به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ دیابت، این همراه خاموشِ پرهیاهو، سال‌هاست که با آدمی‌زاد هم‌زیستی می‌کند؛ بیماری‌ که اگرچه گاه سایه‌اش سنگین است، اما با تدبیر و توجه، می‌توان آن را به یاری تبدیل کرد، نه دشمن و چه تدبیری بالاتر از ورزش؛ این نشاط‌بخش‌ترین نسخه طبیعت برای بدن انسان؟

دلیل اهمیت ورزش برای دیابتی‌ها

ورزش، برای همه سودمند است، اما برای کسی که با دیابت زندگی می‌کند، اهمیتی دوچندان دارد، گویی تحرک، آفتاب دل است بر خانه تاریک قندهای سرکش.

ورزش منظم می‌تواند:

- قند خون را کاهش داده و کنترل کند؛ هنگام ورزش، سلول‌های عضلانی بدون نیاز به انسولین، قند را جذب کرده و می‌سوزانند.
- افزایش حساسیت به انسولین را سبب شود؛ بدین معنا که بدن بهتر و مؤثرتر به انسولین پاسخ می‌دهد.
- وزن را در محدوده مناسب نگاه دارد؛ چاقی یکی از عوامل تشدیدکننده دیابت است.
- سلامت قلب و عروق را تقویت کند؛ بیماران دیابتی در معرض بیماری‌های قلبی‌اند و ورزش در این میدان، نگهبانی وفادار است.
- خلق‌ و خو را بهبود بخشد و از افسردگی جلوگیری کند؛ دیابت مزمن می‌تواند روان را بیازارد؛ ورزش، تلطیف‌کننده روان است.

 ورزش‌های مناسب برای دیابتی‌ها

هر حرکتی که بدن را به جنبش درآورد، می‌تواند مفید باشد اما باید انتخابی آگاهانه داشت؛ حرکتی که سلامت را بپروراند، نه آن که آسیبی بر آن بیفزاید.

۱- پیاده‌روی، مادر همه ورزش‌ها: ورزشی ساده، بی‌نیاز از تجهیزات گران‌قیمت و قابل انجام در هر کجا؛ پیاده‌روی روزانه به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه می‌تواند تأثیر شگرفی در کنترل قند خون داشته باشد، صبحگاهان، در آغوش نسیم، یا غروب در سایه درختان، می‌توان دل را هم با خود به سیر و سلوک برد.

۲- شنا، تعادلی میان نشاط و بی‌وزنی: برای آنان‌که مفاصل‌شان توان فشارهای سنگین ندارد، آب مأمنی شفابخش است.
شنا نه‌تنها قلب را تقویت می‌کند، بلکه فشار زیادی به مفاصل وارد نمی‌سازد، و به کنترل وزن کمک می‌کند.

۳- دوچرخه‌سواری، در راه سلامت: خواه بر زین دوچرخه‌ای ثابت در باشگاه نشسته باشید، خواه در خیابان‌های شهر رکاب بزنید، این ورزش یکی از بهترین گزینه‌هاست، عضلات پا را تقویت می‌کند، انرژی می‌سوزاند و با تنظیم نفس، ذهن را آرام می‌سازد.

۴- یوگا، اتحاد جسم و جان: یوگا نه فقط یک ورزش، که فلسفه‌ای از توازن درون و برون است.
تمرینات یوگا با افزایش انعطاف، کاهش استرس و بهبود متابولیسم، در خدمت سلامت دیابتی‌هاست.

۵- تمرینات مقاومتی (با وزنه یا کش) برای تقویت عضلات: هرچه عضلات بیشتر، سوخت‌ و ساز بهتراست؛ هفته‌ای دو تا سه جلسه تمرین با وزنه‌های سبک یا کش‌های ورزشی می‌تواند کمک کند تا بدن بهتر با گلوکز برخورد کند.

پیش از آغاز، تدبیر لازم است

بی‌گدار به آب زدن، در هیچ امری خردمندانه نیست و در ورزش برای فرد دیابتی، دانستن و رعایت نکات ایمنی ضروری است.

۱- مشاوره با پزشک: پیش از هرگونه برنامه‌ریزی، فرد دیابتی باید با پزشک معالج خود مشورت کند، به‌ویژه اگر مشکلات قلبی، فشار خون بالا یا نوروپاتی (آسیب عصبی) دارد.

۲- بررسی قند خون پیش و پس از ورزش: اگر قند بسیار پایین باشد (کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)، ورزش خطرناک خواهد بود و ممکن است فرد دچار هیپوگلیسمی شود؛ بهتر است همیشه پیش از شروع ورزش قند خون اندازه‌گیری شود.

۳- حمل خوراکی شیرین برای مواقع اضطراری: همراه داشتن آبمیوه، قرص گلوکز یا یک میان‌وعده شیرین هنگام ورزش می‌تواند جان فرد را نجات دهد اگر دچار افت ناگهانی قند شد.

۴- کفش مناسب، جان‌پناه پاها: در دیابتی‌ها، پا عضوی است حساس و آسیب‌پذیر؛ انتخاب کفش ورزشی با کفی نرم، تهویه مناسب و اندازه دقیق ضروریست؛ پس از ورزش نیز باید پاها بررسی شوند تا زخم یا تاول ایجاد نشده باشد.

۵- آب‌رسانی کافی به بدن: کم‌آبی بدن می‌تواند قند خون را غلیظ‌تر و ورزش را دشوارتر کند، بنابراین نوشیدن آب پیش، هنگام و پس از فعالیت بدنی توصیه می‌شود.

تجهیزات مفید و ساده برای ورزش دیابتی‌ها

- کفش ورزشی مناسب با جوراب نخی
- دستگاه تست قند خون قابل حمل
- بطری آب شخصی
- ساعت هوشمند یا گام‌شمار برای پیگیری میزان فعالیت
- کش‌های تمرینی یا دمبل‌های سبک برای تمرین در خانه
- مت یوگا برای تمرینات کششی و مراقبه

سخن پایانی 

زندگی با دیابت، حکایتی از صبر و خودشناسی است و ورزش، در این مسیر، نه‌تنها راهی برای سلامت جسم، که سفری به سوی تعادل درون است.

اگرچه دیابت محدودیت‌هایی می‌آورد اما با ورزش، درهای تازه‌ای از توانایی گشوده می‌شود؛ این بیماری شاید مهمانی ناخوانده‌ باشد، اما با تغذیه درست، دارو و ورزش، می‌توان به او آموخت چگونه باید رفتار کند.

پس بیاییم جسم را به جنبش درآوریم، تا جان نیز نشاط یابد.

یادداشت به قلم شکیبا خاطری؛ فعال رسانه‌ای