ بازار برنج در ماههای اخیر با نوسانات قیمتی قابل توجهی مواجه شده است؛ مسئلهای که موجب نگرانی خانوارها و ایجاد فضای بیاعتمادی در میان مصرفکنندگان شده و کالایی اساسی را به دغدغهای جدی برای اقشار مختلف مردم تبدیل کرده است.
عوامل متعددی مانند احتکار، ضعف نظارت، خریدهای هیجانی ناشی از تنشهای منطقهای و کاهش تولید داخلی، در شکلگیری این بحران مؤثر بودهاند؛ ترکیبی از عوامل ساختاری و مقطعی که موجب بیثباتی در عرضه و تقاضا شده است.
برخی کارشناسان بر این باورند که تأخیر در تصمیمگیری، نبود سازِکار شفاف برای توزیع و خلأ در سامانههای رصد کالا، به التهاب بازار دامن زده و برخورد با سودجویان، هنوز نتوانسته بازدارندگی لازم را در بازار ایجاد کند.
از سوی دیگر، بیتوجهی به تولیدکنندگان داخلی، عدم حمایت مؤثر از کشاورزان و ضعف در اجرای سیاستهای خرید تضمینی، موجب کاهش انگیزه تولید شده و وابستگی بیشتر به واردات، کشور را در برابر بحرانهای خارجی آسیبپذیرتر کرده است.
گزارشی که در ادامه میآید، نمایی روشن از وضعیت نابسامان بازار برنج در استان کرمانشاه ارائه میدهد؛ گزارشی مبتنی بر گفتگو با مسئولان صنفی، کارشناسان کشاورزی، نهادهای نظارتی و شهروندان، که بر لزوم اصلاح ساختارهای تأمین و توزیع این کالای اساسی تأکید دارد.
قیمت برنج روی شیب کاهشی
حمید اسفندیاری در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ وضعیت بازار برنج در استان کرمانشاه؛ اظهار داشت: در چند ماه اخیر، بازار با نوسانات زیادی روبهرو بوده که دلیل اصلی آن، التهابات جنگ ۱۲ روزه و جو روانی بازار بود.
وی افزود: اما در ۱۰ تا ۱۵ روز اخیر، روند قیمتها نزولی شده است و کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت انواع برنج ایرانی و خارجی را شاهد بودهایم، این روند کاهشی به کنترل نسبی بازار کمک کرده است.
رئیس اتحادیه برنج کرمانشاه درباره وضعیت تقاضا در بازار، تصریح کرد: هیجان اولیه خرید که ناشی از فضای جنگ و نگرانی بود، فروکش کرده و تقاضا بهطور محسوسی کاهش یافته است؛ اکنون بازار برنج عمدتاً در رکود قرار دارد و بخشی از رونق ناشی از توزیع کالابرگهاست.
اسفندیاری بیان کرد: دولت تأمین ارز برای واردات برنج را تضمین کرده و در ماههای آینده برنجهای نو از شمال و عنبربو وارد بازار میشود؛ همچنین خریدهای عمده خانوارها در روزهای گذشته، فعلاً نیاز به خرید مجدد را کاهش داده است.
وی گفت: اتحادیه همراه با سازمان صنعت، معدن و تجارت و دستگاههای مسئول از آغاز التهاب بازار وارد عمل شد و با توزیع گسترده برنج، اجازه نداد کمبودی ایجاد شود و بازار به ثبات نسبی رسید.
رئیس اتحادیه برنج کرمانشاه عنوان کرد: ورود جمعیت زیادی از پایتخت به شهرستانها در آغاز تعطیلات و نگرانی از کمبود کالا، موجب خریدهای هیجانی مردم شد که در مدت کوتاه، تقاضای زیادی ایجاد کرد.
اسفندیاری درباره راهکار تثبیت بازار، گفت: ممنوعیت واردات برنج خارجی به نفع تولید داخلی است و با ورود برنج نو، عرضه افزایش مییابد؛ پیشبینی میشود در صورت ادامه روند کنونی، قیمتها باز هم کاهش یابد.
وی توصیه کرد: مردم از خریدهای هیجانی خودداری کنند؛ برنج نیاز به نگهداری خاص دارد و ذخیره طولانیمدت آن میتواند باعث کاهش کیفیت، فساد یا آفتزدگی شود، خرید به اندازه مصرف چند ماه بهترین راه است.
گرانی برنج ریشه در احتکار دارد
اکبر میرزایی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ با اشاره به دلایل افزایش قیمت برنج در چند ماه اخیر، اظهار داشت: متأسفانه تولید داخلی برنج، بهویژه در شرایط فعلی، پاسخگوی کامل تقاضای بازار نیست.
