مهنوش بیگلری در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با تأکید بر جایگاه تاریخی استان کرمانشاه اظهار داشت: این استان از دیرباز خاستگاه آثار ارزشمند تاریخی بوده و ضروری است نسبت به حفظ این میراث گران‌بها که از گذشتگان به ما رسیده، توجه جدی صورت گیرد تا بتوان آن را به درستی به نسل‌های آینده منتقل کرد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه افزود: یکی از عوامل مهم در تخریب آثار تاریخی، بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله است که در گذشته نیز خسارات سنگینی بر بناهای کهن وارد کرده است؛ به‌عنوان نمونه، زلزله سال ۱۳۸۲ خرابی‌های جبران‌ناپذیری بر ارگ تاریخی بم وارد کرد.

بیگلری با اشاره به برخی نمونه‌های موفق طراحی سنتی گفت: در برخی مناطق، در سراسر دنیا، ساکنان محلی به‌صورت تجربی اقداماتی برای کاهش آسیب‌های ناشی از زلزله انجام داده‌اند که آثار آن در ایران در سقف‌های طاقی و گنبدی یا پی سنگی بناهایی کهن در پاسارگاد قابل مشاهده است.

وی تصریح کرد: اگرچه گذشتگان در ساخت و طراحی بناها تلاش کرده‌اند تا تاب‌آوری آن‌ها در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله متناسب با تجربیات گذشته افزایش پیدا کند، اما با توجه به ضعف دانش مهندسی، آثار تاریخی همچنان در برابر زمین‌لرزه آسیب‌پذیر باقی مانده‌اند.

این استاد دانشگاه رازی خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که بناهای تاریخی در برابر زلزله‌های شدید آسیب‌پذیر هستند و تنها راه کاهش خطرپذیری لرزه‌ای این بناها، پایش سلامت و بهسازی آن‌ها به روش‌های پیشرفته غیر مخرب متناسب با آثار میراث فرهنگی است. این مهم نیازمند مدیریت صحیح و علمی است.

وی تأکید کرد: نخستین گام در این مسیر، شناخت دقیق رفتار، فروپایگی مواد و مصالح و آسیب‌های وارد بر سازه‌های تاریخی در اثر عوامل مختلف است. باید مشخص شود که از میان تعداد قابل توجه آثار تاریخی ثبت‌ملی شده در استان، کدام‌ یک در برابر زلزله بیشتر در معرض خطر هستند تا با اولویت‌بندی، اقدامات لازم برای آن‌ها انجام شود.

بیگلری افزود: پس از شناسایی بناهای با اولویت‌ بهسازی بالا، باید ارزیابی‌های دقیق فنی و مهندسی بر روی آن‌ها انجام گیرد؛ مدل‌سازی زلزله، بررسی رفتار بنا تحت اثر زمین لرزه محتمل و شناسایی نقاط ضعف هر بنا، امکان مرمت اصولی با حفظ اصالت تاریخی و کمترین میزان مداخله را فراهم می‌سازد.

وی از اجرای یک پروژه پژوهشی چندساله در دانشگاه رازی تحت هدایت ایشان و آقای دکتر عشایری در گرایش مهندسی زلزله با همکاری بین‌المللی خبر داد و گفت: در قالب این طرح، مطالعات تخصصی بر روی ۱۰ مسجد تاریخی شهر کرمانشاه از جمله مساجد جامع، عمادالدوله، حاج شهبازخان، شازده، دولتشاه، آقا رحیم آل آقا، بنکدارها، هاشمی و همچنین دو بنای دبیرستان کزازی و تکیه بیگلربیگی انجام شده است که مطالعات بر تکیه بیگلربیگی همچنان ادامه دارد.

این دانشیار گروه مهندسی عمران دانشگاه رازی با اشاره به نتایج ارزیابی‌های انجام‌شده تأکید کرد: مسجد تاریخی عمادالدوله یکی از بناهایی است که بخش‌هایی از آن در برابر زلزله خطرپذیری بالایی دارد.

وی همچنین درباره وضعیت دبیرستان کزازی گفت: این بنا تاکنون به‌دلیل شدت پائین زلزله‌های تجربه شده دچار آسیب جدی نشده است، اما مطالعات اولیه نشان می‌دهند که به دلیل مداخلات انجام شده در ایجاد بازشوها در بنا، احتمال آسیب پذیری آن در زلزله‌های طرح بالاتر رفته و اکنون رفتار سازه در برابر زلزله طرح در دست مطالعه است.

انتهای خبر/