به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان هویت تاریخی و فرهنگی کشور، نقشی اساسی در توسعه فرهنگی و اقتصادی استان‌ها دارد.

استان کرمانشاه نیز با بیش از ۴ هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی ثبت‌شده، جایگاه ویژه‌ای در میان استان‌های دارای تمدن کهن دارد؛ اما حفاظت از این آثار، رسیدگی به بافت‌های تاریخی، ساماندهی گردشگری و رفع مشکلات حریم‌ها، همواره از دغدغه‌های اصلی مدیران این حوزه بوده است.

در همین رابطه، برای بررسی وضعیت کنونی میراث فرهنگی استان کرمانشاه، اقدامات صورت‌گرفته و برنامه‌های آینده، با داریوش فرمانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان کرمانشاه به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌آید:

مرصادنیوز: میراث فرهنگی استان کرمانشاه برای مقابله با حفاری‌های غیرمجاز و قاچاق اشیای تاریخی چه اقداماتی انجام داده است؟

فرمانی: حفاظت از میراث فرهنگی وظیفه‌ای ملی است و صرفاً بر عهده اداره‌کل نیست. ما در استان کرمانشاه بیش از ۴ هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی داریم و اگر بخواهیم برای هر محوطه نگهبان بگذاریم، به بیش از ۸ هزار و ۴۰۰ نیروی حفاظتی نیاز داریم که عملاً در هیچ شرایط اقتصادی ممکن نیست. بنابراین باید از ظرفیت مردمی و آگاه‌سازی عمومی استفاده کنیم تا مردم خود را حافظ هویت و شناسنامه فرهنگی خود بدانند.

در حال حاضر یگان حفاظت ما با تعداد محدود نیروها در سطح استان فعال است. نیروهای انتظامی و پاسگاه‌ها نیز در بسیاری موارد با ما همکاری دارند. همچنین بیش از ۴۰۰ انجمن میراث فرهنگی در روستاها و شهرستان‌ها داریم که به‌صورت داوطلبانه در کشف و گزارش حفاری‌های غیرمجاز همکاری می‌کنند.

سال گذشته نیز چندین باند حفاری غیرمجاز با همکاری نیروی انتظامی شناسایی و بیش از ۲ هزار قلم شیء تاریخی از آن‌ها کشف و ضبط شد.

مرصادنیوز: مجوزهایی که میراث فرهنگی در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی صادر می‌کند، بر چه مبنایی است؟

فرمانی: متقاضیان ابتدا درخواست خود را در سامانه ثبت می‌کنند و پرونده در کمیته فنی سرمایه‌گذاری با حضور مدیر، معاونان و کارشناسان بررسی می‌شود. اگر طرح توجیه داشته باشد، موافقت اصولی صادر و استعلام از ۱۳ دستگاه انجام می‌شود تا در نهایت مجوز اجرا صادر شود. ما از سرمایه‌گذاران استقبال می‌کنیم و هیچ برخورد سلیقه‌ای وجود ندارد. هدف ما حمایت از طرح‌های گردشگری در چارچوب ضوابط قانونی است.

در حوزه صنایع‌دستی نیز متقاضیان پس از شرکت در دوره‌های آموزشی یا آزمون مهارت، موفق به دریافت کارت شناسایی یا پروانه تولید می‌شوند.

مرصادنیوز: در زمینه تسهیلات حمایتی برای هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی چه اقداماتی انجام شده است؟

فرمانی: سال گذشته بیش از ۹۰۰ نفر برای تسهیلات مشاغل خانگی ثبت‌نام کردند اما منابع بانکی فقط پاسخگوی حدود ۲۰۰ پرونده بود. با وجود محدودیت اعتبارات، در مجموع ۸۸ میلیارد تومان تسهیلات در حوزه صنایع‌ دستی و بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان در حوزه گردشگری از محل تبصره ۱۸ پرداخت شد.

همچنین طی یک سال گذشته ظرفیت اقامتی استان از ۴ هزار و ۸۰۰ تخت به ۷ هزار و ۴۰۰ تخت افزایش یافت که رشد چشم‌گیری برای زیرساخت‌های گردشگری محسوب می‌شود.

مرصادنیوز: برخی فعالان از سنگ‌اندازی‌ها در روند دریافت تسهیلات گلایه دارند. آیا این موضوع صحت دارد؟

فرمانی: ممکن است در برخی مراحل کارشناسی اختلاف‌نظر یا تأخیر پیش آید اما سیاست کلی اداره‌کل میراث فرهنگی رعایت عدالت و شفافیت است. من شخصاً بر عدالت اداری تأکید دارم و اگر حقی از کسی ضایع شود، پیگیری می‌کنم. محدودیت منابع بانکی باعث نارضایتی برخی متقاضیان می‌شود، اما بنا بر این نیست که کسی از روند اعطای تسهیلات محروم شود.

مرصادنیوز: یکی از چالش‌ها، موضوع تعیین حریم آثار تاریخی است. چرا برخی مردم نسبت به این موضوع معترض‌اند؟

فرمانی: تشخیص حریم آثار تاریخی صرفاً بر عهده کارشناسان میراث فرهنگی است و مردم نمی‌توانند در این زمینه قضاوت کنند. در مواردی که آثار دارای حریم مصوب هستند، تعیین محدوده بر اساس گمانه‌زنی علمی انجام می‌شود و جای تردید ندارد. در سایر موارد که حریم به‌صورت موقت تعیین می‌شود، ممکن است در بازنگری‌ها تعدیل یا اصلاح شود تا هم از اثر حفاظت شود و هم مشکلات مردم کاهش یابد.

