خبرنگاری؛ آمیخته عشق و ایثار؛
کوزهگرانی که از کوزه شکسته آب میخورند
حرفه خبرنگاری به عنوان آمیختهای از عشق و ایثار از جمله مشاغلی است که فعالان این عرصه مصداق واقعی کوزهگرانی هستند که از کوزه شکسته آب میخورند.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ روز ۱۷ مردادماه، به عنوان روز خبرنگار، گرامیداشت و یادآور روز عزیزانی است که استمرار و پایداری حقیقت را به پایداری خود ترجیح داده و بیواهمه، همیشه در صحنههای تلخ و شیرینی که اتفاق میافتد حضور دارند و بدون هیچگونه توقعی قدم در مسیر پر فراز و نشیبی میگذارند که تشریح آن گویی در کلمات نمیگنجد و این خود خبرنگار است که از عالم پر ازدحام آن خبر دارد.
خبرنگاران همواره در عرصههای مختلف جامعه، همچون سایه در کنار مردم و با مسئولان در میدان حرکت میکنند و در واقع هیچکسی آنها را ندیده و دیده نمیشوند، اما همچنان با عشق و علاقهای که به کار و حرفه خود دارند، وقایع را به بهترین شکل ممکن به مخاطبان خود اطلاعرسانی میکنند، افرادی که با نگارش وقایع تلخ و شیرین با شادی مردم خندیده و با گریه آنها میگریند و سختیها را به جان میخرند در حالی که دغدغههای قشر خبرنگار کمتر از دغدغههای مردم نیست.
در روز ۱۷ مردادماه، قرار است خبرنگاران و روزنامهنگاران مورد توجه قرار گیرند و از زحمات آنها تجلیل شود؛ اما این روز، یک دنیا حرف دارد، حرفهایی که دنیایی از دردها بر آن تلنبار شده و عرصه را برای این قشر زحمتکش تنگ کرده است، بنابراین دردهای قشر خبرنگار زیاد است اما درمان کم دارند؛ لذا به مناسبت این روز مهم به گفتگو با سه تن از خبرنگاران و فعالان رسانهای نشستهایم که شرح آن در ادامه میآید؛
خبرنگاران به انجمنی برای پیگیری مطالبات صنفی نیاز دارند
فرزاد نویدی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ ضمن گرامیداشت یاد همه شهیدان به ویژه شهدای رسانهای، اظهار داشت: آرامش و امنیت کنونی جامعه ما مرهون جانفشانیها، ایثار و مجاهدت شهیدان والامقام است و بر همه ما واجب است که راه و آرمانهای این عزیزان را ادامه دهیم و همواره نام و یاد آنها را نیز گرامی بداریم.
دبیر خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان کرمانشاه عنوان کرد: فلسفه نامگذاری روز خبرنگار در ایران نیز شهادت محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در ۱۷ مردادماه سال ۱۳۷۷ است که در راه آزادی، آزادیخواهی و مبارزه با جهالت و نادانی به دست ایادی طالبان که از نحلههای فکری ارتجاع هستند، به شهادت رسید.
این فعال رسانهای اذعان کرد: در مورد مشکلات و دغدغههای خبرنگاران باید گفت برای رسانه کارکردهایی از جمله: اطلاعرسانی، فرهنگسازی و نقد تعریف کردهاند و از این رو ورود به مباحث و موضوعات این سه حوزه، جزو وظایف ذاتی یک رسانه است که جامعه انتظار دارد رسانهها به صورت دقیق، جامع و کامل به آن بپردازند؛ اما در این راه رسانهها و خبرنگاران نیز نیاز به یکسری زیرساخت و ابزار، امکانات و تجهیزات دارند تا به درستی بتوانند به رسالت و وظایف ذاتی خود بپردازند.
نویدی در رابطه با مشکلات خبرنگاران بیان کرد: مشکلات خبرنگاران را باید به دو بخش تقسیم کرد؛ نخست بخش صنفی مانند دیگر صنوف و دوم بخش تخصصی حوزه رسانه و خبر که هر کدام به صورت جداگانه قابل واکاوی هستند.
وی در ادامه افزود: در بخش صنفی، نداشتن مسکن، نبود امنیت شغلی، نداشتن بیمه، دستمزدهای پایین و محرومیت از تسهیلات رفاهی جزو خواستههای اصلی خبرنگاران استان کرمانشاه است که جا دارد مسئولان ذیربط به این حوزه ورود کرده و بخشی از این مشکلات و دغدغه خبرنگاران را برطرف سازند.