وی افزود: در حال حاضر، تنها استانهای شمالی کشور و برخی مناطق استان خوزستان بهدلیل وضعیت آبی مناسب توان تولید برنج را دارند، اما حتی در صورت حداکثری شدن تولید نیز، پاسخگوی نیاز گسترده بازار داخلی نخواهند بود.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: در چنین شرایطی، ناگزیر هستیم برای تأمین نیاز بازار، به واردات برنج از کشورهایی مانند پاکستان، هند و تایلند روی بیاوریم؛ وارداتی که سالهاست نقش مؤثری در تأمین بازار بر عهده دارد.
میرزایی تصریح کرد: یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت برنج، احتکار و خودداری برخی توزیعکنندگان از عرضه برنج به بازار بود؛ با وجود اینکه قیمت رسمی تغییر نکرده بود، اما عرضه بهطور مصنوعی محدود شد.
وی با اشاره به تجربه خود در حوزه تنظیم بازار، گفت: در مقاطعی برخی فروشندگان، به امید افزایش نرخ، برنج موجود در انبارها را عرضه نمیکردند و همین مسئله باعث برهم خوردن تعادل بازار و افزایش تدریجی قیمت شد.
این کارشناس کشاورزی عنوان کرد: روابط تجاری ایران با کشورهای تولیدکننده برنج مانند پاکستان و هند برقرار است و مشکلی برای واردات از این کشورها وجود ندارد؛ لذا بهطور طبیعی نباید کمبودی در بازار دیده شود.
میرزایی خاطرنشان کرد: در واقع، آنچه موجب نوسان قیمت شده، بیش از آنکه به تحریم یا مشکلات ارزی مرتبط باشد، به نبود نظارت دقیق، ضعف در مدیریت توزیع و احتکار توسط برخی سودجویان مرتبط است که باید با آن برخورد شود.
وی ادامه داد: البته گاهی مشکلات حمل و نقل بینالمللی یا تنشهای منطقهای ممکن است اختلالاتی ایجاد کند، اما این موارد ناپایدار و جزئی هستند و نمیتوانند دلیل اصلی برای افزایش مداوم قیمت برنج تلقی شوند.
این کارشناس کشاورزی اذعان کرد: کشور در حال حاضر از ذخایر کالایی نسبتاً مناسبی برخوردار است، بسیاری از انبارها برای ۱۰ تا ۲۰ روز آینده ذخیره دارند و حتی برای برخی مناطق، پیشبینی تأمین دو تا سه ماهه نیز صورت گرفته است.
میرزایی تأکید کرد: سامانه جامع انبارها در گذشته نقش مهمی در کنترل موجودی برنج داشت، تمام انبارهای رسمی و حتی خصوصی در این سامانه ثبت شده بودند و موجودیها بهصورت کامل و برخط رصد میشدند.
وی گفت: از طریق این سامانه، هرگونه ورود و خروج کالا ثبت میشد و هرگونه جابهجایی مشکوک قابل رهگیری بود، همین سازَِکار سبب میشد امکان احتکار یا اختفای برنج از چشم ناظران بسیار محدود شود.
این کارشناس کشاورزی در پایان بیان کرد: برای جلوگیری از التهابات بازار، لازم است نظارت بر سامانه جامع انبارها تقویت شود و با هرگونه نگهداری بدون ثبت، انتقال غیرقانونی یا احتکار برنج، با قاطعیت و سرعت برخورد صورت گیرد.
نابسامانی قیمت برنج به دلیل کمتوجهی به تولید داخلی
محمد رضایی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ با اشاره به افزایش بیرویه قیمت برنج؛ اظهار داشت: افزایش غیرمنطقی قیمت برنج ایرانی و جهش نرخ برنج وارداتی، حکایت از بحرانی عمیق در بازار این کالای اساسی دارد.
وی افزود: اگرچه تحولات جهانی و نوسانات نرخ ارز بیتأثیر نیست، اما بخش عمده این نابسامانی از ناکارآمدی در مدیریت داخلی، بهویژه در حوزه تولید، ذخیرهسازی و توزیع ناشی میشود؛ مسئلهای که سالها مورد غفلت قرار گرفته است.
این فروشنده برنج ادامه داد: سال گذشته ذخایر مناسبی از برنج داخلی در اختیار بود، اما بهدلیل نبود سازِکار دقیق برای خرید و توزیع، تولیدکنندگان نتوانستند بازار را مدیریت کنند و در نهایت سود حاصل از گرانی به دست دلالان افتاد.
رضایی تصریح کرد: در این میان کشاورزان که باید سهم واقعی خود را از زنجیره تولید داشته باشند، متضرر شدهاند؛ آنها نهتنها از افزایش قیمت بهرهمند نشدند، بلکه حتی انگیزه خود را برای ادامه تولید از دست دادهاند.
