نذری‌های ماه رمضان و محرم مشابهت دارند

اردشیر کشاورز در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»، اظهار داشت: در گذشته آداب و رسوم ماه مبارک رمضان به صورت ملی در همه جای ایران با تفاوت‌هایی جزئی انجام می‌شده است.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ کرمانشاه گفت: در گذشته و قبل از نمود وسایل ارتباط جمعی در جامعه تنها در بعضی از خانه‌ها و به ندرت رادیو وجود داشت که از طریق همان رادیو صاحب‌خانه و همسایگان بر اوقات شرعی سحر و افطار واقف می‌شدند.

وی گفت: دستگاه‌های مسئول در آن زمان مردم را به طرق دیگری در جریان زمان سحر و افطار قرار می‌دادند مثلاً در کرمانشاه و در تپه فتح‌علی‌خان جایی با نام خاک‌کن‌ها وجود داشت که در واقع غارهای کوچکی بودند که مردم برای دوده‌گرفتن از آنجا گچ و خاک سفید برمی‌داشتند که این باعث شده بود در این تپه غارهای کوچکی به وجود آیند.

کشاورز ادامه داد: ارتش آن زمان در نزدیکی این خاک‌کن‌ها توپی را مستقر کرده بود که تنها با باروت و نه با گلوله در اوقات شرعی سحر و افطار آن را به صدا در می‌آورد و مردم را از خوردن منع یا به خوردن مجاز می‌کرد.

وی تصریح کرد: روش دیگری که برای مطلع کردن مردم از اوقات سحر و افطار به‌کار می‌رفت استفاده از بوق حمام‌های عمومی بود در آن زمان حمام‌ها دارای بوقی بودند که صدای آن رساتر از صدای آژیر بود این بوق‌ها در وقت افطار و به‌ویژه سحر نواخته می‌شدند.

کشاورز بیان کرد: جارچی‌ها از دیگر افرادی بودند که سحرگاهان و قبل از اذان صبح در کوچه‌ها پرسه می‌زدند و با کوبیدن درب منازل آنها را از نزدیک‌شدن سحر و وقت اذان صبح مطلع می‌کردند که مشابه همین رسوم در روستاهای ایران و کرمانشاه نیز رایج بود.

وی افزود: تنوع خوراکی‌ها در ماه مبارک رمضان در گذشته بسیار به کدبانوی خانه بستگی داشت اما معمولاً در رمضان‌های قدیم گوشت پخته، خورش، رشته پلو، باقالی‌پلو، آش عباس‌علی، حلیم و دیگر غذاهای خوشمزه مطبوع و مقوی پخت می‌شد.

کشاورز عنوان کرد: در این ماه نذرهایی هم که پخته می‌شدند معمولاً شبیه به نذرهای ماه محرم و صفر بوده‌اند که از آن جمله می‌توان حلیم، شعله‌زرد و آش‌رشته و دیگر غذاهای نذری نام برد.

وی در بخش دیگری از سخنانش به مناجات‌خوانی سحر اشاره کرد و گفت: در مسجد وکیل‌الدوله که بعدها به‌دلیل حضور ترک‌ها مخصوصاً ترک‌های همدان در آن به مسجد ترک‌ها مشهور شد شخصی به نام علی‌خان تکلو که از بزرگان طوایف بود دعاهای ماه رمضان و علی‌الخصوص مناجات سحر را با صدای بسیار دلنشین می‌خواند و مردم را به وجد معنوی می‌رساند، مساجد در آن زمان بسیار رونق داشتند و تجمعات قرائت قرآن خانگی برقرار بودند.

این نویسنده کرمانشاهی خاطرنشان کرد: رویت هلال ماه رمضان و شوال نیز در اکثر مناطق کشور با سختی صورت می‌گرفت زیرا در آن زمان مردم به دستگاه‌های پیشرفته رویت هلال ماه مانند آنچه امروزه وجود دارد دسترسی نداشتند.

وی ادامه داد: مردم برای دیدن هلال ماه به روی پشت‌بام‌ها یا جاهای مرتفع می‌رفتند اگر در روستایی هلال ماه رویت می‌شد شخصی را با اسب به روستاهای دیگر می‌فرستادند تا رویت هلال ماه را به مردم آن روستاها گزارش دهد این روش‌ها و مراتب هرچند سخت و ابتدایی بودند اما در عین حال کاربردی و در نهایت نیز بسیار شیرین بودند.

انتهای خبر/