نویدی تصریح کرد: از آنجایی که اغلب خبرنگاران رابطه استخدامی شفاف و مشخصی با رسانهها ندارند، از این رو با مشکل جدی معیشت روبرو هستند و این موضوع باعث شده که در تأمین نیازهای اولیه زندگی نیز با مشکلاتی مواجه شوند که پیشنهاد میشود مسئولان رسانهها و دستگاههای ذیربط ساز و کاری برای این موضوع در نظر بگیرند تا نحوه فعالیت خبرنگاران با رسانهها در چارچوب قراردادهای مشخص انجام شود و از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود.
خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان کرمانشاه، اظهار داشت: از سوی دیگر، اصحاب رسانه و خبرنگاران همانند سایر صنوف نیاز به انجمنی برای پیگیری مطالبات و دغدغههای صنفی خود دارند که متأسفانه در استان کرمانشاه این تشکل وجود ندارد و خانه مطبوعات نیز نتوانسته نقش خود را در راستای رفع مشکلات صنفی خبرنگاران به خوبی ایفا کند و در این رابطه نیز ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی حوزه رسانه باید ورود جدی داشته باشد و به راهاندازی انجمن صنفی رسانهها کمک کند.
نویدی از رهاشدگی فضای رسانهای استان کرمانشاه یاد کرد و گفت: متأسفانه حوزه رسانه در استان کرمانشاه رها شده و فاقد راهبرد و نقشه راه است؛ متولیان این حوزه نیز توجهی به نقش رسانهها در امر توسعه ندارند و از این رو رسانههای استان آن تأثیرگذاری لازم را ندارند و نمیتوانند به خوبی به ایفای نقش بپردازند.
دبیر خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان کرمانشاه، تأکید کرد: مسئولان استان کرمانشاه درک دقیقی از کارکرد و نقش رسانهها ندارند و برای ارتقای جایگاه رسانهها نیز تلاش نمیکنند که این نوع نگاه باید به صورت جدی بازنگری شود و از طریق شورای اطلاعرسانی استان، ادارات و سازمانهای دولتی را نسبت به جایگاه و نقش رسانهها توجیه کرد.
این فعال رسانهای با اشاره به وظایف رسانهها، عنوان کرد: یکی از وظایف رسانهها نقد است، اما متأسفانه اغلب مدیران استان نقدپذیر نیستند و آستانه تحمل آنها پایین است و از رسانه تنها انتظار تعریف و تمجید دارند در حالیکه نقد و انتقاد یکی از کارکردها و وظایف اصلی رسانهها است.
وی افزود: گردش آزاد اطلاعات و دسترسی آسان به آمار و ارقام برای تهیه گزارش و خبر در چارچوب قوانین و مقررات نیز یکی از نیازهای خبرنگاران و رسانهها است که متأسفانه در استان کرمانشاه این دسترسی وجود ندارد و به سختی میتوان به آمار و ارقام دست یافت.
نویدی در پایان گفت: پیشنهاد میشود ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه مطبوعات به صورت جدی به موضوع ساماندهی رسانهها و رفع مشکلات آنها ورود کرده و افرادی را که در حوزه رسانه مشغول فعالیت هستند پایش کنند تا هر کسی در حوزه تخصصی خود فعالیت کند، چرا که متأسفانه اکنون شاهد آشفتهبازاری در حوزه رسانه هستیم که همه کسانی که به نوعی در رسانه مشغول بهکار هستند خود را خبرنگار مینامند در حالیکه تولید محتوایی ندارند و از این رو برای ارتقای جایگاه خبرنگاران و رسانهها باید این موضوع سامان یابد.
مشکلات مالی مهمترین دغدغه هر خبرنگاری است
فرحناز چراغی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: خبرنگار کسی است که از مردم میگوید و برای مردم قلم میزند و در همه شرایط طرف مردم و کنار آنها قرار دارد و برای رفع مشکلات مردم تلاش میکند.
پیشکسوت حوزه خبرنگاری در کرمانشاه عنوان کرد: خبرنگار تلاش میکند وقایع را به بهترین نحو ممکن نشان داده و صدای مردم را به گوش مسئولان مربوطه برساند و قلم یا هر وسیلهای که با آن خبررسانی میکند، به بهای اندک و ناچیز نمیفروشد.
چراغی اذعان کرد: خبرنگاری که به قدرت قلمش آگاه است، هیچگاه از این وسیله برای کسب منافع مادی و بیارزش استفاده نمیکند، چرا که قلم خبرنگار ارزشمند است همانطور که خداوند متعال در قرآن کریم به آن قسم خورده است.