به گفته وی، سیاست خرید تضمینی هم بهجای حمایت از کشاورز، بهدلیل قیمتگذاری نامتناسب و تأخیر در پرداختها، به عاملی برای نارضایتی تولیدکنندگان تبدیل شده و عملاً تأثیری در ثبات بازار نداشته است.
این فروشنده برنج بیان کرد: زمانی که حمایت مؤثر از تولید داخلی وجود نداشته باشد، طبیعی است که زنجیره تأمین ناپایدار شود؛ همین موضوع باعث شده بسیاری از کشاورزان از کشت برنج صرفنظر کنند یا به فعالیتهای غیرکشاورزی روی آورند.
رضایی در پایان گفت: تا زمانی که دولت از مداخلات مقطعی به تنظیمگری ساختاری عبور نکند و نگاه راهبردی به زنجیره تولید نداشته باشد، بازار برنج همچنان گرفتار چرخه گرانی، واسطهگری و بیعدالتی خواهد بود.
۷۰ مورد بازرسی از مراکز عرضه برنج در استان کرمانشاه
علیرضا لطیفی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: با همکاری و مشارکت دستگاههای ذیربط از جمله سازمان جهاد کشاورزی، اداره صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف، بسیج اصناف و سایر نهادهایی که در این زمینه مسئولیت مشترک داشتند، طی چند روز اخیر بیش از ۷۰ مورد بازدید میدانی از مراکز عرضه و فروش برنج انجام شد.
وی در ادامه با اشاره به نتایج حاصل از بازرسیها، افزود: در جریان این نظارتها، تخلفاتی از جمله گرانفروشی، کمفروشی و حتی مواردی از احتکار شناسایی و برای ۲۹ مورد، پرونده تخلف تشکیل شد که پس از طی مراحل قانونی، به صدور رأی انجامید.
سرپرست تعزیرات حکومتی استان کرمانشاه تصریح کرد: این گشتها بهصورت اقدام مشترک و در قالب دو شیفت صبح و عصر انجام شد و همکاران ما از دستگاههای مختلف بهطور مستمر در این عملیات نظارتی حضور داشتند.
وی خاطرنشان کرد: هدف اصلی از اجرای این گشتهای مشترک، کنترل بازار، پیشگیری از تخلفات، حمایت از حقوق مصرفکننده و ایجاد ثبات در قیمت کالاهای اساسی بهویژه برنج است و روند بازرسیها با جدیت ادامه خواهد یافت.
کاهش مصرف برنج بهدلیل افزایش قیمتها
فاطمه شهسواری در گفتگو با خبرنگار ما؛ درباره وضعیت خرید برنج، گفت: در ماههای اخیر قیمت برنج بهقدری افزایش یافته که خرید آن برای خانواده ما بسیار دشوار شده است، دیگر نمیتوانیم آزادانه هر نوع برنجی را که میخواهیم بخریم و بیشتر بهدنبال نمونههای ارزانتر یا برنجهای وارداتی هستیم.
وی افزود: برای جایگزینی برنج، بیشتر از حبوبات، سیبزمینی و ماکارونی استفاده میکنیم تا هزینهها را کنترل کنیم، اما این جایگزینها هرگز نمیتوانند جای برنج را بهطور کامل پُر کنند.
این شهروند کرمانشاهی ادامه داد: برنج ایرانی بهطور قابل توجهی گرانتر است و قیمت آن گاهی چند برابر برنج وارداتی میشود، اما من ترجیح میدهم برنج ایرانی مصرف کنم، چون کیفیت و طعم بهتری دارد.
شهسواری بیان کرد: اگر قیمتها همین روند را ادامه دهند، مجبور خواهیم بود مصرف برنج را به حداقل برسانیم یا حتی حذف کنیم، این موضوع تأثیر زیادی بر سلامت و کیفیت تغذیه خانواده ما خواهد داشت و بسیار نگرانکننده است.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ وضعیت فعلی بازار برنج در کرمانشاه نشان میدهد که مسائل اقتصادی تنها محدود به عوامل بیرونی نیست، بلکه ضعف مدیریت داخلی و نبود برنامهریزی دقیق، از مهمترین چالشها به شمار میروند.
برای ایجاد تعادل در بازار و تضمین دسترسی عادلانه مردم به این کالای حیاتی، لازم است نگاه کوتاهمدت کنار گذاشته شود و سیاستگذاران با دیدی بلندمدت و مبتنی بر تحلیلهای واقعی، اقدام کنند.
توجه به توسعه پایدار کشاورزی، ایجاد زیرساختهای مؤثر در ذخیرهسازی و توزیع و حذف دلالیهای مخل بازار، از مسیرهای اصلی بهبود شرایط هستند.
در نهایت، موفقیت در کنترل این بحران نیازمند همکاری مستمر و مسئولانه تمام بخشهای مرتبط و مشارکت فعال مردم در مصرف هوشمندانه است.
انتهای خبر/
درباره نویسنده
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!