«هیهات منا الذله»، رمز مقاومت و هویت ملی

محمدباقر عباسی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: شعار «هیهات منا الذله» که از سرلوحه‌های عاشورایی امام حسین (ع) در روز عاشورا است، در فرهنگ شیعی و تاریخ معاصر ایران جایگاهی ویژه دارد؛ این شعار نه‌تنها پیام فردی آزادگی و مقاومت در برابر ظلم را منتقل می‌کند، بلکه در بستر اجتماعی و سیاسی ایران به چارچوبی هویتی و راهبردی بدل شده است. 

وی با اشاره به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، افزود: این جنگ عرصه‌ای بود که شعار عاشورایی «هیهات منا الذله» از حوزه کلام و خاطره به صحنه کنش ملی و انسجام اجتماعی منتقل شد؛ ریشه‌های معرفتی این مقاومت برگرفته از آموزه‌های قرآن است که عزت را ویژه خدا، رسول و مؤمنان دانسته و پذیرش ذلت را به معنای بریدن از سرچشمه عزت می‌داند. 

مسئول بسیج رسانه استان کرمانشاه تصریح کرد: منطق عاشورا در جمله «هیهات منا الذله» معیار ابدی برای تشخیص راه درست در مواجهه با باطل تعیین کرده است؛ معیاری که بر حقیقت‌محوری استوار است و نه مصلحت‌سنجی‌های مقطعی؛ حافظه جمعی ملت ایران، با قرن‌ها تجربه مقابله با ظلم، این شعار را به کد فرهنگی مقاومت تبدیل کرده است. 

عباسی درباره سازِکارهای عملی تبدیل این شعار به انسجام ملی، گفت: در جنگ ۱۲ روزه، نخست رهبری معنوی و سیاسی با معرفی مهاجم به‌عنوان «یزید زمان» و مدافعان به‌عنوان «یاران حسین»، انگیزه دفاع را به سطح تکلیف شرعی و اخلاقی ارتقا داد؛ دوم، شبکه‌های مردمی شامل مساجد، هیئات مذهبی، بسیج و گروه‌های جهادی بودند که به مراکز امداد و روحیه‌بخشی تبدیل شدند و ساختارهای همبستگی غیررسمی را فعال کردند؛ سوم، رسانه‌ها با استفاده از ادبیات عاشورایی، همبستگی را تقویت و ایثارگری را در چارچوب مقاومت حسینی روایت کردند. 

وی عنوان کرد: عملیات «هیهات منا الذله» در جنگ ۱۲ روزه از سه کانال اصلی محقق شد؛ مقاومت نظامی نیروهای مسلح که تحت فشار عقب‌نشینی نکردند، پایداری اجتماعی که مردم با همبستگی جبهه داخلی را مقاوم و هویت‌سازی معنوی که پیوند حادثه با عاشورا رنج و هزینه‌ها را به ارزش تبدیل کردند. 

مسئول بسیج رسانه استان کرمانشاه درباره پیامدهای راهبردی این انسجام، بیان کرد: دشمن دریافت که شکست نظامی مستلزم شکستن روحیه ملی است که با این سطح انسجام ناممکن است؛ این تجربه الگویی جهانی برای ملت‌های آزادی‌خواه قرار گرفت و شعار «هیهات» به بخشی از هویت سیاسی و فرهنگی ایران بدل شد. 

عباسی گفت: جنگ ۱۲ روزه تجلی یک پیمان تاریخی است که امت حسینی در طول قرون حفظ کرده‌اند؛ پیمان دفاع از حقیقت حتی به قیمت جان. انسجام ملی در آن روزها نه فقط واکنشی به تجاوز، بلکه امتداد یک حرکت قدسی بود که از کربلا آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. 

وی خاطرنشان کرد: ملت ایران نشان داد «هیهات منا الذله» برای او صرفاً یک شعار آئینی نیست، بلکه راهبرد بقا، کرامت و عزت است که بحران‌ها را به نمادهای ماندگار مقاومت بدل می‌کند؛ مردم ما «نپذیرفتن ظلم و ستم» را نه صرفاً واکنشی سیاسی، بلکه فرهنگی، نمادین، ساختاری نهادی و طریقتی وجودی می‌دانند. 

عباسی درباره بنیان‌های اعتقادی فرهنگ مقاومت، اذعان کرد: ارزش‌هایی مانند عزت، حق‌خواهی و مقاومت در برابر ظلم در متن دینی شیعی مقدس و غیرقابل معامله‌اند و معنای شهادت نیز در این نگرش فراشخصی است؛ شهادت پیوند با عالم ماوراء و شکل برتر زیستن است که انگیزه اخلاقی و وجودی برای مقاومت می‌سازد.