این فعال رسانهای خاطرنشان کرد: بدون تردید مشکلات مالی مهمترین دغدغه هر خبرنگاری است و درآمد یک خبرنگار با وجود تلاشهای بسیار، در حد پایه حقوق اداره کار نیز نیست که بتواند با آن گذران زندگی کند و حتی حقوق خبرنگاری به کمتر از یکسوم پایه حقوق اداره کار نیز نمیرسد.
وی در ادامه افزود: دغدغه نان بسیاری از خبرنگاران را از ادامه راه باز میدارد، برای همین است که فضای رسانهای از وجود افراد با تجربه و توانمند بیبهره است و هر روز چهرههای تازهای را در این عرصه مشاهده میکنیم.
چراغی تصریح کرد: خبرنگاران با اندک درآمدی که دارند تنها با عشق به این کار میتوانند ادامه دهند و نداشتن امنیت شغلی را باید به دغدغه یک خبرنگار اضافه کرد چرا که با کوچکترین تغییر در مدیریت رسانه، این خبرنگار است که از تغییرات آسیب خواهد دید.
وی با تأکید بر مشکلات حوزه خبرنگاری بیان کرد: با توجه به نداشتن امنیت شغلی در حوزه خبرنگاری، خبرنگار همیشه شبیه مهره سوخته شطرنج کنار گذاشته میشود که متأسفانه تبعات زیادی در امور زندگی به دنبال دارد.
این فعال رسانهای اظهار داشت: نداشتن بیمه یکی از مشکلات افرادی است که وارد حوزه خبرنگاری میشوند و سامانه خبرنگاران کشور نیز متأسفانه با سختگیریهای متعددی که دارد باعث شده که بسیاری از خبرنگاران پیشکسوت تاکنون موفق به عضویت در آن نشوند.
چراغی با بیان ایرادات حوزه خبرنگاری گفت: از ایراداتی که میتوان بر خبرنگاری گرفت، این است که هر کسی با هر سطح سواد و دانشی، بدون کوچکترین گزینش وارد حوزه خبرنگاری و فعالیت رسانهای میشود، لذا این موضوع باعث شده که خبرنگار و بازاریاب در یک سطح قرار گرفته و تفاوتی بین این قشر زحمتکش با دیگران از دید بسیاری وجود نداشته باشد.
این خبرنگار کرمانشاهی خاطرنشان کرد: در استان کرمانشاه متأسفانه هیچ شناسنامه مدونی از فعالان جدی عرصه رسانه تا به امروز تهیه نشده است و بسیاری از خبرنگاران و افرادی که وارد حوزه خبرنگاری شدهاند، هیچگونه آموزشی ندیده و خود آنها نیز هیچ تلاشی برای یادگیری الفبای خبرنگاری نمیکنند.
چراغی در پایان گفت: احقاق حقوق مردم و لبخند رضایت آنها یکی از عوامل مهم برای ماندگاری خبرنگار در این شغل سخت و فرسایشی است چرا که افراد زیادی به راحتی وارد این حوزه شدند و خیلی زود میدان را رها کردهاند.
خبرنگاران از امنیت شغلی برخوردار نیستند
محبوبه علیآقایی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: در حوزه خبرنگاری همواره یکسری مشکلات و معضلات کلیشهای وجود دارد که همیشگی هستند و در سالهای آینده نیز همچنان شاهد این مشکلات خواهیم بود چرا که هیچ برنامه جدی از طرف مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ساماندهی معضلات و مشکلات خبرنگاران وجود ندارد.
خبرنگار خبرگزاری ایسنا در مرکز کرمانشاه عنوان کرد: اولین معضل بحث امنیت شغلی خبرنگاران است چرا که متأسفانه اکثر خبرنگاران قرارداد جدی و محکمی با رسانهای که در آن مشغول فعالیت هستند، ندارند به همین خاطر از امنیت شغلی برخوردار نیستند.
این فعال رسانهای اذعان کرد: مورد بعدی بحث بیمه است که متأسفانه خیلی از خبرنگاران با این معضل دست به گریبان بوده و بیمه نیستند لذا با توجه به اینکه خبرنگاری مشغلهای سخت است اما کمترین خبرنگاری از مزایای این کار بهرهمند میشود.
علیآقایی خاطرنشان کرد: کار رسانهای به خودی خود درآمد پایینی دارد و به تبع خبرنگاران نیز از درآمد پایین برخوردار هستند و همین باعث شده خیلی از رسانهها به سمت رپورتاژ بروند و عمده درآمدشان از این محل باشد که همین موضوع، استقلال رسانه را زیر سئوال میبرد که تا حد زیادی برای حوزه رسانهای کشور خوب نیست.