مرصادنیوز: وضعیت خانه‌های تاریخی در کرمانشاه چگونه است؟

فرمانی: هشت خانه تاریخی از جمله خانه خواجه‌ باروخ، خانه فیض‌ مهدوی و خانه حاج‌ آخوند مرمت و به بخش خصوصی واگذار شده‌اند. تعدادی دیگر نیز با نظارت میراث فرهنگی توسط مالکان در حال مرمت و بهره‌برداری به‌عنوان اقامتگاه بوم‌گردی هستند.

مرصادنیوز: درباره آب اطراف طاق‌بستان و احتمال آسیب به سنگ‌نگاره‌ها توضیح می‌دهید؟

فرمانی: آب طاق‌بستان از گذشته در مسیر طبیعی خود جاری بوده و میراث فرهنگی هیچ مسیری جدید ایجاد نکرده است. پیش‌تر مسدود شدن مسیر باعث نفوذ آب به بدنه سنگ‌ها می‌شد اما اکنون با بازگشایی مسیر طبیعی، فشار از روی بدنه برداشته شده است. بنابراین خطر خاصی متوجه اثر نیست.

مرصادنیوز: پروژه تله‌کابین طاق‌بستان در چه وضعیتی است؟

فرمانی: مقرر شده شهرداری نقشه‌های اجرایی و جزئیات کامل را به معاونت میراث فرهنگی کشور ارسال کند تا بررسی نهایی انجام شود. مدارک فعلی ناقص بوده و بررسی نهایی منوط به تکمیل مستندات است. در صورت تائید شورای فنی وزارتخانه، تصمیم نهایی گرفته خواهد شد.

مرصادنیوز: اختلافات میراث فرهنگی و شهرداری در خصوص مسیر قطار شهری به کجا رسید؟

فرمانی: از زمان توقف پروژه تاکنون هیچ‌گونه پیگیری رسمی از سوی مجریان قطار شهری به اداره‌کل ارائه نشده است و ما در دو سال اخیر طرح جدیدی در این زمینه دریافت نکرده‌ایم و شهرداری برای موضوع قطار شهری تاکنون به میراث فرهنگی مراجعه نکرده است.

مرصادنیوز: در شکارگاه خسرو پرویز، برخی نرده‌ها و حفاظ‌ها برداشته شده‌اند و مردم از نبود نظارت گلایه دارند. علت چیست؟

فرمانی: نرده‌ها برای حفاظت نصب شده بودند اما متأسفانه برخی از آن‌ها به سرقت رفتند. در حال حاضر نیز نیروهای یگان حفاظت به‌صورت گشت دوره‌ای در محوطه حضور دارند، اما کمبود نیرو مانع از استقرار دائمی نگهبان در همه آثار است.

مرصادنیوز: انتصاب‌ها در اداره‌کل میراث فرهنگی استان بر چه اساسی انجام می‌شود؟

فرمانی: از روزی که مسئولیت گرفتم، هیچ فردی را از خارج از بدنه سازمان منصوب نکرده‌ام. ملاک اصلی من صلاحیت اخلاقی، توانمندی فنی و شناخت از نیروهای داخلی مجموعه بوده است.

مرصادنیوز: شایعاتی درباره رستوران دایه مطرح است واقعیت چیست؟

فرمانی: رستوران دایه از طریق شهرداری به سرمایه‌گذار واگذار شده و در زمان واگذاری از میراث فرهنگی استعلام نشده است. یگان حفاظت پس از مشاهده فعالیت غیرمجاز، کار را متوقف کرد و ما نیز سه بار شکایت رسمی در مراجع قضائی مطرح کرده‌ایم. پرونده اکنون در حال رسیدگی است.

مرصادنیوز: برخی معتقدند شب‌های جمعه در اطراف طاق‌بستان، فضا از حالت فرهنگی و خانوادگی خارج شده است. نظارت در این زمینه بر عهده کیست؟

فرمانی: محدوده داخلی طاق‌بستان زیر نظر میراث فرهنگی است، اما فضاهای بیرونی در محدوده شهری و زیر نظر شهرداری قرار دارد. لذا مدیریت این وضعیت باید توسط دستگاه‌های شهری انجام شود.

مرصادنیوز: وضعیت موزه‌های استان کرمانشاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

فرمانی: موزه‌های وابسته به میراث فرهنگی فعال‌اند و در حوزه مردم‌شناسی نیز آثار قابل توجهی دارند. سایر موزه‌ها نظیر آموزش و پرورش، کشاورزی یا پست، زیر نظر دستگاه‌های خود فعالیت دارند و ما نقش نظارت و هماهنگی داریم.

مرصادنیوز: در پایان، اگر خبر خوشی برای مردم کرمانشاه دارید، بفرمایید.

فرمانی: خوشبختانه چند پروژه بزرگ گردشگری با سرمایه‌گذاری بیش از یک‌هزار میلیارد تومان در حال اجراست. همچنین استان کرمانشاه سال گذشته بیش از ۱۴۰ رویداد گردشگری برگزار کرد که چهار مورد آن بین‌المللی بود.

خبر دیگر اینکه بعد از چندین سال، موزه بزرگ دفاع مقدس کرمانشاه با پیگیری و تأمین اعتبار از سفر ریاست‌جمهوری در حال تکمیل مطالعات است و ان‌شاءالله ظرف دو سال آینده افتتاح خواهد شد.

انتهای خبر/