مسئول بسیج رسانه استان کرمانشاه به نقش خانواده و زنان در حفظ فرهنگ مقاومت اشاره کرد و افزود: خانواده‌ها نخستین نهاد انتقال ارزش‌ها هستند و زنان مبلغان اصلی اخلاقیات و متولیان مناسک یادبودها به شمار می‌آیند که پیوند نسل‌ها را مستحکم می‌کنند. 

عباسی در پایان گفت: امام حسین (ع) قله اخلاق و شاخص مقاومت جهانی است. پرچم ظلم‌ستیزی که شهدا و آزادگان با خون و مقاومت خود برافراشته‌اند، امروز نماد پایداری فرهنگی و سیاسی ملت ایران و الگوی الهام‌بخش آزادی‌خواهان جهان است. 

حجت‌الاسلام والمسلمین مجید سهرابی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: این حقیقتی آشکار و مسلم است که اربعین صرفاً یک آئین مذهبی نیست، بلکه سرمایه‌ای سترگ و راهبردی برای شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی و تقویت جبهه مقاومت در برابر استکبار جهانی به شمار می‌آید و نقش بی‌بدیلی در جهان اسلام دارد. 

وی افزود: اربعین حسینی با بهره‌گیری از فرهنگ بلند و معنوی عاشورا، روحیه مقاومت ملت ایران را در جریان جنگ ۱۲ روزه زنده نگه داشت و صحنه‌ای برجسته از وحدت و ایستادگی ملت در برابر دشمنان را به نمایش گذاشت و موجی از همبستگی ایجاد کرد. 

این کارشناس مسائل فرهنگی تصریح کرد: اربعین ندایی است برای بیداری و پایداری و مقاومت در جنگ ۱۲ روزه نیز برگرفته از فرهنگ عاشورایی و پیام ماندگار آن است؛ پیامی که همچنان در قلب ملت ایران و همه آزادگان جهان زنده است و راهنمای عمل آن‌ها است. 

سهرابی ادامه داد: در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، ایرانیان بار دیگر تجلی‌گاه شعار حماسی «هیهات منا الذله» شدند و با روحیه‌ای استوار و فداکار، ثابت کردند که شیعیان با تأسی از مکتب عاشورا هرگز زیر بار ظلم نخواهند رفت و عزت و کرامت خود را حفظ کردند. 

وی بیان کرد: شعار تاریخی «هیهات منا الذله» امام حسین (ع) که در صحرای سوزان کربلا طنین‌انداز شد، پس از گذشت ۱۴ قرن تنها به یک شعار صرفاً تاریخی محدود نمانده، بلکه به نمادی زنده از مقاومت در برابر ظلم و استکبار بدل شده است. 

این کارشناس مسائل فرهنگی افزود: این پیام جاودانه که از عمق جان شهدای کربلا برآمد، امروزه در قلب مبارزات آزادی‌خواهانه ملت‌های مسلمان و مستضعف جهان می‌تپد و الهام‌بخش آن‌ها است، همچنان که در انقلاب‌ها و قیام‌های معاصر نیز نقش مؤثری ایفا کرده است. 

عاشورا خط بطلانی بر ظلم و جور

سهرابی خاطرنشان کرد: عاشورای امام حسین (ع) با این شعار ماندگار، خط بطلانی بر تمام نظام‌های ظلم و جور کشید و درس عزت و آزادگی را به بشریت آموخت؛ این ندای آسمانی در طول تاریخ الهام‌بخش قیام‌های عدالت‌خواهانه بوده و در دوران معاصر نیز تجلی یافته است. 

وی گفت: مردم در انقلاب اسلامی با همان روحیه عاشورایی علیه طاغوت قیام کردند و رزمندگان در جنگ تحمیلی نیز با اتکا به این شعار، هشت سال در برابر استکبار جهانی ایستادگی و جان خود را در این مسیر فدا کردند. 

این کارشناس مسائل فرهنگی افزود: در جنگ ۱۲ روزه اخیر نیز این شعار الهام‌بخش مدافعان حریم ایران اسلامی بود و اجازه نداد دشمن به اهداف خود دست یابد؛ مردمانی که به تبعیت از مکتب حسینی با تمام توان مقاومت کردند. 

اربعین الگویی برای انسجام ملی جهان

سهرابی تأکید کرد: اربعین الگویی بی‌بدیل برای صدور انسجام ملی به جهان است و نشان می‌دهد که وحدت و اتحاد ملت ایران چگونه می‌تواند الهام‌بخش ملت‌های دیگر در مواجهه با تهدیدات و فشارهای خارجی باشد و مسیر روشنی را پیش روی آن‌ها قرار دهد. 

وی عنوان کرد: دشمن با این گمان که با انجام حمله‌ای غافلگیرانه و به شهادت رساندن تعدادی از فرماندهان نظامی ایران می‌تواند به اهداف خود برسد، به ایران حمله نظامی کرد؛ اما بار دیگر مردم ایران ثابت کردند که هرگز زیر بار ظلم نخواهند رفت. 

