علیرضا مرادی‌بیستونی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: کاروانسراها فضاهایی هستند که در گذشته‌های دور مورد توجه قرار می‌گرفتند و حکام به خاطر کاروانیانی که در طول مسیر بودند اقدام به ایجاد کاروانسراها کردند. 

کارشناس پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه افزود: آخرین اقداماتی که به صورت بارز و شاخص در رابطه با کاروانسراها رخ داد در زمان شاه عباس صفوی بود که وی در دوره زمامداری خود ۹۹۹ کاروان‌سرا را در مسیر خراسان تا عتبات عالیات تأسیس کرد. 

وی گفت: این کاروانسراها در مسیرهای مختلف با معماری‌های متفاوت با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه ساخته شده‌اند به عنوان مثال در بعضی از مناطق کاروان‌سراها از سنگ و در برخی دیگر همچون کرمانشاه از آجر، سنگ و گچ نیم‌کوب ساخته می‌شدند. 

مرادی‌بیستونی خاطرنشان کرد: از آنجایی که کرمانشاه در مسیر عتبات عالیات قرار دارد کاروان‌سراهای موجود در استان بیشتر در این مسیر ساخته می‌شدند از جمله این کاروان‌سراها می‌توان به کاروان‌سرای بیستون، کاروان‌سراهای کرمانشاه، کاروانسرای ماهیدشت، کاروان‌سرای اسلام‌آبادغرب و کاروانسرای قصرشیرین اشاره کرد.

وی افزود: فاصله هر یک از این کاروانسراها با یکدیگر یک منزل، حدوداً بین ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر بوده است و شکل معماری کاروانسراها نیز ممکن بود دو یا چهار ایوانی باشد که بیشتر وابسته به خدماتی بود که آن کاروانسرا به مهمانان خود ارائه می‌داد. 

این کارشناس پژوهشی میراث فرهنگی تصریح کرد: این کاروانسراها فضاهایی در اطراف خود داشتند که در واقع باراندازهایی برای کاروانیانی بودند که دیر وقت به کاروانسراها می‌رسیدند، درب‌های کاروانسراها در زمان‌های معینی بسته می‌شدند و هر کاروان نیز دارای برجک‌هایی بود که به دو منظور محافظت و نشان دادن راه در اطراف آن ساخته شده بودند. 

وی با بیان اینکه کار هر کاروانسرا در واقع ارائه خدمات به مهمانان و مسافرانی بود که در مسیر خود به سوی مقصد از آن گذر می‌کردند، ادامه داد: امروزه در کرمانشاه سه کاروانسرای شاخص وجود دارد که عبارتند از کاروانسرای شاه‌عباسی بیستون، ماهیدشت و کاروانسرای قصر شیرین. 

مرادی‌بیستونی گفت: اداره میراث فرهنگی و گردشگری کار مرمت این کاروانسراها را در دهه‌های اخیر به انجام رسانیده است و در حال حاضر کاربری‌هایی به دو کاروانسرای استان اعطا شده و این مراکز مشغول فعالیت هستند. 

وی افزود: در زمان‌های گذشته عمل پسندیده وقف در کرمانشاه بسیار شایع بود از این رو تعداد کثیری از کاروانسراهای موجود در استان وقفی هستند لذا هزینه‌ای که بابت وقف این کاروانسراها عاید می‌شود باید در راه خدمت‌رسانی به زائران عتبات عالیات خرج شود.

این کارشناس پژوهشی میراث فرهنگی گفت: در کتیبه شیخ علی‌خان زنگنه که در بیستون واقع شده است بر موضوع وقف کاروان‌سرای بیستون تاکید شده است در این کتیبه آمده که بخشی از درآمد حاصل از زمین‌های موقوفه‌ای که در اطراف این کاروانسرا وجود دارند باید به مرمت این کاروانسرا اختصاص پیدا کند.

وی گفت: از آنجا که این کاروانسراها به ثبت آثار ملی رسیده‌اند اداره میراث فرهنگی اقدام به مرمت آنها کرده و کاربری‌هایی را برای آنها تعریف کرده و کاربری تعریف‌شده کنونی برای کاروانسرای بیستون همچون ایام قدیم ارائه خدمات به مهمانان، گردشگران، مسافران و زائران است.

مرادی‌بیستونی تصریح کرد: کار مرمت کاروانسرای بیستون انجام پذیرفته و به هتل لاله بیستون واگذار شده است که در حال حاضر در حال فعالیت و خدمات‌رسانی است و کار مرمت کاروانسرای ماهیدشت نیز به پایان رسیده اما هنوز واگذاری آن صورت نگرفته است همچنین میراث فرهنگی کار مرمت کاروانسرای قصر شیرین را نیز به اتمام رسانده و از آنجا که این کاروانسرا وقفی است اداره اوقاف و امور خیریه آن را به کسبه و بازاریان سپرده تا در آن فعالیت کنند.

انتهای خبر/