خبرنگار خبرگزاری ایسنا در مرکز کرمانشاه تصریح کرد: فارغ از مشکلات مادی که در حوزه خبر وجود دارد، در حال حاضر دغدغه اصلی اهل رسانه این است که هیچ فیلتری برای ورود افراد جدید به رسانه وجود ندارد و به جرأت میتوان گفت حرفه خبرنگاری در کشور ایران بی در و پیکرترین حرفه است و هر کسی ارداه کند ظرف یک ساعت یا نهایتاً یک روز میتواند در یک رسانه خبری مشغول به فعالیت شود.
وی در ادامه افزود: در حوزه خبری بدون اینکه شرایط اولیه از افراد خواسته شود و بدون اینکه گزینش ساده صورت گیرد به راحتی میتوان به حوزه رسانه و خبر ورود کرد و هیچ شرایط اولیهای برای ورود به رسانه در کشور وجود ندارد و این خیلی خطرناک است.
علیآقایی بیان کرد: اکنون در سطح جهان شاهد یک جنگ نرم هستیم و یکی از ابزارهای مهم این جنگ رسانه است، لذا بسیاری از کشورها ترجیح میدهند که به جای جنگ سخت و نظامی، جنگ رسانهای و نرم در پیش گیرند، چرا که جنگ رسانهای مزایای بسیار بیشتری دارد بدون اینکه هزینهای در بر داشته باشد و به راحتی میتوان روی افکار عمومی کشور مقابل اثر گذاشت و هر نوع عملیاتی توسط خود مردم کشور مورد هجوم، انجام داد.
این فعال رسانهای تأکید کرد: رسانه یکی از ابزارهای قدرتمند نبرد در جهان امروز است اما متأسفانه این اسلحه قدرتمند و فضا را بدون اینکه به صورت تخصصی بررسی کنیم و بدانیم به دست چه کسی میسپاریم و چه صلاحیتی دارد، برای ورود و فعالیت افراد مختلف باز میگذاریم.
علیآقایی تصریح کرد: در عرصه نظامی برای اینکه یک فرد وارد عرصه نظامی شود، شرایط سختی اعمال میشود، بنابراین اگر قبول داریم که امروزه عرصه جنگ، جنگ رسانه است، باید برای رسانه نیز سختگیریهایی اعمال شود که این عرصه مهم به دست افراد نااهل نیفتد.
علیآقایی افزود: برخی از افراد دارای تفکرات خطرناکی هستند، تفکراتی که میتواند به امنیت ملی، فرهنگ، اخلاق و جامعه آسیب برساند و به راحتی وارد عرصه رسانه شود، دست به قلم شده و تریبون پیدا کند.
خبرنگار خبرگزاری ایسنا با اشاره به نقش شبکههای اجتماعی در فضای مجازی، گفت: امروزه با وجود شبکههای اجتماعی، یکسری رسانههای غیر رسمی داریم که هر شخصی میتواند صفحه و شبکه خود را داشته باشد و این مورد نیز باید ساماندهی شده و به صورت جدی بررسی شود در حالی که تاکنون در عرصه رسانههای اجتماعی ساماندهی صورت نگرفته است.
فعال حوزه رسانه در پایان اظهار داشت: عدم ساماندهی و نبود فیلترهای قانونی در عرصه فضای مجازی، مهمترین دغدغه و معضل برای رسانه و عرصه خبرنگاری است لذا باید اقدامات جدی برای کنترل این فضا صورت گیرد و با ایجاد سامانه جامع رسانهای کشور به تنهایی، این مشکل حل نخواهد شد و خود اهالی رسانه با حفظ استقلال باید برای ساماندهی این موضوع به دولت کمک کنند.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ شغل خبرنگاری رسالتی الهی، اجتماعی و انقلابی است که به آسانی بر دوش کسی قرار نگرفته است، لذا کسانی که به حرفه خبرنگاری روی میآورند، قطعاً در رابطه با مسائل اجتماعی جامعه دغدغهمند هستند، به همین خاطر به واسطه حرفه کاری که دارند میتوانند از حد و مرزها فراتر رفته و وقایع و رویدادهای روز جامعه را برای مردم بیان کنند و به نوعی با روایت واقعی و مسئولانه رویدادها، وظیفه روشنگری اذهان عمومی را بر عهده دارند؛ اما نباید فراموش کرد دغدغههای راویان حقیقت، به واقع پررنگتر از نگارش حقایق است و مشکلات این قشر زحمتکش نیازمند توجه ویژه از سوی مسئولان است.
انتهای خبر/