این کارشناس مسائل فرهنگی اذعان کرد: در جنگ ۱۲ روزه، همانند عاشورا، مسئله حق علیه باطل مطرح بود و نیروهای مقاومت و نظامی کشورمان در برابر تروریست‌هایی جنگیدند که از حمایت قدرت‌های استکباری برخوردار بودند و با اتکا به ایمان و شجاعت خود ایستادند. 

سهرابی تصریح کرد: مقاومت قهرمانانه ایرانیان به جهانیان اثبات کرد که شیعه در مسیر مکتب حسینی حرکت می‌کند و این راه را ادامه می‌دهد؛ راهی که بر اساس عدالت، آزادگی و ایثار بنیان نهاده شده است و همچنان زنده و پویا است. 

وی افزود: شعار «هیهات منا الذله» تنها یک شعار تاریخی نیست، بلکه استراتژی زنده و مؤثری برای مقابله با فشارهای امروز دشمنان به شمار می‌رود و الگویی برای مقاومت در برابر انواع تهدیدات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.

این کارشناس مسائل فرهنگی گفت: در این جنگ ۱۲ روزه، جوانان غیور نشان دادند که همانند شهدای کربلا از جان خود گذشتند تا دشمن را ذلیل و ناکام کنند؛ آن‌ها با ایمان و اراده راسخ خود، پشتوانه اصلی حفظ امنیت و استقلال کشور بودند. 

سهرابی ادامه داد: شهدا، سرداران و علما نمونه‌های کامل وطن‌پرستی در ایران اسلامی هستند و ایثارگری آن‌ها سندی ماندگار است که نسل‌های آینده باید از آن درس بگیرند و مسیر آن‌ها را ادامه دهند تا ایران سربلند باقی بماند. 

وی تأکید کرد: علما و مراجع تقلید همگی تأکید کرده‌اند که دفاع از وطن نه‌تنها یک وظیفه ملی، بلکه تکلیفی شرعی است؛ پیوند ناگسستنی میان دین و میهن‌پرستی که در جنگ ۱۲ روزه اخیر به وضوح مشاهده شد و وحدت ملی را تقویت کرد. 

این کارشناس مسائل فرهنگی خاطرنشان کرد: از کربلا تا جنگ ۱۲ روزه، زنجیره‌ای از مقاومت شکست‌ناپذیر شکل گرفته است؛ این مقاومت نمادی از اقتدار، پایداری و وفاداری به آرمان‌های بلند اسلام و ایران عزیز است که در طول تاریخ تداوم یافته است. 

سهرابی در پایان گفت: امروز ایران همان الگوی عاشورا را در برابر دشمنان بزرگ به اجرا می‌گذارد، با این تفاوت که جمهوری اسلامی علاوه بر پیروزی معنوی، در عرصه‌های سیاسی و نظامی نیز موفقیت‌های آشکاری کسب کرده است و نقش مهمی در معادلات منطقه‌ای دارد. 

فرهنگ عاشورا عامل پیروزی ایران در جنگ ۱۲ روزه

زهرا اسماعیل‌نژاد در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: ارتباط میان انقلاب اسلامی ایران و نهضت حسینی در ابعاد گوناگون و پراهمیت شکل یافته است؛ هر دو حرکت با هدف مقابله با ظلم و استبداد، بر حقانیت و عدالت تأکید کرده و به‌دنبال استقرار ارزش‌های اصیل اسلامی در جامعه بوده‌اند. 

وی افزود: شخصیت‌های محوری این دو نهضت، از جمله امام حسین (ع) و رهبران انقلاب اسلامی، نمونه‌های برجسته ایثار و فداکاری هستند که با مجاهدت و ازخودگذشتگی، تلاش کرده‌اند ارزش‌های اسلامی را احیا کرده و به نسل‌های آینده منتقل کنند. 

این کارشناس مسائل فرهنگی عنوان کرد: شعارها و آرمان‌های مشترک این دو حرکت، مانند «هیهات منا الذله»، نشان می‌دهد انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان ادامه‌دهنده راه نهضت حسینی، اصول ایثار، مقاومت و عدالت را به وضوح تبیین کرده و در عمل نیز به آن‌ها پایبند بوده است. 

اسماعیل‌نژاد تصریح کرد: به‌طور کلی، انقلاب اسلامی ایران و نهضت حسینی به‌عنوان جلوه‌های ماندگار ایستادگی در برابر ظلم و احیای معانی عمیق انسانی و اسلامی، در حافظه تاریخی ملت ایران همواره الهام‌بخش یکدیگر بوده و یادآور مفاهیم جاودان آزادی و عدالت هستند. 

وی با اشاره به نقش فرهنگ عاشورا در پیروزی ایران در جنگ ۱۲ روزه، گفت: این فرهنگ، الگویی از ایثار و فداکاری امام حسین (ع) و یاران وفادارش است که به رزمندگان و ملت ایران انگیزه و اراده‌ای راسخ برای مقاومت بخشید و روحیه فداکاری را تقویت کرد. 

اسماعیل‌نژاد افزود: شعارهایی چون «بر خونت قسم» و «یا حسین» در میدان‌های نبرد، نیرویی عظیم برای ایستادگی در برابر دشمن ایجاد کرد؛ آموزه‌های عاشورا، به‌ویژه مبارزه با ظلم و دفاع از حقیقت، در تبلیغات ملی و خطبه‌ها ترویج یافته و به اصول اساسی جنگ تبدیل شد. 

وی بیان کرد: این آموزه‌ها موجب انسجام ملی و همبستگی اجتماعی در میان مردم و رزمندگان شد؛ همچنین در مراسم عزاداری محرم، همدلی و حمایت مردمی برای رزمندگان به اوج رسید و پیوندی عمیق میان فرهنگ عاشورا و مقاومت ملی شکل گرفت. 

به گفته این فعال فرهنگی، فرهنگ عاشورا نه‌تنها به پیروزی در جنگ ۱۲ روزه کمک کرد، بلکه ارزش‌ها و اصول انسانی و مقاومتی آن در تاریخ ایران ماندگار شد؛ نمونه روشن آن، حمایت ملت ایران از بانوان و کودکان بی‌گناه غزه در شرایط دشوار امروزی است. 

اسماعیل‌نژاد با اشاره به ویژگی‌های خاص محرم و اربعین امسال، گفت: این ایام، یادآور فرهنگ انقلاب و عاشورا است و جلوه‌ای از اتحاد و همبستگی ملی در برابر تهدیدات و چالش‌ها را به نمایش می‌گذارد و نماد زنده مقاومت و ایثار در جامعه محسوب می‌شود. 

وی ادامه داد: برگزاری عزاداری‌ها و مراسم باشکوه اربعین، همراه با توجه ویژه مواکب به مردم غزه و جبهه مقاومت، با حضور گسترده مردم و جوانان، بازتاب اراده جمعی برای ادامه مسیر امام حسین (ع) و تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی است. 

این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: شعارهای محوری چون «مسیر امام حسین (ع) را ادامه می‌دهیم» و ترویج آموزه‌های عاشورا، نقش مهمی در تقویت روحیه مقاومت و مقابله با ظلم دارد و ارزش‌های عاشورایی را در قلب جامعه و میان نسل جوان تثبیت می‌کند.

اسماعیل‌نژاد در پایان گفت: پیوند عمیق عاشورا با هویت ملی و اسلامی در این ایام بیش از پیش آشکار شده و به نسل جوان انگیزه‌ای مضاعف برای مشارکت اجتماعی و سیاسی می‌بخشد؛ محرم و اربعین امسال، نمادی از تجدید بیعت با ارزش‌های عاشورا و انقلاب اسلامی است. 

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ شعار «هیهات منا الذله» نه‌تنها یک یادگار تاریخی، بلکه مظهر اراده‌ای است که در بطن جامعه ایران به فرهنگ و هویت ملی تبدیل شده است؛ این مفهوم، پشتوانه‌ای معنوی است که مردم را در برابر فشارهای خارجی و داخلی به هم می‌پیوندد و قدرتی فراتر از سیاست ایجاد می‌کند. 

ایجاد چنین همبستگی عمیق، محصول ترکیب باورهای دینی، اخلاقی و اجتماعی است که در بستر تاریخ شکل گرفته و به نسل‌های مختلف منتقل شده است؛ این پویایی باعث شده است تا در برابر سخت‌ترین شرایط، امید و مقاومت جاری بماند و روح جمعی تقویت شود. 

از سوی دیگر، نقش نهادهای اجتماعی و فرهنگی در تقویت این پیوندها بی‌بدیل است؛ آن‌ها پل‌هایی هستند که معنای مقاومت را به زبان امروز ترجمه می‌کنند و تضمین می‌کنند که این میراث ارزشمند در دل جامعه جاودانه باقی بماند. 

همچنین، این شعار فراتر از مرزهای ایران، نمادی جهانی از ایستادگی و دفاع از کرامت انسانی شده است که الهام‌بخش جنبش‌ها و جریانات آزادی‌خواه در سراسر جهان به شمار می‌آید. 

در نهایت، «هیهات منا الذله» ترکیبی از ایمان، فرهنگ و سیاست است که در هر مرحله از تاریخ، مردم را به سوی پایبندی به ارزش‌های انسانی و حفظ هویت ملی هدایت کرده است و همچنان منشور مقاومت و عزت برای آینده باقی خواهد ماند.

انتهای خبر/